ciśnienie (język polski)

wymowa:

​, IPA: [ʨ̑iɕˈɲɛ̇̃ɲɛ], AS: [ćiśńė̃ńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• -ni…

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) fiz. stosunek siły do powierzchni, na którą działa; zob. też ciśnienie w Wikipedii

(1.2) med. ciśnienie krwi, ciśnienie tętnicze; zob. też ciśnienie tętnicze w Wikipedii

(1.3) presja, nacisk

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	ciśnienie	ciśnienia
dopełniacz	ciśnienia	ciśnień
celownik	ciśnieniu	ciśnieniom
biernik	ciśnienie	ciśnienia
narzędnik	ciśnieniem	ciśnieniami
miejscownik	ciśnieniu	ciśnieniach
wołacz	ciśnienie	ciśnienia

przykłady:

(1.1) W zbiorniku panuje duże ciśnienie.

(1.2) Zbyt wysokie ciśnienie może wyniszczyć organizm.

(1.3) Dyrektor baletu złożył dymisję z przyczyn politycznych, Joan też odeszła, nie mogąc wytrzymać ciśnienia^[1].

składnia:

(1.1) ciśnienie w + Ms., ciśnienie na + N.

(1.3) wywierać ciśnienie na + B.

kolokacje:

(1.1) ciśnienie bezwzględne / akustyczne / atmosferyczne / krytyczne / osmotyczne • mierzyć ciśnienie • obszar niskiego ciśnienia • wywierać ciśnienie

(1.2) ciśnienie krwi • ciśnienie tętnicze • mierzyć ciśnienie • obniżać ciśnienie • spadek ciśnienia • zbijać ciśnienie

(1.3) wielkie / straszne ciśnienie • wytrzymywać / wywierać ciśnienie

synonimy:

(1.3) nacisk, napór, presja

antonimy:

hiperonimy:

(1.3) wpływ

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ciśnięcie n, nadciśnienie n, podciśnienie n

czas. cisnąć

przym. ciśnieniowy

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

W niektórych językach (np. niemieckim czy holenderskim) w znaczeniu (1.2) słowo występuje w złożeniach, które dokładnie oznaczają „ciśnienie krwi”, nie są zaś dokładnym tłumaczeniem słowa „ciśnienie”.

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) pressure; (1.2) pressure; (1.3) pressure
• arabski: (1.1) ضغط
• baskijski: (1.1) presio
• białoruski: (1.1) ціск m; (1.2) крывяны ціск m, ціск крыві m; (1.3) націск m
• bośniacki: (1.1) pritisak
• bułgarski: (1.1) налягане n; (1.2) налягане n
• chorwacki: (1.1) tlak
• czeski: (1.1) tlak m
• duński: (1.1) tryk n; (1.3) tryk n
• esperanto: (1.1) premo
• fiński: (1.1) paine; (1.2) verenpaine; (1.3) paine
• francuski: (1.1) pression; (1.2) tension artérielle
• hiszpański: (1.1) presión ż; (1.2) presión arterial ż, tensión sanguínea ż; (1.3) presión ż
• indonezyjski: (1.1) tekanan; (1.2) ekanan darah
• japoński: (1.1) 圧力, 気圧; (1.2) 血圧; (1.3) 重圧
• litewski: (1.1) spiediens m; (1.2) kraujospūdis
• niderlandzki: (1.1) druk; (1.2) bloeddruk
• niemiecki: (1.1) Druck m; (1.2) Blutdruck m; (1.3) Druck m
• nowogrecki: (1.1) πίεση ż; (1.2) αρτηριακή πίεση ż
• portugalski: (1.1) pressão ż; (1.2) pressão sangüínea
• rosyjski: (1.1) давление n; (1.2) артериальное давление n, давление n; (1.3) давление n
• serbsko-chorwacki: (1.1) tlak
• slovio: (1.1) tisk (тиск)
• słowacki: (1.1) tlak
• szwedzki: (1.1) tryck n; (1.2) blodtryck n
• turecki: (1.1) basınç
• ukraiński: (1.1) тиск m
• węgierski: (1.1) nyomás
• włoski: (1.1) pressione ż; (1.2) pressione ż, pressione del sangue

źródła: