ข้าพเจ้า

Possibly from contraction of ข้า (kâa, “slave; servant”) +‎ พระเจ้า (prá-jâao, literally “sacred lord”), literally meaning "sacred lord's servant" or "sacred lord's slave". Compare Lao ຂ້າພະເຈົ້າ (khā pha chao).

ข้าพเจ้า • (kâa-pá-jâao)

1. (very formal) a first person pronoun used when addressing a person of equal or higher status: I, we, etc.
   • 2014 August 7, “สมเด็จพระบรมฯ เสด็จแทนพระองค์เปิดประชุม สนช.”, in โพสต์ทูเดย์‎, Bangkok: บางกอก โพสต์, retrieved 2019-07-16:

     บัดนี้ ได้เวลาอันเป็นมงคลแล้ว ในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ข้าพเจ้าขอเปิดการประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติให้ทำหน้าที่ตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๕๗ ตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป

     bàt-níi · dâai wee-laa an bpen mong-kon lɛ́ɛo · nai prá bpà-rá-maa-pí-tai prá bàat sǒm-dèt prá jâao-yùu-hǔua · kâa-pá-jâao kɔ̌ɔ bpə̀ət gaan-bprà-chum sà-paa-ní-dtì-ban-yàt hɛ̀ng-châat hâi tam nâa-tîi dtaam bòt-ban-yàt kɔ̌ɔng rát-tà-tam-má-nuun hɛ̀ng râat-chá-aa-naa-jàk tai · (chà-bàp chûua-kraao) · pút-tá-sàk-gà-ràat · sɔ̌ɔng-pan hâa-rɔ́ɔi hâa-sìp jèt · dtâng-dtɛ̀ɛ bàt-níi bpen-dtôn-bpai

     Now, [we] have come to such an auspicious moment. In the name of His Majesty the King, I hereby open [this] session of the National Legislative Assembly, so that [it can] carry out [its] duties under the provisions of the Constitution of the Kingdom of Thailand (Interim Version), 2557 Buddhist Era, from this occasion onwards.

   • 2012, รพินทรนาถ ฐากูร, translated by ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา and ระวี ภาวิไล, หิ่งห้อย, 5th edition, Bangkok: ผีเสื้อ, →ISBN, page 17:

     หิ่งห้อยถือกำเนิดในจีนและญี่ปุ่นซึ่งมีผู้มาขอให้ข้าพเจ้าจารึกข้อคิดให้เสมอบนแผ่นพัดและผืนไหม

     hìng-hɔ̂i tʉ̌ʉ-gam-nə̀ət nai jiin lɛ́ yîi-bpùn sʉ̂ng mii pûu maa kɔ̌ɔ hâi kâa-pá-jâao jaa-rʉ́k kɔ̂ɔ-kít hâi sà-mə̌ə bon pɛ̀n pát lɛ́ pʉ̌ʉn mǎi

     Fireflies had their origin in China and Japan where thoughts were very often claimed from me in my handwriting on fans and pieces of silk.

   • Circa 1802, เจ้าพระยาพระคลัง (หน), “ตอนที่ ๖๒”, in เรื่อง สามก๊ก แต่งจากพงศาวดารจีนสมัย พ.ศ. ๗๖๓ จน พ.ศ. ๘๒๓ ฉบับราชบัณฑิตยสภา พระพุทธศักราช ๒๔๗๑‎, Bangkok: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, published 1928, retrieved 2019-07-16:

     ขงเบ้งจึงว่า ข้าพเจ้าดูดาวประจำเมืองเกงจิ๋วเห็นเศร้าหมองวิปริตนัก ข้าพเจ้าก็คิดว่า กวนอูเห็นจะตายเสียแล้ว แต่ว่าข้าพเจ้าไม่ทูล กลัวพระเจ้าเล่าปี่จะเปนทุกข์หนัก

     kǒng-bêng jʉng wâa · kâa-pá-jâao duu daao bprà-jam mʉʉang geng-jǐu hěn sâo-mɔ̌ɔng wíp-bpà-rìt nák · kâa-pá-jâao gɔ̂ kít wâa · guuan-uu hěn jà dtaai sǐia lɛ́ɛo · dtɛ̀ɛ wâa kâa-pá-jâao mâi tuun · gluua prá-jâao lâo-bpìi jà bpen túk nàk

     Kongming then said: "I inspected the constellations of the Town of Jingzhou and found that they were so gloomy and turbulent. I then thought that Guan Yu might have already passed away. But I haven't told [King Liu Bei] for fear that King Liu Bei would become gravely distressed."

   • 2019 July 15 (last accessed), “ภาคถอดความเป็นภาษาไทยกลาง”, in วรรณคดีอีสาน เรื่อง พระยาคันคาก‎, Bangkok: กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม, published 2012, →ISBN:

     ข้าพเจ้าขอนมัสการพระพุทธเจ้า (พระธรรม และพระสงฆ์ อันเป็นมิ่งมงคลสูงสุด) ขอผลบุญจงช่วยปกปักรักษาให้ข้าพเจ้ามีอายุยืนเป็นหมื่น ๆ ปี

     kâa-pá-jâao kɔ̌ɔ ná-mát-sà-gaan prá-pút-tá-jâao · (prá tam · lɛ́ prá sǒng · an bpen mîng-mong-kon sǔung sùt) · kɔ̌ɔ pǒn bun jong chûai bpòk-bpàk-rák-sǎa hâi kâa-pá-jâao mii aa-yú yʉʉn bpen mʉ̀ʉn · mʉ̀ʉn · bpii

     I should like to pay homage to the holy Lord Buddha ([as well as] the holy Dharma and the holy Saṅgha, which are the supreme auspices). May the outcome of [my] merit help protect [me] so that I have a life [that lasts] long up to ten thousands of ten thousands years.