profil

Legiony Polskie

poleca 71% 86 głosów

Po utracie niepodległości w wyniku III rozbioru (1795) wielu działaczy narodowych szukało możliwości odzyskania przez Polskę własnej państwowości. Jedna z koncepcji przewidywała walkę z zaborcami u boku Napoleona Bonapartego, który w tym czasie odnosił sukcesy w wojnie z Austrią.

Powstał więc plan, aby utworzyć specjalny polski oddział, który pomógłby Napoleonowi pokonać Austrię, a w zamian przyszły cesarz Francuzów doprowadziłby do odbudowy państwa polskiego. Koncepcję taką propagował we Francji w 1796 roku gen. Jan Henryk Dąbrowski, jeden z dowódców <Insurekcji kościuszkowskiej>. Początkowo jednak rząd francuski, Dyrektoriat, nie był zainteresowany utworzeniem we Francji Legionów. Zaproponował natomiast powołanie takiej jednostki w tzw. Republice Lombardzkiej, podporządkowanej Francji. Porozumienie o utworzeniu Legionów podpisał J.H. Dąbrowski, 9 I 1797 roku w Mediolanie, z lombardzką Administracją Generalną. Na podstawie tej umowy powstać miał oddział, którego żołnierze posiadali umundurowanie zbliżone do polskiego, szlify w kolorach włoskich oraz francuskie kokardy. Legionistami byli Polacy przebywający na emigracji oraz żołnierze armii austriackiej wzięci do niewoli przez Napoleona. W okresie tworzenia tej jednostki wojskowej Józef Wybicki napisał Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, która z czasem stała się hymnem państwowym. Mimo dużego entuzjazmu Polaków Legiony początkowo nie były używane do wojny z Austrią.

Tymczasem bowiem 17 X 1797 roku Napoleon podpisał z tym krajem pokój w Campo Formio. W efekcie pierwsze walki Legionów toczyły się na terenie Włoch (bitwy pod Civita Castellana i pod Trebbią). Podczas szturmu zbuntowanej Werony zginął pierwszy legionista Klemens Liberadzki. Sytuacji nie zmienił kolejny pokój zawarty przez Napoleona z Austrią w Luneville 9 II 1801 roku, który nieco tylko modyfikował zasady poprzedniego pokoju. Nadal Legiony nie mogły być użyte w walce z polskimi zaborcami, chociaż w 1800 roku kolejny oddział, tzw. Legia Naddunajska, utworzona została przez gen. Karola Kniaziewicza. W latach 1802-1803 Legiony walczyły na wyspie San Domingo (dzisiejsze Haiti) w zbuntowanej prowincji francuskiej. Około 400 legionistów pozostało na tej wyspie. Dopiero w 1806 roku, kiedy Napoleon rozpoczął wojnę przeciw Prusom, polscy żołnierze znaleźli się na terenach ojczystych. W sumie przez Legiony przewinęło się około 30 tys. osób.

Bitwa na San Domingo, January Suchodolski
Bitwa na San Domingo, January Suchodolski

Pojęcia

Republika Lombardzka – państwo utworzone przez Napoleona Bonapartego w maju 1796 roku po pokonaniu wojsk austriackich we Włoszech. W październiku 1796 roku zmieniono jej nazwę na Republikę Transpadańską, a od 1797 roku stała się ona częścią Republiki Cisalpińskiej

Literatura

J. Pachoński: Legiony polskie 1797-1807. Warszawa 1969.

Daty

1797 rok - utworzenie Legionów J.H. Dąbrowskiego
5 XII 1797 roku - bitwa pod Civita Castellana
17-19 VI 1799 roku - bitwa pod Trebbią
1802-1803 rok - walki na San Domingo

Oś czasu

1804 - ogłoszenie Kodeksu Napoleona
1819 - w Anglii ograniczono czas pracy dla nieletnich do 12 godzin
1833 - założenie pierwszej gazety codziennej w Nowym Yorku „Sun”
1846-1847 - wielki nieurodzaj w Europie
1867 - pierwszy zjazd słowiański w Moskwie (bez udziału Polaków)

Podoba się? Tak Nie