Zmysł dotyku
Narządy dotyku są rozłożone na powierzchni całego ciała. Dotyk jest czuły na temperaturę i ból. Właściwie najlepiej uważać dotyk za grupę zmysłów, z których część jest wyposażona w wyspecjalizowane zakończenia nerwowe, czyli receptory, umieszczone...
Owady żyjące społecznie
Owady społeczne, eusocjalne - są to owady stanowiące potomstwo jednej lub kilku samic żyjące w zorganizowanych społeczeństwach (koloniach), w których wytwarza się mniej lub bardziej zorganizowany podział pracy. Niekiedy spotyka się kilkugatunkowe...
Rośliny nasienne - rozmnażanie
ROZMNAŻANIE ROŚLIN NASIENNYCH Gromada: Nasienne Podgromada: Nagonasienne Podgromada: Okrytonasienne Rośliny nasienne, podobnie jak mszaki i paprotniki, również przechodzą przemianę pokoleń, przy czym gametofit ich uległ...
Witaminy i składniki mineralne
Witamina B12 (cyjanokobalamina, kobalamina) Rola w organizmie - bierze udział w przemianie węglowodanowej, białkowej, tłuszczowej i w różnorodnych procesach, zapewnia aktywność, uczestniczy w wytwarzaniu czerwonych ciałek krwi, przeciwdziała...
Składniki mineralne - krótko
Składniki mineralne dzielimy na mikroelementy (zapotrzebowanie dzienne poniżej 100 mg na osobę), np. żelazo, jod, cynk, selen, i makroelementy (zapotrzebowanie dzienne powyżej 100 mg na osobę), czyli wapń, potas, magnez, fosfor, sód. Wapń i...
Składniki mineralne
SKŁADNIKI MINERALNE Składniki mineralne spełniają w żywych organizmach rolę substancji regulujących przemianę materii oraz są materiałem budulcowym. Organizm ludzki zawiera w swym składzie około 40 pierwiastków chemicznych. Podobnie do...
Układ rozrodczy - sprawdzenie wiadomości
SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI: UKŁAD ROZRODCZY 1. Na czym polega rozmnażanie? 2. Wymień sposoby rozmnażania się i krótko je omów. 3. Jakie znasz sposoby rozmnażania bezpłciowego? 4. Omów krótko budowę i funkcje narządów rozrodczych męskich oraz...
Fazy cyklu menstruacyjnego
Cykl menstruacyjny – to cykliczne fizjologiczne zmiany w organizmie kobiety, wywołane zmianą poziomu hormonów płciowych. Jeden cykl trwa przeciętnie 28 dni. Fazy cyklu menstruacyjnego Faza menstruacji – krwawienia miesiączkowego trwa...
Pokrycie ciała, a warunki życia i środowiska - omów na przykładach
Ciało kręgowców pokryte jest skórą, na którą składa się: 1) Naskórek – zbudowany z tkanki nabłonkowej, jest pochodzenia ektodermalnego. Jego zewnętrzna warstwa ulega złuszczeniu. - Wytwarza gruczoły: śluzowe, jadowe, kuprowe, wonne, łojowe....
Pokrycie ciała kręgowców
RYBY - ciało pokryte skórą posiadającą łuski, na których dodatkowo znajduje się śluz zmniejszający tarcie wodne. PŁAZY - skóra jest cienka, elastyczna, wilgotna, gładka lub chropowata (np. u ropuchy). Zawiera gruczoły śluzowe a także jadowe....
Dojrzewanie chłopców
Dojrzewanie jest to okres, kiedy organizm przeobraża się w organizm osoby dorosłej. 1 faza prepubertalna Rozpoczyna się około 8 roku życia i jest mało dostrzegalna.W tym okresie wydłużają się kończyny oraz dojrzewają podstawowe funkcje...
Przystosowanie do życia w górach kozicy
Kozice mają oczywiście odpowiednie przystosowanie do życia w trudnym terenie górskim jak, np. dłuższe tylne kończyny, które pozwalają im żerować na stromych zboczach, zwinnie wspinać się w górę stoku, oraz łatwiej przeskakiwać ze skały...
Znaczenie inżynierii genetycznej w życiu człowieka
Co to jest inżynieria genetyczna? Inżynieria genetyczna polega na przenoszeniu genów z jednego żywego organizmu do innego. Inżynieria genetyczna umożliwia uzyskanie szczepów bakterii wytwarzających użyteczne białka, a także wyhodowanie roślin...
Techniki wykorzystywane w inżynierii genetycznej
Inżynieria genetyczna, jako ingerencja w strukturę genową komórek lub organizmów od początku swojego istnienia budziła wiele kontrowersji, ponieważ modyfikacja funkcji określonego odcinka DNA jest rzeczą niezwykłą, której skutki mogą okazać się...
DNA jako nośnik informacji genetycznej
Na wstępie należy wyjaśnić znaczenie pojęć zawartych w temacie pracy takich jak DNA czy nośnik informacji genetycznej. Kwasy nukleinowe, czyli związki wielkocząsteczkowe występujące we wszystkich żywych komórkach, odgrywające zasadniczą rolę w...
Chemiczne i fizjologiczne funkcje wątroby - przydatne informacje
Wątroba jest największym gruczołem ciała ludzkiego. Waży około 1,5 kg. Ma ciemnoczerwone zabarwienie, które jest związane z dużą ilością krwi przez nią przepływającej. Rozszerzony uchyłek przewodu wątrobowego to tzw. pęcherzyk żółciowy jest on...
Funkcje wątroby
Wątroba jest jednym z najważniejszych organów i gruczołów w ludzkim organizmie. Waży ok. 1,5 kg i leży w prawym nadbrzuszu. Pełni ona wiele bardzo ważnych funkcji dla utrzymania homeostazy naszego ciała. Główne zadanie, jakie należy do...
Rola DNA i RNA
DNA jest nośnikiem informacji genetycznej. Występuje ono w jądrze komórkowym, a także mitochondrium. Jądro komórkowe ulega podziałom, zawsze musi być przekazywana informacja genetyczna. DNA nie może zabraknąć, dlatego też ulega ono procesowi...
Charakterystyka tkanki łącznej płynnej
W oparciu o różnice strukturalne i czynnościowe, a przede wszystkim w zależności od rodzaju włókien występujących w tkance łącznej właściwej, możemy podzielić ją na tkankę wiotką, zbitą, siateczkowatą, i tłuszczową. Tkanka zwierzęca zbudowana z...
Neuroprzekaźniki i ich rola w życiu człowieka
Neurony, czyli komórki nerwowe to elementy, składające się na mózg i układ nerwowy. Komórki nerwowe zaczynają obumierać z chwilą narodzenia i nie mogą być zastąpione nowymi. To jedyne komórki organizmu, które się nie odradzają, chociaż ich...
Choroby nerek, jak zapobiegać i jak leczyć.
Rola układu moczowego polega na zbieraniu ubocznych i ostatecznych produktów pochodzących z przemian biochemicznych i metabolicznych. Jego głównymi narządami są nerki, które wytwarzają mocz jako produkt filtracji krwi. Rola...
Proces powstawania moczu. Kontrola pracy nerki.
Mocz powstaje w wyniku trzech procesów - filtracji - resorpcji (wchłanianie zwrotne) - sekrecji (wydzielanie) FILTRACJA Zachodzi w kłębuszku nerkowym, powstaje przesącz o składzie podobnym do osocza krwi zwanym moczem pierwotnym....
Ontogeneza człowieka
I. Definicja ontogenezy Ontogeneza - inaczej rozwój osobniczy człowieka - jest zespołem powiązanych z sobą procesów morfologicznych kształtujących organizm i osobowość człowieka od chwili powstania zygoty do końca życia.Za początek ontogenezy...
Formy ochrony przyrody
1. OCHRONA PRZYRODY W POLSCE Po zakończeniu I wojny światowej, w 1919 roku została powołana Państwowa Tymczasowa Komisja Ochrony Przyrody przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Organ ten, w 1925 roku został...
Formy ochrony przyrody
Polsce państwo chroni przyrodę na sześć różnych sposobów: PARK NARODOWY Teren o szczególnych walorach ekologicznych, rekreacyjnych, estetycznych i kulturowych istniejącej na nich przyrody naturalnej i całego ekosystemu, także pamiątek i...
Budowa ludzkiego organizmu
OGÓLNE WIADOMOŚCI O BUDOWIE ORGANIZMU LUDZKIEGO Ciało człowieka zbudowane jest z wielu układów. UKŁAD KRWIONOŚNY Poza dostarczeniem świeżego tlenu, krew krążąca w ludzkich żyłach dostarcza komórkom podstawowych składników...
Funkcje które pełni: mózg, móżdżek, rdzeń przedłużony, rdzeń kręgowy
Mózg: - w tzn. płatach których jest 4 w mózgu zawiera: - ośrodki: ruchowe, pisania, kojarzące (płat czołowy) - czuciowe, odbierają dotyk ciepło chłód (płat ciemieniowy) - ośrodek słuchu, mowy (płat skroniowy) - ośrodek wzroku (płat...
Koralowce
Koralowce Koralowce (Anthozoa) stanowią odmianę parzydełkowców obejmującą około 6.000 gatunków. Występują tylko w postaci polipa (antopolip). Żyją w morzach ciepłych, pojedynczo lub w tworząc kolonie. Antopolipy żyjące samotnie mają od...
Rośliny i zwierzęta Niziny Amazonki
Roślinność w dorzeczu Amazonki tworzy warstwy. Najwyższe drzewa osiągają 55 m wysokości. Korony niższych drzew dochodzą do 30 m wysokości i tworzą zwarty gąszcz. Im niżej, tym drzew jest więcej. W wilgotnym lesie równikowym rośnie wiele roślin,...
Papugi
Wśród tych kolorowych, wrzaskliwych ptaków jest, niestety, wiele gatunków zagrożonych wyginięciem. Znamy około 330 gatunków papug, z czego prawie wszystkie żyją w ciepłych klimatach. Odżywiają się niemal wyłącznie pokarmem roślinnym - owocami,...
Budowa i funkcjonowanie komórki bakteryjnej oraz znaczenie bakterii w przyrodzie i w życiu człowieka
Wszystkie organizmy żywe możemy podzielić na dwie grupy: organizmy, które nie mają wykształconego jądra komórkowego (Prokariota) oraz organizmy mające wykształcone jądro komórkowe (Eukariota). Bakterie są jednokomórkowymi organizmami...
Rodzaje bakterii
Przegląd rodzajów bakterii mających kluczowe znaczenie dla żywności. PSEUDOMONAS - Pałeczki psychrofilne występujące w glebie i wodzie. Wchodzą one często w skład mikroflory produktów chłodzonych i mrożonych (np. ryb, mięsa,drobiu, jaj),...
Antropologia
Początki antropologii Antropologia jako osobna gałąź wiedzy ludzkiej istnieje stosunkowo krótko. Wprawdzie jej początków doszukiwać się można już w starożytnej Grecji, w pismach Herodota, Hipokratesa i innych, naukowe jednak ujęcie i podstawy...
Muchówki
Muchy i komary na ogół napawają ludzi odrazą, ponieważ roznoszą choroby i zanieczyszczają żywność. Jednak wiele gatunków muchówek odgrywa ważną rolę w przyrodzie, rozkładając martwą materie organiczną. Muchówki tworzą rząd dwuskrzydłych -...
Pochodzenie człowieka
Pochodzenie człowieka jest zagadnieniem, które od dawna nurtowało umysły ludzkie. Zwierzęce pochodzenie człowieka zostało udowodnione w wyniku rozwoju biologii ewolucyjnej. Fakty dowodzące pochodzenia człowieka gromadziła biologia w dwóch...
Pochodzenie człowieka
Około 220 mln. lat temu na ziemi pojawiły się pierwsze ssaki. Wyewoluowały one z małych gadów, same tez były małe i żywiły się drobnymi owadami. Przez miliony lat, chociaż pojawiło się wiele nowych gatunków, podstawowe cechy ssaków nie uległy...
Kwaśne deszcze
Czym są kwaśne deszcze? Kwaśne deszcze, to opady atmosferyczne zawierające w kroplach wody zaabsorbowane gazy - dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu i inne bezwodniki kwasowe oraz produkty ich reakcji w atmosferze - słabe roztwory kwasu...
Wycinanie lasów tropikalnych - referat
Tajemnicze i niedostępne, pełne groźnych niespodzianek: śmiertelnie kąsających węży i owadów, trujących roślin, zarazków, tropikalnych chorób i wrogich plemion tubylców. Odpychające i fascynujące zarazem źródło niezwykłych przeżyć przyrodniczych i...
Składniki odżywcze i ich znaczenie w żywieniu
Składniki odżywcze są to związki występujące w produktach spożywczych zarówno pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego, które po spożyciu ulegają strawieniu i przyswojeniu (wyjątek stanowi błonnik, który jest nieprzyswajalny przez organizm...
Występowanie w przyrodzie i zastosowanie cukrów, białek, tłuszczy
CUKRY Cukry, skrobia i celuloza należą do grupy związków chemicznych zwanych węglowodanami. Ich cząsteczki zbudowane są z atomów węgla, wodoru i tlenu występujących w przybliżonym stosunku ilościowym: jeden atom węgla : dwa atomy wodoru :...
Właściwości tłuszczów. Rola tłuszczu w organizmie człowieka.
1. Są nierozpuszczalne w wodzie zimnej i gorącej. 2. Rozpuszczają się jedynie w rozpuszczalnikach organicznych, np. benzen, eten, chlorofil 3. W stanie chemicznie czystym nie mają ani zapachu ani smaku, ale łatwo chłoną obce zapachy....
Higiena i choroby skóry - sprawdzian wiedzy
1. Zdrowa, nieuszkodzona skóra jest skuteczną barierą przed czynnikami szkodliwymi dla organizmu. Wymień najważniejsze zasady higieny, które pozwalają ochronić skórę przed chorobami. Odp. - stosowanie na przemian ciepłych i zimnych pryszniców...
Wybrane choroby układu pokarmowego i ich profilaktyka
I. Wstęp Przewód pokarmowy odgrywa bardzo ważną rolę w przenoszeniu zakażeń jelitowych. Należy podkreślić, że od naszego sposobu jedzenia zależy przyswojenie substancji odżywczych w pożywieniu i uchronienie naszego przewodu pokarmowego od...
Choroby zakaźne wywoływane przez pierwotniaki
Powszechnie znanych jest bardzo wiele chorób dotykających ludzi, choroby te, za względu na wiele czynników zostały podzielone na wiele kategorii. Do jednej z nich zaliczono choroby zakaźne, czyli takie, które wywołane są przez chorobotwórcze...
Znaczenie fotosyntezy, dla życia na Ziemii
Fotosynteza ma bardzo duże znaczenie dla życia na ziemi, ponieważ: - Wytwarzany jest tlen, dzięki któremu możemy oddychać, buduje on też warstwę ozonową, która chroni nas przed szkodliwym działaniem promieni UV. - Dzięki tlenowi przez miliony...
Budowa i cykl rozwojowy tasiemców
Tasiemce są płazińcami, czyli robakami płaskimi. W budowie ich ciała obok ektodermy i entodermy uczestniczy także trzecia warstwa komórek zarodkowych - mezoderma (trójwarstwowce). Z mezodermy zbudowana jest większa część ciała i z niej tworzy...
Klucz do rozpoznawania najpopularniejszych drzew iglastych występujących w Polsce
1. Sosna Limba 2. Sosna Zwyczajna 3. Sosna Górska 4. Świerk Pospolity 5. Modrzew Europejski 6. Cis Pospolity 7. Jodła Pospolita 8. Jałowiec Pospolity 9. Daglezja Zielona (rzadko spotykana) 10. Tuja Zachodnia Te 7 roślin występuje...
Park narodowy Yellowstone
Park narodowy Yellowstone- położony w USA, na terenie trzech stanów: Idaho, Montana, Wyoming. Park obejmuje część Gór Skalistych wraz z dolinami rzek Yellowstone i Snake Park ten został utworzony ustawą Prezydenta Granta z 1 marca 1872 roku jako...
Różnorodność Biologiczna a równowaga Ekosystemu
Bioróżnorodność Wszystkie organizmy żyjące w ekosystemie powiązane są ze sobą siecią wzajemnych połączeń pokarmowych, cykli obiegu pierwiastków, materii. Duże znaczenie dla zachowania równowagi ekosystemu może mieć różnorodność...
Wpływ palenia papierosów na zdrowie człowieka
Mówienie dzisiaj o szkodliwości palenia tytoniu to banał. Nawet sporadyczne sięganie do paczki z ulubionymi papierosami niesie ze sobą negatywne skutki dla zdrowia. Medycyna nie ma co do tego wątpliwości. Najwięcej palaczy jest w Chinach i jest to...