Linia nr 12
Skierniewice – Łuków
Mapa przebiegu linii kolejowej 12
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK

Numer linii

12

Tabela SRJP

604

Długość

161,567[1] km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3000 V DC

Prędkość maksymalna

100[2] km/h

Zdjęcie LK12
Historia
Lata budowy

1949–1954

Rok elektryfikacji

1971

Linia kolejowa nr 12 Skierniewice – Łuków, Towarowa Obwodnica Warszawy – zelektryfikowana, prawie w całości dwutorowa[uwaga 1][3] linia kolejowa w środkowo-wschodniej Polsce o długości 161,567 km, łącząca stację Skierniewice ze stacją Łuków pośrodku wschodniej części kraju[4][1]. Linia, popularnie zwana „S-Ł” lub „esełka”[5], przebiega przez obszar województwa łódzkiego, województwa mazowieckiego i województwa lubelskiego; jest linią zaliczoną do linii o znaczeniu państwowym[6] i międzynarodowym, należącą do sieci międzynarodowych linii transportu kombinowanego AGTC jako korytarz transportowy linii C-E 20. Wykorzystywana obecnie praktycznie wyłącznie do ruchu towarowego jako południowa obwodnica Warszawskiego Węzła Kolejowego. Linia stanowi kolej obwodową Warszawy przeznaczoną dla kolejowego transportu towarowego.

Plany budowy linii w celu odciążenia Warszawskiego Węzła Kolejowego powstawały w różnych wariantach już w okresie międzywojennym, lecz zrealizowano je dopiero po II wojnie światowej. Linia miała zaspokajać przede wszystkim potrzeby wojskowe, będąc elementem podstawowego ciągu transportowego wschód-zachód, na wypadek wojny z państwami zachodnimi[7]. Prace przygotowawcze ruszyły jesienią 1949, kiedy przystąpiono do budowy mostu w Górze Kalwarii[8]. Budowa linii trwała od 1950 roku, a pierwszy odcinek z Pilawy do Łukowa oddano do użytku 23 maja 1953 roku[9]. Otwarcia całej linii dokonano 1 października 1954[9]. W latach 1955–1965 dobudowano stopniowo na całej linii drugi tor[uwaga 1], co zwiększyło przepustowość[10]. Przewozy pasażerskie prowadzono wagonami motorowymi SN52 i następnie SN61[10]. W latach 60. linia S-Ł stała się jedną z najbardziej obciążonych linii kolejowych w kraju[10]. Do końca 1971 roku linię zelektryfikowano[11]. W latach 70. wraz z budową nowych łącznic stworzono Towarową Obwodnicę Warszawy[10]. Ruch pasażerski przejęły od 1972 zespoły EN57[12]. Linią tą prowadzono m.in. pociągi tranzytowe NRD – ZSRR, głównie na potrzeby żołnierzy radzieckich, do czasu wycofania wojsk rosyjskich z Niemiec w połowie lat 90[12]. Od lat 80., w związku z kryzysem gospodarczym, a następnie przemianami politycznymi i gospodarczymi, liczba przewozów na linii zaczęła spadać, a stan infrastruktury zaczął się pogarszać[13].

Przewozy pasażerskie zawieszono najpierw między Pilawą i Skierniewicami (w 2001), a potem na odcinku Pilawa – Łuków (w 2004, przywrócone na krótko w latach 2007–2008 wagonami motorowymi SA134)[13]. Jedynymi pociągami osobowymi są wznowione od 1 czerwca 2009 kursy pociągów osobowych Kolei Mazowieckich relacji Warszawa Wschodnia – Góra Kalwaria przez Czachówek Południowy[13]. 1 czerwca 2010 r. Koleje Mazowieckie zawiesiły ruch lokalny na odcinku Góra Kalwaria – Pilawa. Przed zawieszeniem w relacji Pilawa – Warszawa Wschodnia przez Górę Kalwarię kursowały dwie pary pociągów, a w soboty, niedziele i święta trzy pary pociągów.

Historia

Decyzję o budowie linii S-Ł podjął Sejm II RP V kadencji przed II wojną światową w formie ustawy z dnia 23 lutego 1939 r. o budowie normalnotorowej kolei Skierniewice – Łuków (Dz.U. z 1939 r. nr 17, poz. 98)[14].

Procentowy udział kilometrów torów z ograniczeniami prędkości w całej linii

Wykaz maksymalnych prędkości

Wykaz maksymalnych prędkości[15]
odcinek linii pociągi
pasażerskie		 szyno-
busy		 pociągi
towarowe
tor 1 (N)
km pocz. km końc. prędkość maksymalna [km/h]
−0,3240,077808080
0,0773,74010010080
3,7408,870606060
8,87066,422707060
66,42272,640404040
72,64076,435606050
76,43598,613505050
98,613100,702404040
100,702157,800505050
157,800158,950707070
158,950160,995808080
odcinek linii pociągi
pasażerskie		 szyno-
busy		 pociągi
towarowe
tor 2 (P)
km pocz. km końc. prędkość maksymalna [km/h]
−0,4070,077808080
0,0773,74010010080
3,7408,870606060
8,87013,869505050
25,86639,000707060
39,00046,780606060
46,78067,830404040
67,83098,100505050
98,100100,702404040
100,702157,800505050
157,800158,950707070
158,950161,160808080

Uwagi

  1. 1 2 Z wyjątkiem m.in. mostu przez Wisłę, gdzie linia jest jednotorowa.

Przypisy

  1. 1 2 Wykaz linii Id-12 (D-29).
  2. ↑ Wykazy prędkości na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK: pociągi pasażerskie, autobusy szynowe i EZT, pociągi towarowe.
  3. ↑ Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
  4. ↑ Linia kolejowa nr 12 Skierniewice – Łuków semaforek.kolej.org.pl.
  5. ↑ Gzowski 2010 ↓, s. 21.
  6. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym (Dz.U. z 2019 r. poz. 552).
  7. ↑ Gzowski 2010 ↓, s. 14.
  8. ↑ Gzowski 2010 ↓, s. 15.
  9. 1 2 Gzowski 2010 ↓, s. 16.
  10. 1 2 3 4 Gzowski 2010 ↓, s. 17.
  11. ↑ Gzowski 2010 ↓, s. 18.
  12. 1 2 Gzowski 2010 ↓, s. 19.
  13. 1 2 3 Gzowski 2010 ↓, s. 19–20.
  14. ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 17, poz. 98 – Ustawa z dnia 23 lutego 1939 r. o budowie normalnotorowej kolei Skierniewice – Łuków.
  15. ↑ Regulamin sieci 2018-2019 [online], PKP [dostęp 2020-09-18].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.