Bunt obyczajowy

Pojęcie buntu nie zawsze wiąże się ze sprzeciwem wobec układów polityczny chlub społecznych. Dotyczy także szeroko pojętej sfery obyczajowej. Poeci modernistyczni buntowali się przeciw filisterskiemu społeczeństwu, szydzili z wad mieszczucha („Niechaj pasie brzuchy,/nędzny filistrów naród!”). Podobną postawę przyjęła np. Gabriela Zapolska – w jej sztukach takich jak np. Żabusia czy Moralność pani Dulskiej zaznacza się pogarda dla podwójnej moralności i rzekomej surowości obyczajów, kołtuństwa, ciemnoty, wyrachowania oraz braku wrażliwości. Walczący z pruderią i obłudą poeci propagowali swobodniejsze obyczaje. Negowali tradycyjne z wartości. „Nie wierzę w nic”– deklarował w wierszu pod tym samym tytułem Kazimierz Przerwa-Tetmajer, w Końcu wieku XIX zaprzeczał wartości walki, rozpaczy, ironii czy hedonizmu. Młodopolanie poświęcali nie tylko swe życie, ale i wiersze – nałogom. Modernistyczni malarze sięgali po szokujące tematy: malowali biedne dzielnice, tancerki, prostytutki...