ไทย

Believed to be from Pali deyya, which in turn is a conversion of Thai ไท (tai, “human being, person; Tai; Siamese Thai; etc”).[1] Declared by the government of Field Marshal Plaek Phibunsongkhram to be the name of the modern country and its people, replacing the name สยาม (sà-yǎam, “Siam”), through the constitution dated 3 October 1939 (effective as from 6 October 1939).[2] More likely from ไท (tai) (see below).

ไทย • (tai)

1. (archaic) person; human being
2. (archaic) (ชาว~, คน~) Siamese person
   • 1944, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, “นิทานที่ ๑๘ เรื่องค้นเมืองโบราณ”, in นิทานโบราณคดี‎, Bangkok: n.p.:

     ภาษาไทยเหนือเขาใช้คำ "มี" หมายความเหมือนอย่างไทยใต้ว่า "อยู่"

     paa-sǎa tai nʉ̌ʉa kǎo chái kam · “mii” · mǎai-kwaam mʉ̌ʉan yàang tai dtâai wâa · “yùu”

     [In] the language of the Northern Thais, they use the word "mi" in the same meaning as "yu" employed by the Southern [Central] Thais.

3. (ชาว~, คน~) Thai person.

ไทย • (tai)

1. (archaic) (ประเทศ~, เมือง~, กรุง~) Siam
   • 1938, เจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), “๑๖๑. หนังสือขององเกรินตาเตืองกุนถึงเจ้าพระยาบดินทรเดชา”, in พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓‎, Bangkok: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร:

     ...หาได้เกินเขตต์แดนกรุงไทยเข้ามาจนก้าว ๑ ไม่

     ... hǎa dâai gəən kèet-dɛɛn grung tai kâo maa jon gâao · nʉ̀ng · mâi

     ...does not pass the frontier of the Thai kingdom inwards, even for a single footstep.

2. (ประเทศ~, เมือง~) Thailand (a country in Southeast Asia)
3. (ภาษา~) Central Thai language, the official language of Thailand

   ผมพูดไทยไม่เป็น  ―  pǒm pûut tai mâi bpen  ―  I don't speak Thai (male speaker)

   • 2008 February 7, “ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา”, in ห้องสมุดกฎหมาย‎, Bangkok: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, archived from the original on 4 October 2020:

     มาตรา ๑๓ การสอบสวน ไต่สวนมูลฟ้อง หรือพิจารณา ให้ใช้ภาษาไทย

     mâat-dtraa · sìp sǎam · gaan-sɔ̀ɔp-sǔuan · dtài-sǔuan-muun-fɔ́ɔng · rʉ̌ʉ pí-jaa-rá-naa · hâi chái paa-sǎa tai

     Section 13 [In conducting] an inquiry, preliminary hearing, or trial, the Thai language shall be used.

4. (by extension) (ภาษา~) any language of the Thais, as Northern Thai language, Southern Thai language, etc.
   • 2008 February 7, “ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา”, in ห้องสมุดกฎหมาย‎, Bangkok: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, archived from the original on 4 October 2020:

     ถ้ามีความจำเป็นต้องแปลภาษาไทยท้องถิ่น หรือภาษาถิ่น หรือภาษาต่างประเทศ...ให้ใช้ล่าม

     tâa mii kwaam-jam-bpen dtɔ̂ng bplɛɛ paa-sǎa tai tɔ́ɔng-tìn · rʉ̌ʉ paa-sǎa tìn · rʉ̌ʉ paa-sǎa dtàang-bprà-têet ... hâi chái lâam

     If there is a need to translate a local Thai language, or a dialect, or a foreign language... an interpreter shall be employed.

ไทย • (tai)

1. (slang, derogatory, sarcastic) not universally or internationally recognised, accepted, or practised; only done or taking place in Thailand
   • 2020 May 8, ไอลอว์, “รับมือโควิด-๑๙ แบบไทย ๆ ด้วยการออกกฎและข่มขู่”, in Hot Issues‎, Bangkok: ไอลอว์, retrieved 2020-05-08:

     รับมือโควิด19 แบบไทย ๆ ด้วยการออกกฎและ "ข่มขู่"

     ráp-mʉʉ koo-wìt-sìp-gâao · bɛ̀ɛp tai tai dûai gaan-ɔ̀ɔk gòt lɛ́ · “kòm-kùu”

     Handling COVID-19 in Thai way by laying down rules and threatening

   • 2019 October 17, กองบรรณาธิการ, Way Magazine‎, Bangkok: Way Magazine, retrieved 2020-05-08:

     ปกเกล้าแต่ไม่ปกครอง และระบอบประชาธิปไตยแบบไทย ๆ

     bpòk-glâao dtɛ̀ɛ mâi bpòk-krɔɔng · lɛ́ rá-bɔ̀ɔp bprà-chaa-tí-bpà-dtai bɛ̀ɛp tai tai

     'Reigns but does not rule' and Thai-style democracy

   • 2018, พิชญ์ พงษ์สวัสดิ์, เผด็จการวิทยา, Bangkok: มติชน, →ISBN, page 142:

     ยิ่งทำความเข้าใจชาตินิยมแบบไทย ๆ...จะยิ่งพบว่า แกนสำคัญของชาตินิยมแบบไทย ก็คือ ความภักดีต่อระบบหรือเชื่อฟังระบบ

     yîng tam-kwaam-kâo-jai châat-ní-yom bɛ̀ɛp tai tai ... jà yîng póp wâa · gɛɛn sǎm-kan kɔ̌ɔng châat-ní-yom bɛ̀ɛp tai · gɔ̂ kʉʉ · kwaam-pák-dii dtɔ̀ɔ rá-bòp rʉ̌ʉ chʉ̂ʉa-fang rá-bòp

     The more [you] try to understand the Thai-style nationalism... the more [you] will realise that the [most] important core of the Thai-style nationalism is loyalty to the regime or obedience to the regime.

   • 2007, แสงอรุณ กนกพงศ์ชัย, วิถีจีนไทยในสังคมสยาม, Bangkok: มติชน, →ISBN, page 66:

     จีนหลายคน...ไม่ประสงค์...การพิจารณาคดีความแบบไทย ๆ

     jiin lǎai kon ... mâi bprà-sǒng ... gaan-pí-jaa-rá-naa ká-dii-kwaam bɛ̀ɛp tai tai

     Many Chinese...didn't want...[their] legal cases to be tried in the Thai way.

From Pali deyya.

ไทย • (tai-yá-)

1. (elegant, only in combination) that should be given