געבן (jidysz)

transliteracja:

YIVO: gebn; polska: gebn

wymowa:

IPA: /ˈgɛbn/; IPA: [ˈɡɛbm̩]

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) dawać, udzielać

(1.2) rozdawać (karty)^[1]

czasownik nieprzechodni

(2.1) dawać (po głowie, w zęby), uderzać, walić

(2.2) (mówić coś przykrego) wygarniać, rugać, łajać

czasownik posiłkowy

(3.1) … w połączeniu z rzeczownikiem w formie tematu czasownika (z rodzajnikiem nieokreślonym) wyrażający krótką czynność jednokrotną

odmiana:

(1-3) lp איך גיב, דו גיסט, ער / זי / עס גיט ‖ lm מיר גיבן, איר גיט, זיי גיבן ‖ fp האָבן + געגעבן

przykłady:

(2.1-2) איך וועל דיר געבן!‏ → Już ja ci dam!

(3.1) געבן אַ קוק → spojrzeć, rzucić okiem (wobec: patrzeć)

(3.1) געבן אַ קלאַפּ → stuknąć (wobec: stukać)

składnia:

(1.1) B. + C. + געבן → dawać + C. (komuś) + B. (coś)

(2.1) מיט + איבער + C. + געבן → dawać + C. (komuś) + N. (czymś) + po + N. (czymś)

(2.2) C. + געבן → wygarniać + C. (komuś)

kolokacje:

(2.1) געבן איבער די פֿינגער / הענט → dawać po palcach / rękach

synonimy:

(3.1) טאָן

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. געבער, געבערין

związki frazeologiczne:

געבן אַ פֿרײַע האַנט → dawać wolną rękę

געבן אַ גוט־מאָרגן → witać się, pozdrawiać się

געבן צו פֿאַרשטיין → dawać do zrozumienia

געבן דאָס וואָרט → dawać słowo

etymologia:

śwn. geben, por. niem. geben^[2]

uwagi:

źródła:

•  Дмитрий Владимирович Тищенко, Идиш-русский словарь, Арт Економі, Kijów 2012 (2019), ISBN 978-617-7289-86-8.
•  Аляксандар Астравух, Ідыш-беларускі слоўнік, Медисонт, Mińsk 2008, ISBN 978-985-6530-86-2.