rozumieć (język polski)

wymowa:

IPA: [rɔˈzũmʲjɛ̇ʨ̑], AS: [rozũmʹi ̯ėć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• i → j  ​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. zrozumieć)

(1.1) pojmować coś, interpretować coś, mieć świadomość mechanizmów zdarzeń

(1.2) usłyszeć co zostało powiedziane

odmiana:

(1.1-2) koniugacja II

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		rozumieć
czas teraźniejszy		rozumiem	rozumiesz	rozumie	rozumiemy	rozumiecie	rozumieją
czas przeszły	m	rozumiałem	rozumiałeś	rozumiał	rozumieliśmy	rozumieliście	rozumieli
	ż	rozumiałam	rozumiałaś	rozumiała	rozumiałyśmy	rozumiałyście	rozumiały
	n	rozumiałom	rozumiałoś	rozumiało
tryb rozkazujący		niech rozumiem	rozumiej	niech rozumie	rozumiejmy	rozumiejcie	niech rozumieją
pozostałe formy czas przyszły m będę rozumiał, będę rozumieć będziesz rozumiał, będziesz rozumieć będzie rozumiał, będzie rozumieć będziemy rozumieli, będziemy rozumieć będziecie rozumieli, będziecie rozumieć będą rozumieli, będą rozumieć ż będę rozumiała, będę rozumieć będziesz rozumiała, będziesz rozumieć będzie rozumiała, będzie rozumieć będziemy rozumiały, będziemy rozumieć będziecie rozumiały, będziecie rozumieć będą rozumiały, będą rozumieć n będę rozumiało, będę rozumieć będziesz rozumiało, będziesz rozumieć będzie rozumiało, będzie rozumieć czas zaprzeszły m rozumiałem był rozumiałeś był rozumiał był rozumieliśmy byli rozumieliście byli rozumieli byli ż rozumiałam była rozumiałaś była rozumiała była rozumiałyśmy były rozumiałyście były rozumiały były n rozumiałom było rozumiałoś było rozumiało było forma bezosobowa czasu przeszłego rozumiano tryb przypuszczający m rozumiałbym, byłbym rozumiał rozumiałbyś, byłbyś rozumiał rozumiałby, byłby rozumiał rozumielibyśmy, bylibyśmy rozumieli rozumielibyście, bylibyście rozumieli rozumieliby, byliby rozumieli ż rozumiałabym, byłabym rozumiała rozumiałabyś, byłabyś rozumiała rozumiałaby, byłaby rozumiała rozumiałybyśmy, byłybyśmy rozumiały rozumiałybyście, byłybyście rozumiały rozumiałyby, byłyby rozumiały n rozumiałobym, byłobym rozumiało rozumiałobyś, byłobyś rozumiało rozumiałoby, byłoby rozumiało imiesłów przymiotnikowy czynny m rozumiejący, nierozumiejący ż rozumiejąca, nierozumiejąca rozumiejące, nierozumiejące n rozumiejące, nierozumiejące imiesłów przymiotnikowy bierny m rozumiany, nierozumiany rozumiani, nierozumiani ż rozumiana, nierozumiana rozumiane, nierozumiane n rozumiane, nierozumiane imiesłów przysłówkowy współczesny rozumiejąc, nie rozumiejąc rzeczownik odczasownikowy rozumienie, nierozumienie

przykłady:

(1.1) Tłumaczę mu moje stanowisko, ale on niczego nie rozumie.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1-2) pot. kumać, czaić, jarzyć, łapać, kapować

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. zrozumiałość ż, rozum mrz, rozumek mrz, rozumność ż, zrozumienie n, rozumowanie n, rozumienie n

czas. rozumować ndk., zrozumieć dk.

przym. rozumny, rozumowy, dorozumiany

przysł. rozumnie, rozumowo

związki frazeologiczne:

zrozumieć na opak • rozumie się • rozumie się samo przez się • ma się rozumieć

etymologia:

pol. rozum + -i- + -eć

uwagi:

Niepoprawne są formy rozumić, (ja) rozumię, (ty) rozumisz, (on) rozumi, (my) rozumimy, (wy) rozumicie i (oni) rozumią^[1].

tłumaczenia:

• albański: (1.1) kuptoj
• angielski: (1.1) understand, comprehend, get, see, apprehend
• arabski: (1.1) فهم (fahima), عقل (ʿaqala), تفهم (tafahhama)
• baskijski: (1.1) ulertu
• białoruski: (1.1) разумець
• chiński standardowy: (1.1) 明白 (míngbai), 认识 (rènshi), 懂 (dǒng), 懂得 (dǒngde)
• chorwacki: (1.1) razumjeti
• czeczeński: (1.1) кхета
• dolnołużycki: (1.1) rozměś
• duński: (1.1) forstå
• dzongkha: (1.1) ཧ་གོ
• esperanto: (1.1) kompreni
• fiński: (1.1) ymmärtää
• francuski: (1.1) comprendre
• galicyjski: (1.1) entender
• górnołużycki: (1.1) rozumić
• hiszpański: (1.1) comprender, entender
• ido: (1.1) komprenar
• interlingua: (1.1) apprehender, comprehender
• islandzki: (1.1) skilja
• japoński: (1.1) 分かる (わかる, wakaru), 理解する (りかいする, rikai suru)
• jidysz: (1.1) פֿאַרשטיין (farsztejn)
• kaszubski: (1.1) rozmiôc
• kataloński: (1.1) entendre
• litewski: (1.1) suprasti
• łaciński: (1.1) intelligo, intellego, sapio
• łotewski: (1.1) saprast
• niderlandzki: (1.1) begrijpen, snappen; (1.2) verstaan
• niemiecki: (1.1) verstehen, begreifen
• norweski (bokmål): (1.1) forstå
• nowogrecki: (1.1) καταλαβαίνω
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) ; nie rozumieć:
• portugalski: (1.1) compreender, entender
• rosyjski: (1.1) понимать
• serbski: (1.1) разумети
• slovio: (1.1) razumit (разумит)
• suahili: (1.1) elewa, fahamu
• szwedzki: (1.1) förstå, koppla
• turecki: (1.1) anlamak
• tybetański: (1.1) ཧ་གོ
• ukraiński: (1.1) розумі́ти
• wilamowski: (1.1) fyrśtyjn, ferśtejn, bygraeifa, bygrajfa
• włoski: (1.1) capire, comprendere, intendere, sottintendere
• wolof: (1.1) dégg

źródła: