Odpady - co z nimi zrobić?
Zgodnie z obowiązującym w Polsce stanem prawnym odpady zostały zdefiniowane jako wszystkie przedmioty oraz substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe, powstałe w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej lub bytowania...
Co ja mogę zrobić aby zapobiec zniszczeniu środowiska?
Z dnia na dzień coraz więcej ludzi posiada większą wiedze ekologiczną, lecz nie każdy z niej korzysta. Bezmyślne działania mogą doprowadzić do skrajnego stanu naszej planety. W ostatnim trzydziestoleciu doprowadziliśmy środowisko do stanu,...
Jak oblicza się wiek drzew ?
Wiek drzew – określa się na podstawie przeliczania słojów (przyrostów rocznych) drewna na pniakach (oraz dodaniu liczby lat niezbędnych do osiągnięcia przez młode drzewko wysokości pniaka) ściętych drzew lub na podstawie średniej liczby okółków...
Budowa układu pokarmowego
UKŁAD POKARMOWY: - zbudowany z 3 błon: śluzowej (od strony żołądka, tkanka łączna wiotka z naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi oraz nerwami), mięśniowej (dwie warstwy mięśni gładkich: okrężna- wew. i podłużna- zew.) zewnętrznej ( tk. wiotka...
Wpływ człowieka na środowisko
Od czasu, gdy na Ziemi pojawiło się życie, wyginęły setki milionów gatunków roślin i zwierząt. Niektóre wymarły na skutek naturalnych procesów ewolucji, lecz w ciągu ostatnich 300 lat ludzie przyspieszyli proces wymierania gatunków ponad...
Grzyby
Grzyby (mycophyla) Grzyby, obok glonów, stanowią drugą ogromną grupę roślin plechowych. Obejmują około 100 tysięcy gatunków. Są to przeważnie organizmy lądowe, rzadziej wodne, jednokomórkowe lub wielokomórkowe, bez plastydów. Są roślinami...
Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Fotosynteza - faza jasna i faza ciemna
Proces zamiany energii świetlnej na chemiczną wiązań asymilatów dzielimy na dwie wyraźne fazy: 1. Fazę Jasną Przebiega on w gronach chloroplastów i polega na wytwarzaniu siły asymilacyjnej czyli ATP i NADPH2. Fotony światła padając na...
Bakterie i choroby bakteryjne
Bakterie - grupa mikroorganizmów, stanowiących osobne królestwo. Są to jednokomórkowce lub zespoły komórek o budowie prokariotycznej. Badaniem bakterii zajmuje się bakteriologia, gałąź mikrobiologii. Cechą charakterystyczną budowy komórek...
Ryby, płazy, gady, ptaki, ssaki
RYBY Środowisko: w wodach Budowa zewnętrzna: - opływowy kształt ciała - skóra produkująca śluz (zawiera komórki barwnikowe) - płetwy parzyste (odbytowa, ogonowa) i nieparzyste - skóra wytwarza łuski. Budowa wewnętrzna: -...
Tkanki nabłonkowe i ich funkcje
Funkcja nabłonków - oddzielają nasz organizm od środowiska - pozwalają na wymianę gazową - zabezpieczają przed utratą wody - ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewnętrznego - wyściełają narządy i jamy ciała Tkanka nabłonkowa - ma...
Właściwości wody
- zawartość we krwi - 90% - woda należy do związków nieorganicznych - główny składnik organizmów - duże ciepło właściwe - zawartość we łzach - 98% - ma największą gęstość w temp. +4 stopni C - zawartość w glonach - 85% - rozpuszczalnik dla...
Jadłospis na tydzień
-ten jadłospis spełnia dzienne zapotrzebowanie na witaminy i sole mineralne (osoba w wielku dojrzewania) -dzienna ilość kalorii w tym jadłospisie to ok. 1200-1600 Kcal Dzień 1: Śniadanie: -100g pumpernikla -5g masła roślinnego -50g...
Charakterystyka ślimaków, głowonogów i małż
Ślimaki (Gastropada) zarys sylwetki Pierwotnie dwuboczna symetria ewoluowała w budowę asymetryczną (wyróżniająca ślimaki z pośród innych grup mięczaków) nastąpił obrót narządów wewnętrznych o 180˚; części ciała · dobrze wyodrębniona głowa·...
Tkanki, narządy, układy
Tkanka – zespół komórek o podobnej budowie, pełniący tę samą funkcję 1. Rodzaje tkanek zwierzęcych: a) tkanka nabłonkowa – wyściela przewody i przestrzenie w ciele, pokrywa skórę b) tkanka łączna (właściwa) – spaja i łączy różne tkanki c)...
Układ oddechowy
Układ oddechowy – wentylacja warunkująca oddychanie tlenowe. Układ oddechowy bierze udział w transporcie powietrza i w wymianie gazowej. Do komórek organizmu jest dostarczany (za pośrednictwem układu krwionośnego) tlen, dzięki któremu...
Ryby
RYBY Ryby są gromadą kręgowców liczącą wiele gatunków (około 12 tysięcy) i wskazującą wielką rozmaitość form. Zasiedlają wody morskie i słodkie całej kuli ziemskiej. Charakterystyczne cechy ryb są następujące: -ciało o kształcie...
Dlaczego sejmuria nie jest formą przejściową między płązami a gadami?
Sejmuria NIE jest formą pośrednią między płazami i gadami ponieważ nie jest przodkiem gadów-jej znaleziska datuje się na okres wczesnego permu.Przedstawiciele reprezentują cechy zdecydowanie płazie(np obecnośc kijanki,budowa czaszki...),natomiast...
Anabolizm i katabolizm, jako dwa główne kierunki metabolizmu.
TEMAT: Anabolizm i katabolizm, jako dwa główne kierunki metabolizmu. Metabolizm to całokształt reakcji biochemicznych zachodzących w komórkach organizmu. Związany jest z przepływem materii i energii. Proces ten zapewnia organizmowi: wzrost,...
Zanieczyszczenia wód
Zanieczyszczenia wód w Polsce są duże. Zanieczyszczenia te pochodzą z różnych źródeł, są nimi: ścieki komunalne z miast i osiedli, różnorodne ścieki przemysłowe spływające do rzek z zakładów produkcyjnych, ścieki pochodzące z rolnictwa. Jeśli...
Obieg wody w przyrodzie
Woda jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych związków chemicznych na ziemi, a zarazem związkiem podstawowym decydującym o życiu organizmów w tym i człowieka. Woda wchodzi w skład organizmów, pełni funkcję środowiska życia (ryby), jest...
Zanieczyszczenia oceanów
Czym jest Ocean? Co się w nim znajduję oraz co mu zagraża? Widziana z przestrzeni kosmicznej, Ziemia jest przede wszystkim niebieska. Kolor ten nadają oceany. Nic dziwnego, zajmują przecież prawie 71% jej powierzchni. Człowiek jest istotą...
Budowa i funkcje elementu szkieletu- czaszka i kręgosłup
Przednia część mózgoczaszki tworzy kość czołowa.Ku tyłowi łączą się z nią dwie kości ciemieniowe. Za nim znajduje się kość potyliczna.Boczne powierzchnie części mózgowej tworzą kości skroniowe i częściowo klinowe. Natomiast w części trzewnej...
Czynniki wpływające na fotosyntezę.
Czynniki wpływające na fotosyntezę Intensywność procesu fotosyntezy modyfikowana jest przez wiele czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Do zewnętrznych należą: dwu¬tlenek węgla, światło, temperatura, tlen, woda, wiatr, składniki...
Karkonoski Park Narodowy
Walory przyrodnicze Fauna Główny trzon fauny Karkonoszy stanowią przedstawiciele szeroko rozprzestrzenionych gatunków zamieszkujących zarówno niżinne jak i górskie obszary Europy. Najliczniej są reprezentowane gatunki palearktyczne,...
Jadłospis dla nastolatki w wieku 13-15 lat (ok. 2700 kcal)
JADŁOSPIS - Odpowiednia ilość dzienna: ok. 2700 kcal Śniadanie: 25%: ok.675 kcal Drugie śniadanie: 10%: ok. 270 kcal Obiad: 40%: ok. 1080 kcal Podwieczorek: 10%: ok. 270 kcal Kolacja: 15%: ok. 405 kcal Śniadanie: ok. 675 kcal -...
Zastosowanie inżynierii genetycznej w medycynie, hodowli roślin i zwierząt oraz ochronie środowiska
Inżynieria genetyczna określana jest jako postępowanie zmierzające do przekształcania informacji genetycznej poprzez stosowanie różnych technologii. Inżynieria genetyczna polega zatem na wprowadzaniu do komórek organizmu, którego cechy chcemy...
Substancje organiczne – cukry, tłuszcze, białka.
CUKRY [węglowodany] Cukry to związki [łańcuchy węglowe] w których występują naraz grupy hydroksylowe [OH] i karbonylowe [COH]. Podział cukrów -Proste: triozy: aldehyd glicerolowy - C3H6O3 pentozy: ryboza – C5H10O5, rybuloza - C5H10O5,...
Ochrona płazów i gadów w Polsce
Polskę zamieszkuje 27 gatunków płazów i gadów, z czego 18 gatunków przypada na płazy, zaś 9 gatunków na gady. Wszystkie podlegają ochronie prawnej, przy czym na podstawie Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i...
Wymień tkanki zwierzęce i roślinne
Tkanki Zwierzęce Nabłonkowa - jedno - lub - wielowarstwowa, ściśle przylegają komórki - ochronna wyścielająca, wydzielnicza Mięśniowa gładka – wydłużony kształt, jądro ułożone centralnie - ruchy narządów wew. Niezależne od naszej woli...
Detergenty i ich wpływ na środowisko naturalne
Detergenty są środkami czyszczącymi, powierzchnie używanymi zarówno w gospodarstwach domowych jak i w przemyśle. Dzielimy je na mydła i detergenty syntetyczne, nie zawierające mydeł. Te ostatnie zresztą często określamy po prostu mianem...
Kolejne etapy kondensacji i spiralizacji DNA
Kolejne etapy spiralizacji i kondensacji DNA w załączniku. Fibryla chromatynowa to nieregularna sieć włókien i ziarnistości w jądrze interfazowym. Podstawowymi jednostkami fibryli chromatynowych są nukleosomy; fibrylę tworzą oktamery...
Znaczenie stawonogów w przyrodzie i gospodarce człowieka
Stawonogi są dziś największą grupą zwierząt zarówno pod względem liczby gatunków jak i biomasy. Występują praktycznie we wszystkich dostępnych zwierzętom środowiskach- od głębokich mórz po bezwodne pustynie. Nieliczne bywają nawet wewnętrznymi...
Składniki krwi i ich funkcje. Grupy krwi. Transfuzja krwi.
Krew jest szczególnym rodzajem tkanki łącznej. Składa się z płynnej substancji między komórkowej nazywanej osoczem. Całkowita obj. Krwi wynosi ok.5,5l. Krew dociera do wszystkich tkanek i narządów organizmu. *Transportuje różne substancje....
Rośliny okrytonasienne
Nazywane są również okrytozalążkowymi. To rośliny o dużej różnorodności morfologicznej: są formy drzewiaste, krzewiaste, zielne. Wykazują ogromne bogactwo kwiatów z okwiatem, które zazwyczaj tworzą kwiatostany. Kwiaty są wiatro-, owado- lub...
Rosliny nago i okrytonasienne
NAGONASIENNE Liczba gatunków: - około 800 Formy życiowe: - drzewa i krzewy Tkanki: - mniej zróżnicowane - drewno zbudowane z cewek - w łyku komórki sitowe, brak komórek towarzyszących Łodyga: - zdrewniała Liście: - u...
Pierścienice
Ewolucyjna rola metamerii Wyodrębnia się głowa, w której koncentrują się najważniejsze ośrodki nerwowe i aparat obróbki pokarmu. Sposób wykształcania odnóży, budowa ukł. nerw., cefalizacja, podstawowy plan budowy ciała - cechy te przejęły...
Zdrowy jadłospis na 1 dzień dla nastolatki 13 - 15 lat
Zdrowy jadłospis na jeden dzień Śniadanie 750 kal jajecznica na słoninie 130 chleb graham, 2 kromki 100 g 192 dżemy niskosłodzone, 1 łyżka 20 g 33 mleko 2% tłuszczu, 1 szklanka 250 ml 5 ogórek 80 g 8 pomidor 80 g 19...
Sowy
Sowy od wieków budziły wśród ludzi żywe uczucia. Jedni je kochali przypisując im przynoszenie szczęścia, czy też wierząc iż to właśnie one ochronią przed wybuchem pożaru. Inni zaś widzieli w sowach zwiastuna śmierci,wcielenie wszelkiej maści sił...
Układ krwionośny
Układ krwionośny człowieka jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi. Naczynia to żyły, tętnice oraz włosowate naczynia krwionośne. Krew wypływa z...
Znaczenie grzybów w przyrodzie i życiu człowieka
Na pierwszy rzut oka nalot na serze i holenderska choroba wiązów mają ze sobą niewiele wspólnego. Oba zjawiska są jednak spowodowane działalnością grzybów. Grzyby odegrały doniosłą rolę w historii ludzkości – zachodzące dzięki nim procesy...
Wierszyk pomagający zapamiętanie ułożenia kości nadgarstka
Łódka płynie, księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci, O trapezie, trapeziku, powieś główkę na haczyku.
Rośliny i zwierzęta Niziny Amazonki
Roślinność w dorzeczu Amazonki tworzy warstwy. Najwyższe drzewa osiągają 55 m wysokości. Korony niższych drzew dochodzą do 30 m wysokości i tworzą zwarty gąszcz. Im niżej, tym drzew jest więcej. W wilgotnym lesie równikowym rośnie wiele roślin,...
Przystosowanie ryb do życia w wodzie
Przystosowanie ryb do życia w wodzie - narządy oddechowe: skrzela - mają łuski ułożone dachowato - śluz zmniejszający tarcie - struna grzbietowa ciemniejsza od brzusznej - ubarwienie ochronne, obronne, odstraszające - płetwy -- ogonowa,...
Tkanki twórcze
Tkanki twórcze- merystymatyczne przechodzą intensywne podziały w wyniku, których zwiększa się ich ilość lub rozmiar Rodzaje tkanek twórczych: a)merystem wierzchołkowy- występuje na szczycie łodygi i korzenia powodując wzrost na długość...
Znaczenie pierścienic
Bezkręgowce te są pokarmem dla innych zwierząt wodnych. Przykładem mogą być wieloszczety. Organizmy takie nazywamy konsumentami. Niektóre gatunki pierścienic są wykorzystywane jako nawozy np. nereidy japońskie. Faktem jest, że organizmy te...
Kiedy człowiek o którym mówimy że jest dojrzały może założyć rodzinę?
Wyróżniamy trzy rodzaje dojrzałości - społeczną - psychiczną - biologiczną Dojrzałość społeczna wyraża się w dostrzeganiu potrzeb i wartości innych ludzi, w umiejętności współpracy, w podejmowaniu bezinteresownych działań na rzecz...
Szrotówek Kasztanowcowiaczek i Kasztany - historia
Kasztanowce Kasztanowce nie pochodzą z Polski. Ich ojczyzną jest półwysep Bałkański. Zostały sprowadzone przez Węgierskiego Króla w XVI w. najpierw były roślinami ozdobnymi. Do Polski sprowadziła je królowa Bona ta sama co sprowadziła do...
Łańcuchy pokarmowe
Łańcuchy pokarmowe troficzne zawsze rozpoczynają producenci. Producenci konsumencidestruenci Każdy łańcuch pokarmowy tworzą różne gatunki organizmów żyjących na danych terenach. Gatunek składa się z jednej lub wielu populacji. Gatunek...