Legenda o świętym Aleksym
Średniowiecze : Literatura polska
• Biblia królowej Zofii – pierwszy zabytek języka polskiego,datowany na rok 1455. Jest to tłumaczenie Biblii na język polski (w dialekcie małopolskim), wykonane dla żony Władysława Jagiełły. Jest też nazywana Biblią szaroszpatacką (aż do II wojny światowej przechowywano ją w węgierskiej miejscowości Sárospatak). • Bogurodzica – to pierwszy hymn narodowy oraz pierwszy hymn rycerstwa polskiego. Jest najstarszą polską pieśnią religijną – dwie pierwsze zwrotki pochodzą z XII w....
Pokora i bunt jako dominujące postawy człowieka wobec Boga w poznanych utworach.
M I T O L O G I A I B I B L I A Literatura mitologiczna prezentuje bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same pragnienia, namiętności, rywalizują o względy Zeusa, zazdroszczą sobie, snują intrygi, dokonują zemsty,...
„Sztuka... Uspokaja umysł, ułatwia wzlot myśli, a gdy trzeba – pobudza do walki”. Myśl Agrypy uczyń mottem swoich rozważań o miejscu i roli sztuki w życiu człowieka. Realizując temat odwołaj się do różnych tekstów kultury.
Sztuka towarzyszy człowiekowi niemal od zarania dziejów. Jej rozwój postępował wraz z ewolucją oraz kształtowaniem ludzkiego umysłu i inteligencji. Znane są nam przecież malowidła wykonywane w jaskiniach przez naszych praprzodków. Na początku były...
„Co człowiek może zrobić ze swoją śmiercią?” – odpowiedz na pytanie Hanny Krall odnosząc się do wybranych utworów literackich z różnych epok.
Jaka może być śmierć? Zwykle jest to śmierć naturalna. Ale można umrzeć w walce lub na wojnie. Można umrzeć nieestetyczną śmiercią głodową. Można popełnić samobójstwo lub zostać zamordowanym. Śmierć może być naturalistyczna lub symboliczna. Można...
Czy zgodzisz się z oceną średniowiecza jako „wieków ciemnych”?
Czy zgodzisz się z oceną średniowiecza jako „wieków ciemnych”, w których dominowała ignorancja, przemoc i pogarda dla spraw doczesnych? Co, twoim zdaniem, stanowi trwały wkład średniowiecza w dorobek cywilizacji europejskiej? Nazwa...
Motyw śmierci.
Śmierć - czym jest? To pytanie zadaje sobie człowiek od chwili, gdy zaczął być świadomym bytem. I ciągle nie uzyskuje na nie satysfakcjonującej odpowiedzi, poza oczywistym stwierdzeniem - śmierć to jedyna rzecz której możemy być pewni. Śmierci...
"Trzeba mieć coś ważnego w życiu!" Czy te słowa są receptą na szczęście?
Szczęście? Nie ma określonej definicji szczęścia, przynajmniej ja jej nie dostrzegam. Szczęście jest czymś do czego człowiek nieusatannie dazy do czego zmierza swoim życiu. Nie ma człowieka na swiecie który nie znaznałby szczescia choćby przez...
"Jakie wyobrażenie człowieczeństwa pragniesz przenieść w nowe stulecie?" Odwołaj się do tekstów, które wspierają twoje przemyślenia.
1. Wstęp Jakie i czym jest człowieczeństwo? Jaka jest ludzka natura? Jakie wyobrażenie człowieka jest najwłaściwsze? Z tymi pytaniami od wieków borykają się filozofowie i pisarze. Każdy stara się znaleźć odpowiedź na powyższe pytania, by, choć...
„Umarł Gustaw – narodził się Konrad”. Twoje przemyślenia na temat przeobrażeń dokonujących się w przyrodzie i postawie wobec świata wybranych bohaterów literackich.
„ Nic niby tu nie zmienione, / a jednak pozamieniane. / Niby nie przesunięte, / a jednak porozsuwane”, pisze polska laureatka nagrody Nobla z 1996 roku, Wisława Szymborska w wierszu z tomu „Koniec i początek” pt. „Kot w pustym mieszkaniu”. Jej...
Czy po spotkanie z literatura i sztuką średniowiecza jest to wciąż dla Ciebie epoka mroku i zacofania?
Średniowiecze to dla mnie najbardziej niezwykła epoka, jaka kiedykolwiek była na ziemi i nigdy nie powiedziałabym iż była to epoka upadku kulturowego. Jej jakże oryginalne zestawienie zostało zapamiętane aż do naszych czasów. Była ona niezmiernie...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze średniowiecza
Głównym założeniem filozofii średniowiecznej był teocentryzm, który w centrum wszechświata i ludzkiego zainteresowania umieszczał Boga. Stąd w literaturze i sztuce dominowały tematy sakralne. Ludzie byli bezwzględnie podporządkowani Kościołowi, a...
„Czymże jest człowiek?” – William Shakespeare. Jaką odpowiedź na to pytanie odnajdujesz w wybranych utworach literatury? (antyk, średniowiecze, renesans, barok)
Człowiek od początku swego bytowania na Ziemi zastanawiał się nad sensem swojego istnienia. Pytania „Kim jesteśmy i skąd się tu wzięliśmy?” zadajemy sobie od zawsze. I zaczynając od czasów najdawniejszych, a kończąc na dniu dzisiejszym, udzielamy...
Wizerunek świętych i rycerzy w literaturze.
Rycerze i święci, to często wykorzystywani bohaterowie bajek. Spotkać się z nimi możemy także w różnego rodzaju legendach i filmach. Najwięcej wiadomości znaleźć o nich możemy w literaturze. Już w najdawniejszych czasach o rycerzach mówiło się z...
„ Żyć życiem innym niż większość”
„ Tam sięgaj gdzie wzrok nie sięga. Łam, czego rozum nie złamie....”- nawołuje w „ Odzie do młodości” Adam Mickiewicz. Słowa wieszcza każdy może odebrać inaczej. Dla mnie jest to apel do ludzi, aby być innym niż większość, wzbić się wyżej niż...
Średniowieczna pokora, renesansowa harmonia, niepokoje baroku - widzenie świata i człowieka w literaturze staropolskiej
Średniowieczna pokora, renesansowa harmonia, niepokoje baroku - widzenie świata i człowieka w literaturze staropolskiej. Wizja świata i człowieka zmieniała się na przestrzeni dziejów i można nawet stwierdzić, że często to właśnie ona stanowiła...
Średniowiecze, czy aby napewno mroczny okres??
Nazwę średniowiecze nadali ludzie okresu renesansu. Nazwa ta miała ujemny charakter, gdyż ludzie renesansu widzieli tylko negatywne cechy średniowiecza, ponieważ średniowiecze odrzuciło ideały antyku i zainteresowanie człowiekiem. średniowiecze...
Średniowiecze.
Czas trwania umowna data 476 upadek cesarstwa rzymskiego ? 1492 odkrycie Ameryki przez Kolumba. Nazwa epoki pojawia się w następnej epoce renesansie. Epokę tę nazywano: medium aerum. Nazwa miała zabarwienie pejoratywne. Periodyzacja...
Średniowiecze
Średniowiecze, to epoka, która w ciągu dziejów swego panowania wykreowała trzy główne postacie parenetyczne: władcę, rycerza oraz świętego-ascetę. Propagowały one określone wzorce, zachowania oraz ideały osobowe. Jednym z najbardziej...
„Być czy mieć ?”- w jaki sposób na to pytanie odpowiada literatura (i sztuka)
Literatura stoi na stanowisku że lepiej jest „być” niż „mieć”. „Być czy mieć?” na to pytanie prędzej czy póżniej będzie musiał sobie odpowiedzieć każdy człowiek. Z jednej strony „być”, które charakteryzuje osby szlachetne, zdolne do poświęceń...
"Czy świat bez miłości byłby światem martwym?"
„Świat bez miłości jest światem martwym” są to słowa Camusa, ale czy miał on rację ? Oczywiście, że tak, przecież nie można istnieć nie kochając i nie być kochanym. Ale czy miłość zawsze jest taka piękna, czysta i bezwarunkowa? Co to w...
Literackie i malarskie ujęcie motywu ars moriendi i danse macabre.
Na razie mogę Wam udostępinić bibliografię i plan wypowiedzi.
Bóg, życie i śmierć w literaturze średniowiecza, baroku i romantyzmu
Bóg, życie, śmierć. Te trzy słowa zawierają w sobie niemal cały sens istnienia człowieka. Nasze życie, to po prostu czekanie na śmierć, która jest końcem wszystkiego, a jednocześnie początkiem nowego życia, już po tamtej stronie, według większości...
„Wielki to grzech nie umieć spostrzec własnego szczęścia”- potraktuj myśl Wiktora Rubena jako punkt wyjścia do pisemnych rozważań na temat bohaterów, którzy to samo mogliby powiedzieć o sobie.
„Wielki to grzech nie umieć spostrzec własnego szczęścia”- potraktuj myśl Wiktora Rubena jako punkt wyjścia do pisemnych rozważań na temat bohaterów, którzy to samo mogliby powiedzieć o sobie. Szczęście jest pojęciem względnym dla jednych może...
Współczesność wobec średniowiecznych wzorców świętości.
Średniowiecze to epoka w historii Europy między V a XV stuleciem. Panował wtedy teocentryzm, czyli kultura nastawiona była przede wszystkim na Boga. Uznawano Go za przyczynę i cel wszystkiego. Powstały wtedy takie filozofie jak augustynizm i...
Średniowiecze
Nazwa średniowiecze pochodzi z XVII w. Oznacza czas średni między starożytnością a renesansem.Za jego początek przyjmuje się rok 476 (upadek Cesarstwa Zachodnio-rzymskiego), a za koniec - erę wielkich odkryć geograficznych, czyli schyłek XV w....
Motyw śmierci i umierania w dziełach średniowiecza - konspekt
I. Literatura podmiotu: 1. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią. Andrzej Z. Makowiecki, Andrzej Markowski, Włodzimierz Paszyński, Tomasz Wroczyński: Pamiętajcie o ogrodach, Warszawa, Wyd. WSiP 2002. ISBN 83-02-08222-8 2. Legenda o św. Aleksym....
zabytki kultury polskiej
IX- „Gegraf Bawarski” rękopis łać. rejestrujący plemienne terytoria Eoplay. Nazwy plemion polskich (Wiślanie, Gidonie, Ślężanie, Brzeżanie) X - „Dugowie index” dok. w którym Mieszko I oddaje swoje państwo pod opiekę Papierzowi .W łać, dok....
Jestem świętym Aleksym i spróbuję przedstawić swoją kartkę z pamiętnika
Urodziłem się w bogatej rodzinie. Niczego nigdy mi nie brakowało. Zawsze dostawałem to o co prosiłem. W mojej miejscowości wszyscy mnie znali i szanowali. Jednak to mi nie odpowiadało. Nie byłem szczęśliwy. Pewnego razu moi rodzice zadecydowali o...
Różne oblicza miłości w literaturze staropolskiej.
Miłość to słowo, które od początku istnienia sztuki jest inspiracją dla twórców. Artyści zastanawiają się jak ukazać to uczucie w swoich dziełach, wypowiedzieć, zobrazować to, co nie istnieje w materialnym świecie, co obce jest racjonalizmowi i,...
Problem miłości i śmierci w literaturze średniowiecza
1) Śmierć była bardzo w średniowiecznej sztuce i literaturze niezmiernie popularna. Podstawowym hasłem epoki było "Memento mori"-pamiętaj o śmierci.Najczęściej służyła zastraszeniu ludzi , lecz występowała także w postaci wyidealizowanej....
Zabytki języka polskiego
Początki dziejów naszego języka wiążą się z kształtowaniem się naszej państwowości i przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku. Państwo Mieszka I scalało wcześniejsze państwa plemienne. Każde z tych plemion posługiwało się swoim dialektem. Dialekty te...
Literatura średniowieczna - gatunki.
Gatunki: ŚWIECKIE - tematyka świecka. Powieści bretońskie - (X w.) utwory, których fabuła oparta jest na bardzo starych legendach, baśniach i mitach celtyckich: - romanse "Tristan i Izolda" - przygodowe "O rycerzach...
Ideał ascezy i świętości
Jaki cel przyświecał człowiekowi, który postanowił wstąpić na drogę ascezy? Na co mu to było i co w ten sposób osiągnął? Wiekuiste zbawienie? Tak! Jeżeli patrząc na to z perspektywy średniowiecza. Nie! Jeżeli patrząc z pozycji człowieka...
Jeśli nie szata zdobi człowieka, to w czym tkwi jego wartość?
Jedni mówią: „Nie szata zdobi człowieka”, a inni: „Jak cię widzą, tak cię piszą”, wiec w czym tkwi wartość człowieka? Według mnie w jego wnętrzu, w tym, co ma w sercu. W poniższych argumentach spróbuję to udowodnić. Zacznę od książki pt....
Bóg, życie i śmierć w literaturze Średniowiecza, Baroku i Romantyzmu.
Bóg, życie i śmierć w literaturze średniowiecza, baroku i romantyzmu Bóg, życie, śmierć. Te trzy słowa zawierają w sobie niemal cały sens istnienia człowieka. Nasze życie, to po prostu czekanie na śmierć, która jest końcem wszystkiego, a...
Podróż, pielgrzymka, tułaczka, wędrówka - różne ujęcia tego motywu w literaturze.
W literaturze różnych epok często występuje motyw wędrówki, pielgrzymki, tułaczki. Podróże mogą mieć formę dążenia do jakiegoś celu, ucieczki przed czymś, pielgrzymki do ważnego miejsca, wędrówki w poszukiwaniu pewnych odpowiedzi lub też tułaczki...
Literatura Średniowiecza.
Warunki sprzyjające rozwojowi piśmiennictwa kształtowały się w Polsce od przeł. X i XI w. Chrzest (966) umożliwił zbliżenie się państwa Mieszka I do zach. cywilizacji chrześc., pod której wpływem rodzima kultura wzbogaciła się o znajomość pisma i...
Parenetyczna funkcja literatury średniowiecznej
Literatura parenetyczna obejmuje utwory kształtujące i propagujące wzory postępowania związane z odgrywaniem określonych ról społecznych. Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią, wzory zachowań ludzkich i stara się je upowszechniać....
Jak literatura różnych epok kreuje obraz bohaterskiej śmierci?
Bohaterowie różnych epok umierali w różny sposób, mniej lub bardziej chwalebny, otoczeni przyjaciółmi lub wrogami. Jednak nigdy nie umierali bezsensownie, ich śmierć zawsze miała jakiś cel: walczyli o ojczyznę, przekonania, miłość. Ich życie i...
Średniowiecze
1. Ramy czasowe, pojęcia: uniwersalizm, teocentryzm, augustynizm, franciszkanizm, tomizm, scholastyka, asceza, hagiografia, memento mori, dans makabr, (taniec śmierci). 2. ” Legenda o św. Aleksym" - wzór ascety. 3. „Pieśn o Rolandzie"...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci.
Literatura średniowieczna miała charakter moralizatorski. Jej głów-nym zadaniem było pouczanie ludzi w jaki sposób mają żyć, w utwo-rach szukano wzorców do naśladowania. Literatura ukazywała życie ludzkie, tajemnicę śmierci i Boga - jako sens...
Średniowieczna hagiografia
Hagiografia (żywoty świętych) Legendy o życiu świętych i męczenników oraz o ich czynach i cudach należą do najważniejszych gatunków piśmiennictwa średniowiecznego. Autorzy utworów hagiograficznych – najczęściej anonimowi – pisali swoje...
Niepogodzeni ze światem - literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym.
Świat opiera się na sile jednostki. To dzięki niej funkcjonuje, rozwija się. Każda istota ludzka przyczynia się do postępu cywilizacji. Każda formuje ją nadając kształt jej zdaniem odpowiedni. Według własnych przeświadczeń zbudowaliśmy to, co nas...
Czy ludzi średniowiecznych możemy uznać za szczęśliwych?
Dzisiejsze rozumienie szczęścia jest zupełnie inne niż niegdyś. Różni filozofowie różnie wyobrażali sobie łaskę losu. Każda epoka miała swoją własną teorię na ten temat. Powstawało wiele prac, ale wszystkie docierały do jednego stwierdzenia:...
Scharakteryzuj średniowieczną hagiografię – omów genezę i literackie realizacje (na wybranym przykładzie)
Hagiografia – to żywotopisarstwo świętych, żywoty świętych bardzo rozpowszechnione w epoce średniowiecza. Są to utwory przedstawiające dzieje świętego. Utwory hagiograficzne propagują wzór świętego – ascety, stawiają go jako ideał do naśladowania....
"Samotność – cóż po ludziach...”. Najciekawsze – Twoim zdaniem – literackie portrety bohaterów skazanych na samotność i samotnych z wyboru.
Człowiek z natury potrzebuje obecności drugiego człowieka. Przebywanie z kimś bliskim jest tak samo ważne w życiu każdego człowieka, jak inne fundamentalne uczucia – miłość, przyjaźń. Samotność zatem staje się największą karą, czasami nadaną...
Wierność idei, sobie i drugiemu człowiekowi.
Słowo wierność oznacza oddanie, przywiązanie. Motyw wierności pojawia się w niemal każdej epoce literackiej. Bohaterowie są wierni Bogu, ludziom bądź głoszonym przez siebie ideałom. Dla niech gotowi są poświęcić swoje życie, marzenia i...
„Jest zawsze miejsce na nadzieje” (Gustaw Herling-Grudziński). Zaprezentuj utwory, w których odnalazłeś motyw nadziei i wiary w sens pokonania trudności.
Plan prezentacji I. Wstęp a) Pojęcie nadziei b) Znaczenie terminu c) Obecność w utworach literackich II. Rozwinięcie tematu 1. Pojęcie nadziei w starożytności. a) Wiara i nadzieja Hioba w Boży plan. b) Nadzieja na odnalezienie córki przez...
Jesteś człowiekiem przełomu wieków. W których dziełach szukałbyś inspiracji do dobrego życia w nowym stuleciu?
Proces kształtowania się bohatera w literaturze ulegał ciągłym zmianom, wynikającym z zachodzących na świecie przemian społecznych, ustrojowych i politycznych. Z perspektywy losów Polski okres ten był szczególny, wymagający wyjątkowego...
Motym śmierci w literaturze średniowiecza.
MOTYW ŚMIERCI W LITERATURZE ŚREDNIOWIECZA. U schyłku Średniowiecza tematyka śmierci znalazła się w centrum zainteresowania artystów i teologów. Zagadnienie śmierci łączyło się bezpośrednio z ideą ascezy i hasłami ,, Vanitas’’ oraz ,,Memento...