Podg Kiełpinek – Stara Piła | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zarządca | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Numer linii |
234 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
10,1 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rozstaw szyn |
1435 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sieć trakcyjna |
brak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość maksymalna |
100[1] km/h | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zdewastowana nastawnia i tory przy stacji Gdańsk Kokoszki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Linia kolejowa nr 234 – jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa znaczenia miejscowego łącząca posterunek odgałęźny Kiełpinek ze stacją Stara Piła[2][3].
Historia
28 lipca 1909 parlament pruski uchwalił ustawę o wybudowaniu linii kolejowej z Gdańska Wrzeszcza do Starej Piły przez Gdańsk Brętowo, Kiełpinek, Kokoszki i Leźno o długości 19,52 km. Poprowadzona skrajem wzgórz morenowych linia posiadała charakter trasy podgórskiej, a część wiaduktów uzyskała poszerzone podpory do rozbudowy pod drugi tor. Otwarcie jednotorowej linii nastąpiło w dniu 1 maja 1914 i przez okres I wojny światowej kursowały nią 4 pary pociągów osobowych dziennie. Na linii obowiązywała prędkość maksymalna 50 km/h.
Pierwotnie linia rozpoczynała się na stacji Gdańsk Wrzeszcz, jednak 26 marca 1945 na pięciu wiaduktach położonych na linii Niemcy ustawili parowozy i wysadzili je w powietrze, co skutkowało zniszczeniem infrastruktury na odcinku do Kokoszek. W latach 2013–2015 fragment ten został odbudowany jako dwutorowa linia kolejowa nr 248 i połączony nowym odcinkiem biegnącym przez Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy oraz z linią kolejową nr 201 w Rębiechowie.
W maju 2016 w 102. rocznicę otwarcia linii kolejowej Wrzeszcz – Stara Piła, odbył się przejazd drezynami na odcinku Kokoszki – Stara Piła[4].
W lipcu 2018 podjęto decyzję o remoncie w 2019 odcinka Stara Piła – Gdańsk Kokoszki (przez PKP PLK)[5] oraz odbudowie 1,5 km odcinka Gdańsk Kokoszki – Gdańsk Kiełpinek (przez PKM S.A.)[6][7]. 29 marca 2019 PKM SA otworzyło oferty na koncepcję rewitalizacji fragmentu linii kolejowej nr 234 z budową przystanku Karczemki. Zamawiający szacunkową wartość zamówienia określił na 598,6 tys. zł, natomiast złożone oferty opiewały na kwoty od 977,9 tys. zł (Infra – Centrum Doradztwa) przez 1,025 mln zł (Transprojekt Gdański) do 1,464 mln zł (Multiconsult Polska)[8]. Koncepcję rewitalizacji kilometrowego odcinka trasy kolejowej z Karczemek do Kokoszek wraz z budową przystanku Karczemki na podstawie umowy z 22 maja 2019 wykonało konsorcjum firm Infra i EnviRail[9][10]. W sierpniu 2019 podpisano z kolei ostateczne porozumienie między Urzędem Marszałkowskim, PKM i PKP PLK w sprawie budowy i modernizacji linii kolejowej przez Kokoszki i Starą Piłę[11]. Ogłoszenie przetargu na modernizację tego pozbawionego mijanek odcinka o długości 16 km nastąpiło w 2019, jednak z uwagi na przekroczenie określonego na 216,8 mln zł budżetu przez oferentów (najtańsza oferta opiewała na 250,3 mln zł) został on unieważniony[12]. W 2020 ogłoszono przetarg na realizację zadania o szacunkowej wartości inwestycji w wysokości ponad 56 mln zł[13][14][15].
W październiku 2020 wykonawcą robót na odcinku realizowanym przez PKM S.A. za kwotę 43 mln zł została gdyńska firma Torhammer[16]. Umowę na realizację inwestycji podpisano 23 grudnia 2020[17], a prace na tym odcinku wymagające m.in. palowania gruntu[18] oraz nad układaniem torów[19] zakończyły się w 2023[20][21][21][22].
W lutym 2021 PKP PLK podpisało umowę z konsorcjum firm Rajbud i Torhamer[23] na realizację swojego odcinka bajpasu kartuskiego[uwaga 1]. Prace te zakończyły się w 2023[24][25][26][22].
Z budowy przystanku Gdańsk Karczemki ostatecznie zrezygnowano.
W lutym 2022 otwarto nowy wiadukt w Niestępowie[27]. W ramach inwestycji zostały utworzone również zejścia do peronu, który został wybudowany w 2023 w ramach budowy bajpasu kartuskiego[uwaga 1] realizowanego przez PKP PLK.
3 lutego 2024 roku na linii odbył się inauguracyjny przejazd pociągu retro KASZUB zorganizowany przez TurKol[28][29]. Był to pierwszy pociąg osobowy od 1945 roku, który wjechał do Gdańska Kokoszek od strony Gdańska Kiełpinka. 29 lutego tego samego roku na torach bajpasu kartuskiego w Gdańsku Kokoszkach po raz pierwszy pojawił się spalinowy zespół trakcyjny SA133-026, przeznaczony do obsługi pasażerów nowej linii kolejowej[30][31]. 11 marca 2024 po bajpasie kartuskim[uwaga 1] zaczęły kursować pociągi pasażerskie[32].
Uwagi
- 1 2 3 bajpas kartuski — kolejowa trasa objazdowa z Gdańska do Kartuz przez Gdańsk Kokoszki i Starą Piłę, w śladzie linii kolejowych nr 229 i 234. Powstała ona w związku z przygotowywaną przez PKP PLK elektryfikacją i budową drugiego toru na linii nr 201 Gdynia – Kościerzyna – Bydgoszcz. Prace przy bajpasie kartuskim trwały w latach 2022–2023 i składały się z dwóch części: modernizacji ok. 15 km istniejącej linii Gdańsk Kokoszki – Stara Piła – Żukowo – Glincz (należącej do PKP PLK i przez nią zrealizowanej) oraz odbudowy niespełna 1,5 km toru na odcinku Gdańsk Kiełpinek – Gdańsk Kokoszki (zrealizowanej przez spółkę PKM S.A. przy ścisłej współpracy z miastem Gdańsk).
Przypisy
- ↑ Wykaz maksymalnych prędkości. plk-sa.pl, 2019-12-15. [dostęp 2023-05-16]. (pol.).
- ↑ Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
- ↑ Trójmiasto na historycznej mapie. mapa.trojmiasto.pl. [dostęp 2023-05-14].
- ↑ Drezyną po torach, czyli atrakcja nie tylko weekendowa. ibedeker.pl, 2016-05-10. [dostęp 2016-12-19].
- ↑ Bajpas Kartuski czyli kolejowa oferta dobrych podróży z Kaszub do Gdańska. plk-sa.pl. [dostęp 2023-01-20].
- ↑ Budowa Bajpasu Kokoszkowskiego. pkm-sa.pl. [dostęp 2023-01-20].
- ↑ Michał Jamroż: Mamy to! PKP zmodernizuje linię do Kokoszek. Będzie nowa linia kolejowa. 2018-07-25. [dostęp 2018-08-01].
- ↑ Droższy bajpas kartuski. Otwarto koperty w przetargu. trojmiasto.wyborcza.pl. [dostęp 2023-02-22].
- ↑ Już wiadomo, kto przygotuje budowę łącznika bajpasu kartuskiego dla PKM. Ale będzie drożej niż zakładano. radiogdansk.pl, 2019-04-03. [dostęp 2019-04-05].
- ↑ Umowa na "bajpas kartuski" gotowa do podpisu. trojmiasto.wyborcza.pl. [dostęp 2023-02-22].
- ↑ W 2022 roku będzie nowa linia kolejowa. Jest ostateczne porozumienie. trojmiasto.wyborcza.pl. [dostęp 2023-02-22].
- ↑ Objazd kolejowy na Kaszuby ma być gotowy za 2,5 roku [online], trojmiasto.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
- ↑ PKM ma czterech chętnych do budowy części kolejowego bajpasu kartuskiego [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2023-02-22] (pol.).
- ↑ Przetargi na "bajpas kartuski" zaraz ruszą. Ale inwestycja mocno okrojona Objazd kolejowy na Kaszuby ma być gotowy za 2,5 roku [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2023-02-22] (pol.).
- ↑ Drugie podejście do bajpasu kartuskiego. PKP PLK daje szansę Kokoszkom [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2023-02-22] (pol.).
- ↑ Bajpas kartuski. PKM wybrała wykonawcę swojej części trasy kolejowej [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2023-02-22] (pol.).
- ↑ Bajpas kartuski. Za dwa lata pojedziemy nową trasą kolejową między Gdańskiem a sercem Kaszub [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2023-02-22] (pol.).
- ↑ Bajpas kartuski nabiera kształtów. Tak wygląda budowa nowej linii kolejowej na Kaszubach [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2023-02-22] (pol.).
- ↑ PKM ułożyła tory na trasie bajpasu kartuskiego. rynek-kolejowy.pl. [dostęp 2023-02-20].
- ↑ Bajpas kartuski czynny w tym roku? Według planów nowym szlakiem pociągi mają ruszyć jesienią. radiogdansk.pl, 2023-04-23. [dostęp 2023-05-06].
- 1 2 Elektryfikacja PKM. Wszyscy deklarują współpracę
- 1 2 PKP zbudowały nową linię kolejową. Wydano 140 mln zł, ale pociągi nią nie pojadą. trojmiasto.wyborcza.pl, 2023-11-13. [dostęp 2023-11-13].
- ↑ Bajpas kartuski coraz bliżej. Podpisano umowę na odcinek PKP PLK. trojmiasto.wyborcza.pl. [dostęp 2023-05-16].
- ↑ Bajpas kartuski na ukończeniu. Kiedy zakończenie prac?. kartuzy.info. [dostęp 2023-04-21].
- ↑ Przystanek Gdańsk Kokoszki - reaktywacja. Kiedy koniec budowy tzw. bajpasa kartuskiego?. gdansk.pl, 2023-08-22. [dostęp 2023-08-23].
- ↑ Bajpas kartuski. Kursy pociągów wielką niewiadomą. pulsgdanska.pl, 2023-11-03. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Niestępowo. Nowy wiadukt otwarty. gdansk.uw.gov.pl, 2022-02-09. [dostęp 2023-02-22].
- ↑ Pierwszy pociąg pasażerski przejechał bajpasem kartuskim. exspresskaszubski.pl, 2024-02-03. [dostęp 2024-02-03].
- ↑ Bajpas kartuski gotowy. Odbył się pierwszy przejazd pociągiem pasażerskim na trasie Gdańsk - Kartuzy. kartuzy.naszemiasto.pl, 2024-02-05. [dostęp 2024-02-05].
- ↑ Pierwszy w historii szynobus wjechał z linii PKM na bajpas kartuski. expresskaszubski.pl, 2024-03-01. [dostęp 2024-03-01].
- ↑ Mała rewolucja na PKM. Pociągi przez Kokoszki i do Gdańska Głównego. trojmiasto.pl, 2024-02-28. [dostęp 2024-02-29].
- ↑ Pociągi pojechały po Bajpasie Kartuskim. trojmiasto.pl, 2024-03-11. [dostęp 2024-03-11].
Linki zewnętrzne
- „Koleją z Wrzeszcza na Kaszuby” Henryka Jursza
- Mosty i wiadukty w szczerym polu. Springer próbuje zrozumieć historię pomorskiej kolei
- PKM Gdańsk Kokoszki - prace przy odbudowie linii kolejowej. Bajpas Kartuski - linia Kokoszkowa
- PKM Bajpas Kartuski - rewitalizacja trasy kolejowej przez Kokoszki i Starą Piłę. Linia PLK 234
- Linia Wrzeszcz-Czersk. byekuf.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-04)].