włączać (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈvwɔ̃n͇ʧ̑aʨ̑], AS: [vu̯õṇčać], zjawiska fonetyczne: udziąs.• nazal.• asynch. ą  ​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. włączyć)

(1.1) uruchamiać jakieś urządzenie; przyłączać urządzenie do sieci elektrycznej

(1.2) wcielać kogoś lub coś do jakiegoś zbioru

(1.3) angażować kogoś do jakiegoś akcji

(1.4) rozpoczynać dostarczanie wody, prądu, gazu itp.

(1.5) uruchamiać program komputerowy

(1.6) pot. rozpoczynać gotowanie czegoś przez wstawienie na kuchenkę

(1.7) pot. rozpoczynać odbiór jakiejś stacji, programu, audycji itp. bądź odtwarzanie muzyki lub filmu

czasownik zwrotny niedokonany włączać się (dk. włączyć się)

(2.1) o urządzeniach: rozpoczynać działanie

(2.2) zaczynać brać udział w czymś już rozpoczętym

odmiana:

(1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		włączać
czas teraźniejszy		włączam	włączasz	włącza	włączamy	włączacie	włączają
czas przeszły	m	włączałem	włączałeś	włączał	włączaliśmy	włączaliście	włączali
	ż	włączałam	włączałaś	włączała	włączałyśmy	włączałyście	włączały
	n	włączałom	włączałoś	włączało
tryb rozkazujący		niech włączam	włączaj	niech włącza	włączajmy	włączajcie	niech włączają
pozostałe formy czas przyszły m będę włączał, będę włączać będziesz włączał, będziesz włączać będzie włączał, będzie włączać będziemy włączali, będziemy włączać będziecie włączali, będziecie włączać będą włączali, będą włączać ż będę włączała, będę włączać będziesz włączała, będziesz włączać będzie włączała, będzie włączać będziemy włączały, będziemy włączać będziecie włączały, będziecie włączać będą włączały, będą włączać n będę włączało, będę włączać będziesz włączało, będziesz włączać będzie włączało, będzie włączać czas zaprzeszły m włączałem był włączałeś był włączał był włączaliśmy byli włączaliście byli włączali byli ż włączałam była włączałaś była włączała była włączałyśmy były włączałyście były włączały były n włączałom było włączałoś było włączało było forma bezosobowa czasu przeszłego włączono tryb przypuszczający m włączałbym, byłbym włączał włączałbyś, byłbyś włączał włączałby, byłby włączał włączalibyśmy, bylibyśmy włączali włączalibyście, bylibyście włączali włączaliby, byliby włączali ż włączałabym, byłabym włączała włączałabyś, byłabyś włączała włączałaby, byłaby włączała włączałybyśmy, byłybyśmy włączały włączałybyście, byłybyście włączały włączałyby, byłyby włączały n włączałobym, byłobym włączało włączałobyś, byłobyś włączało włączałoby, byłoby włączało imiesłów przymiotnikowy czynny m włączający, niewłączający ż włączająca, niewłączająca włączające, niewłączające n włączające, niewłączające imiesłów przymiotnikowy bierny m włączany, niewłączany włączani, niewłączani ż włączana, niewłączana włączane, niewłączane n włączane, niewłączane imiesłów przysłówkowy współczesny włączając, nie włączając rzeczownik odczasownikowy włączanie, niewłączanie

(2) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		włączać się
czas teraźniejszy		włączam się	włączasz się	włącza się	włączamy się	włączacie się	włączają się
czas przeszły	m	włączałem się	włączałeś się	włączał się	włączaliśmy się	włączaliście się	włączali się
	ż	włączałam się	włączałaś się	włączała się	włączałyśmy się	włączałyście się	włączały się
	n	włączałom się	włączałoś się	włączało się
tryb rozkazujący		niech się włączam	włączaj się	niech się włącza	włączajmy się	włączajcie się	niech się włączają
pozostałe formy czas przyszły m będę się włączał, będę się włączać będziesz się włączał, będziesz się włączać będzie się włączał, będzie się włączać będziemy się włączali, będziemy się włączać będziecie się włączali, będziecie się włączać będą się włączali, będą się włączać ż będę się włączała, będę się włączać będziesz się włączała, będziesz się włączać będzie się włączała, będzie się włączać będziemy się włączały, będziemy się włączać będziecie się włączały, będziecie się włączać będą się włączały, będą się włączać n będę się włączało, będę się włączać będziesz się włączało, będziesz się włączać będzie się włączało, będzie się włączać czas zaprzeszły m włączałem się był włączałeś się był włączał się był włączaliśmy się byli włączaliście się byli włączali się byli ż włączałam się była włączałaś się była włączała się była włączałyśmy się były włączałyście się były włączały się były n włączałom się było włączałoś się było włączało się było forma bezosobowa czasu przeszłego włączono się tryb przypuszczający m włączałbym się, byłbym się włączał włączałbyś się, byłbyś się włączał włączałby się, byłby się włączał włączalibyśmy się, bylibyśmy się włączali włączalibyście się, bylibyście się włączali włączaliby się, byliby się włączali ż włączałabym się, byłabym się włączała włączałabyś się, byłabyś się włączała włączałaby się, byłaby się włączała włączałybyśmy się, byłybyśmy się włączały włączałybyście się, byłybyście się włączały włączałyby się, byłyby się włączały n włączałobym się, byłobym się włączało włączałobyś się, byłobyś się włączało włączałoby się, byłoby się włączało imiesłów przymiotnikowy czynny m włączający się, niewłączający się ż włączająca się, niewłączająca się włączające się, niewłączające się n włączające się, niewłączające się imiesłów przymiotnikowy bierny m włączany, niewłączany włączani, niewłączani ż włączana, niewłączana włączane, niewłączane n włączane, niewłączane imiesłów przysłówkowy współczesny włączając się, nie włączając się rzeczownik odczasownikowy włączanie się, niewłączanie się

przykłady:

(1.1) Włącz telewizor, zaraz będzie mecz!

(1.2) Kustosz włączył do wystawy również obrazy Matejki.

składnia:

(1.1,4,5,6,7) włączać + B.

(1.2-3) włączać + B. do + D.

(2.2) włączać się do D. lub włączać się w B.

kolokacje:

(1.1) włączać komputer/telewizor/…

synonimy:

(1.1) uruchamiać, załączać

(1.2) dołączać, przydzielać

antonimy:

(1.1) wyłączać

(1.2) wyłączać, odłączać, oddzielać, wydzielać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

czas. przyłączyć, łączyć, dk. włączyć, połączyć

rzecz. włącznik, włączenie, włączanie

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1) od „łączyć”

uwagi:

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) aan die brand steek
• angielski: (1.1) turn on, enable; (1.2) include
• arabski: (1.1) شغل
• bułgarski: (1.1) включвам, пускам; (1.2) включвам; (1.3) включвам; (1.4) пускам; (1.5) пускам; (1.7) пускам; (2.1) включвам се; (2.2) включвам се, присъединявам се
• chiński standardowy: (1.1) 打开 (dǎkāi), 开 (kāi); (1.5) 开 (kāi); (2.1) 开 (kāi)
• czeski: (1.1) zapínat
• esperanto: (1.1) ŝalti; (1.2) ŝalti; (1.4) ŝalti
• francuski: (1.1) allumer; (1.2) ajouter
• hiszpański: (1.1) enchufar, conectar, encender; (1.2) incluir, incorporar
• japoński: (1.2) 組み込む
• jidysz: (1.1) אָנשטעלן (onszteln)
• kaszubski: (1.1) włączac
• luksemburski: (1.2) aschléissen
• niemiecki: (1.1) einschalten
• osmański: (2.2) گیرمك (girmek)
• rosyjski: (1.1) включать; (1.2) включать, присоединять, причислять
• ukraiński: (1.1) вмика́ти; (1.2) включа́ти; (2.1) вмика́тися; (2.2) включа́тись, включа́тися
• włoski: (1.1) accendere

źródła: