Pierścienice

Ewolucyjna rola metamerii
Wyodrębnia się głowa, w której koncentrują się najważniejsze ośrodki nerwowe i aparat obróbki pokarmu. Sposób wykształcania odnóży, budowa ukł. nerw., cefalizacja, podstawowy plan budowy ciała - cechy te przejęły stawonogi. Z parapodiów - stawowe odnóża. Nasilenie cefalizacji - specjalizacja członów ciała, powstanie tagm (metam. hetero.). Rozwiązania "konstrukcji" biologicznej tej grupy okazały się tak dobre, że pierścienice mogły dać początek najbardziej zaawansowanym bezkręgowcom – stawonogom

Metameria i jej rodzaje
Podział ciała na pierścieniowate segmenty (metamery). Tendencja do cefalizacji - powstaje głowa, tworzą ją zmienione płaty głowowy i gębowy. Homonomiczna (u wieloszczetów - dżdżownice) - wszystkie segmenty (oprócz głowy i odcinka odbytowego) podobne do siebie w budowie i funkcjach. Segmenty mieszczą te same narządy oprócz przewodu pok. ciągnącego się przez całe ciało. Heteronomiczna - człony różnią się między sobą budową i funkcją (pijawki)

Tworzenie celomy
U zwierząt dwubocznie symetrycznych podczas gastrulacji tworzy się trzeci listek zarodkowy - mezoderma, wyróżniająca się z endodermy - tworzą się z niej 3 uwypuklenia, stopniowo odcinające się od reszty: ze środkowego rozwija się struna grzbietowa, a z dwóch bocznych metameryczne woreczki (somity). Zakładają się one parami w każdym segmencie, a ich światło stanowi wtórną jamę ciała - celomę. Ściany somitów łączą się nad i pod jelitem w charakt. krezkę, na której podwieszona jest rura układu pok. Na granicy segmentów, stykające się nabłonki 2 somitów wytwarzają przegrodę międzysegmentalną. Celoma podzielona jest wzdłuż na dwie połowy, prawą i lewą, dwuwarstwową przegrodą komórkową. Jama wypełniona jest wodnistym płynem, w którym pływają komórki ameboidalne.

Najistotniejsze cechy aromorfotyczne
Aromorfozy - istotne zmiany w budowie i funkcjonowaniu organizmów, podnoszące je na wyższy poziom ewolucyjny, umożliwiające opanowanie nowych środowisk.
1) Formy morskie wolno żyjące;
2) segmenty, cefalizacja;
3) wszystkie gatunki rozdzielnopłciowe;
4) dobrze rozwinięty ukł. krwionośny, u części gat. hemolimfa ma barwniki transportujące tlen
5) trochofora - larwa w cyklu rozwojowym;
6) pojawienie się wtórnej jamy ciała - celomy;

Budowa i rola parapodiów bezstawowe, dwugałęziste wyrostki lokomocyjne (pranóża). Wyrastają z boku, mają charakteryst. szczecinki; zbudowane z 2 "gałązek" - grzbietowej i brzusznej; dobrze ukrwione i umięśnione - 2 funkcje:
a) lokomocyjna - ruchy zagarniające, zaczepiają szczecinkami o podłoże;
b) oddechowa duża powierzchnia umożliwia usprawnienie wymiany gazowej; Nie ma ich u skąposzczetów i pijawek

Analiza układu wydalniczego
Nefrydium - podstawowy element ukł. wyd. pierścienic. Nefrosom (urzęsiony lejek) - wychwytuje sole min., wodę, metabolity - filtruje zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii. Są one przemieszczane do kanalika wydalniczego, uchodzącego otworem wydalniczym na zewnątrz. W każdym segmencie istnieje para nefrydiów, których kanaliki wprowadzające przebijają przegrodę międzysegmentalną, wchodzą do segmentu i uchodzą na zewnątrz. Ukł. wyd. odzwierciedla metameryczną bud. ciała, stąd jest układem metanefrydialnym (pojedynczy element - metanefrydium). Pierwszy ukł., który oprócz osmoregulacji usuwa zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii (płazińce i obleńce tego nie potrafiły). Wydalają amoniak - niski poz. metabolizmu, śr. wilgotne. Poprzez nefrydia wydostają się też komórki jajowe samic wieloszczetów - połączenie z ukł. rozrodczym (nefromiksja).