Przecław Słota
Średniowiecze : Literatura polska
• Biblia królowej Zofii – pierwszy zabytek języka polskiego,datowany na rok 1455. Jest to tłumaczenie Biblii na język polski (w dialekcie małopolskim), wykonane dla żony Władysława Jagiełły. Jest też nazywana Biblią szaroszpatacką (aż do II wojny światowej przechowywano ją w węgierskiej miejscowości Sárospatak). • Bogurodzica – to pierwszy hymn narodowy oraz pierwszy hymn rycerstwa polskiego. Jest najstarszą polską pieśnią religijną – dwie pierwsze zwrotki pochodzą z XII w....
„Uczyć, bawić, wzruszać”. Realizacja dewizy starożytnych pisarzy w literaturze staropolskiej.
Dewiza „uczyć, bawić, wzruszać” określona została przez twórczość okresu starożytności. Ujęta w tak zwięzłej formie, czysto i jasno określała rolę ówczesnej literatury. Dzieła, które powstawały w tamtym okresie w myśl tej reguły możemy podzielić...
Czy po spotkanie z literatura i sztuką średniowiecza jest to wciąż dla Ciebie epoka mroku i zacofania?
Średniowiecze to dla mnie najbardziej niezwykła epoka, jaka kiedykolwiek była na ziemi i nigdy nie powiedziałabym iż była to epoka upadku kulturowego. Jej jakże oryginalne zestawienie zostało zapamiętane aż do naszych czasów. Była ona niezmiernie...
Średniowiecze
Nazwa średniowiecze pochodzi z XVII w. Oznacza czas średni między starożytnością a renesansem.Za jego początek przyjmuje się rok 476 (upadek Cesarstwa Zachodnio-rzymskiego), a za koniec - erę wielkich odkryć geograficznych, czyli schyłek XV w....
Polskie XV-wieczne wiersze obyczajowe.
Przerabiane w szkole wiersze, które można zaliczyć do tego działu, są właściwie tylko trzy, z czego właściwie tylko jeden ściśle odnosi się do obyczajowości; Przecław Słota "O zachowaniu się przy stole" jest poradnikiem towarzyskim,...
Zabytki języka polskiego
Początki dziejów naszego języka wiążą się z kształtowaniem się naszej państwowości i przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku. Państwo Mieszka I scalało wcześniejsze państwa plemienne. Każde z tych plemion posługiwało się swoim dialektem. Dialekty te...
Literatura średniowieczna - gatunki.
Gatunki: ŚWIECKIE - tematyka świecka. Powieści bretońskie - (X w.) utwory, których fabuła oparta jest na bardzo starych legendach, baśniach i mitach celtyckich: - romanse "Tristan i Izolda" - przygodowe "O rycerzach...
Ideał człowieka i obywatela w literaturze staropolskiej
Stosunek człowieka do świata zmieniał się na przestrzeni wieków. Na kształtowanie się ludzkich poglądów miały (i nadal mają) wpływ wiele czynników. Poszczególne epoki oraz literatura i sztuka tworzona w czasie ich trwania odwzorowują różne...
Literatura jako podręcznik Savoir-vivre.
Oba przedstawione w temacie utwory nawiązują treścią do przekazania czytelnikowi wskazówek i uwag dotyczących dobrego zachowania przy stole i zasad savoir- vivre’u. Wiersz Przecława Słoty to utwór o charakterze obyczajowo- dydaktycznym, który...
Które utwory literatury średniowiecznej podobały Ci się, a które nie i dlaczego?
KTÓRE UTWORY LITERATURY ŚREDNIOWIECZNEJ PODOBAŁY CI SIĘ, A KTÓRE NIE I DLACZEGO? PLAN: I. Wstęp: 1. Literatura średniowieczna jako obraz epoki 2. Dzisiejsze spojrzenie na średniowiecze II. Rozwinięcie: 1. Utwory...
Jacy byli nasi średniowieczni przodkowie – charakterystyka zbiorowości na podstawie polskiej literatury średniowiecznej.
Przyjmuje się, że średniowiecze trwało w Polsce od X wieku do końca wieku XV, czyli od powstania państwa polskiego i przyjęcia chrztu w roku 966. Z tego okresu nie pozostało do czasów współczesnych zbyt wiele tekstów polskiej literatury...
Średniowiecze
NAZWA: termin „średniowiecze” pochodzi od łacińskiego sformułowania medium aevum - wiek średni. Właśnie tak pisarze XV i XVI w. określali epokę oddzielającą starożytność od renesansu. We współczesnej polszczyźnie używa się nazwy „mediewista” w...
Średniowiecze.
ŚREDNIOWIECZE to okres w dziejach Europy, którego granice chronologiczne wyznacza kilka umownych dat: za początek przyjmuje się 476 r.n.e. (upadek cesarstwa zachodniorzymskiego), natomiast koniec to w zależności: 1453 (upadek cesarstwa...
Analiza Tekstu.
SŁOTA O ZACHOWANIU SIĘ PRZY STOLE Aliż gdy za stołem siedzie, Toż wszego myślenia zbędzie A ma z pokojem sieść A przy tem się ma najęść A mnogi ijdzie za stoł Siędzie zanim jako woł Jkoby w ziemie wetknoł koł A grabi się w misę przod Iż...
Przecław Słota, Złota
Nieznana jest jego data urodzin. Poza tym, że był burgrabią poznańskim w latach 1398 - 1400, niewiele wiadomo o jego życiu. Zmarł w 1419 roku. Jedynym znanym utworem Słoty jest "Wiersz o chlebowym stole" (inna nazwa to "Wiersz o zachowaniu się...
Czy Średniowiecze to wieki ciemne?
Bruckardt napisał: „Niewiele dochodzi do nas odblasków jaśniejszej strony owego życia. Wydaje się, jak gdyby cała łagodność i pogoda duszy piętnastowiecznej znalazły ucieczkę w ówczesnym malarstwie i skrystalizowały się w przejrzyście czystej i...
Średniowiecze, Barok, Renesans - przegląd i charakterystyka wybranych epok
Średniowiecze Średniowiecze to pierwsza polska epoka literacka (X - XV w.). Na zachodzie Europy trwa już od IV/V wieku. W 476 roku upadło cesarstwo zachodniorzymskie, Rzym natomiast został podbity przez plemiona germańskie. Stopniowo...
Średniowiecze.
POJĘCIA Ars moriendi- piękna sztuka umierania. Śmierć wzorcowa. Najlepszy przykład śmierć Rolanda- pełna symboliki, patosu,nawiązań do Biblii. Asceza- Człowiek poddający się ascezie wyrzeka się dóbr materialnych, umartwia swoje ciało,...
„Według mnie” – napisał Witold Gombrowicz – „literatura niepoważna usiłuje rozwiązać problemy egzystencji. Literatura poważna je stawia”. Rozważ te słowa, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok.
Człowieka od dawien dawna niepokoiły oraz intrygowały pytania o sens życia, naturę ludzką, istotę człowieczeństwa czy śmierci, jednakże nie zawsze potrafił znaleźć nań zadowalające go, czy też najwłaściwsze odpowiedzi. Snuł domysły, rozważał i...
Motywy literackie z języka polskiego.
Arcydzieła polskie 1. Jan Kochanowski – Treny 2. Adam Mickiewicz – Pan Tadeusz 3. Stanisław Ignacy Witkiewicz – Szewcy 4. Witold Gombrowicz – Ferdydurke 5. Twórczość Wisławy Szymborskiej Artysta i sztuka Antyk i literatura dawna 1....
Literatura Średniowiecza
W jakich granicach czasowych zamyka się średniowiecze w Europie i w Polsce? Średniowiecze w Europie początek 476r upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego, koniec XV w 1453 - upadek Konstantynopola 1450r wynalazek Gutenberga - druk 1492 - odkrycie...
Polska literatura średniowieczna.
„KRONIKA” GALLA ANONIMA Kronika powstała najprawdopodobniej w latach 1113-1117 na dworze Bolesława Krzywoustego. Najstarsza zachowana kopia pochodzi jednak dopiero z XIV wieku. Kronika została napisana po łacinie. Jej autorem był mnich...
Opracowanie epoki Średniowiecza.
Asceta i rycerz, jako dwie różne średniowieczne postawy (parenetyczny charakter lit. średniowiecza) - asceta i rycerz stanowią dwa podstawowe wzorce osobowe propagowane w parenetycznej literaturze średniowiecznej, obok postawy franciszkańskiej;...
Polska poezja świecka
Pojawia się szereg utworów nie mających charakteru religijnego, utwory te spełniały funkcję dydaktyczną i pouczającą Tematyka obyczajowa "O zachowaniu się przy stole" Podmiot liryczny wskazuje dobre zasady zachowania się przy...
Charakterystyka niektórych utworów średniowiecznych.
„PIEŚŃ O ROLANDZIE”. - nowożytny epos rycerski, uznany za narodową epopeję francuską - pierwotnie napisana jako wiersz potem przełożona na prozę - chanson de geste- pieśń o czynach rycerskich - trubadur- poeta pieśniarz śpiewał na dworach...
Literatura średniowieczna.
Gatunki. ŚWIECKIE - tematyka świecka. Powieści bretońskie - (X w.) utwory, których fabuła oparta jest na bardzo starych legendach, baśniach i mitach celtyckich: - romanse "Tristan i Izolda" - przygodowe "O rycerzach...
Dokonaj klasyfikacji literatury średniowiecznej oraz omów jej cechy charakterystyczne.
Polska literatura średniowieczna pozostawała pod silnym wpływem Kościoła. Wiąże się to z przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku. Wcześniej pogańscy Polacy obywali się bez pisma (podobnie jak większość narodów europejskich). Pismo pojawiło się na...
Które utwory literatury średniowiecznej podobały ci się, a które nie i dlaczego?
PLAN: I. Wstęp: Literatura średniowieczna jako obraz epoki Dzisiejsze spojrzenie na średniowiecze II. Rozwinięcie: Utwory o charakterze religijnym i filozoficzno-refleksyjnym, nie mogące podlegać ocenie: "Legenda o św. Aleksym"...
Literatura polskiego średniowiecza
Literatura polskiego średniowiecza: chronologia W okresie pierwszym, przypadającym na wieki XI i XII, mamy do czynienia niemal wyłącznie z literaturą pisaną po łacinie. Pisaniem zajmują się na ogół cudzoziemcy, a proza dominuje nad poezją....
Tematyka społeczna i obyczajowa w poezji polskiej XV w.
Jednym z przykładów średniowiecznych utworów świeckich jest "Satyra na leniwych chłopów". Jest ona dziełem anonimowego autora, jednak jej treść wskazuje na to, że był to szlachcic. Dowodem na to może być zarzucanie chłopom lenistwa, co z innego...
Powtórka z epok - Antyk, Średniowiecze, Renesans.
„Antygona” przykładem tragedii antycznej: 1. Źródłem fabuły - mitologia; Bohaterowie: • pochodzą z najszlachetniejszych rodów, zajmują wysoką pozycję społeczną; Chór: • stale obecny na scenie, • pełni funkcje — informuje o wcześniejszych...
Kultura współczesna wobec mitów, legend i obyczajów średniowiecznych.
Średniowiecze zdecydowanie różniło się od pozostałych epok, do dziś pozostając jedną z najpiękniejszych i najromantyczniejszych. Gdy myślimy o czasach średnich, przed naszymi oczami przewijają się obrazy pięknie ubranych dam, dzielnych rycerzy...
Czy świat literatury średniowiecznej jest interesujący? Omawiając zagadnienie sięgnij do kilku wybranych tekstów epoki
Definiując temat pracy postaram się przedstawić kulturę średniowiecza jako epokę interesującą. Przedstawię trzy wzorce osobowe godne naśladowania wzorzec świętego, rycerza oraz władcy, aby tego dokonać odwołam się do następujących lektur: „Legenda...
Stosunek do Boga, świata i człowieka w Średniowieczu.
W epoce średniowiecza Bóg zajmował szczególne miejsce, był w centrum ludzkich wartości i zainteresowań. Święty Augustyn twierdził, że celem życia człowieka jest poznanie Boga i swojej duszy, która jest obrazem Stwórcy i nosi w sobie jego idee. A...
Zabytki języka polskiego
1. Doba przedpiśmienna „Geograf Bawarski” – (845 r.) IX w.; anonimowy autor, pochodzący z Bawarii; nazwy plemion zamieszkujących tereny dzisiejszej Polski: Wiślanie, Goplanie, Opolanie, Ślężanie, Dziadoszanie itd. „Dagome iudex” –...
Wizja świata w wybranych utworach średniowiecza.
Średniowiecze, które było jednym z kolejnych okresów sztuki w dziejach ludzkości, powstało w V wieku n.e. (ok. roku 476) i trwało do przełomu XV i XVI wieku. W epoce tej rozwinęło się wiele różnych nurtów światopoglądowych, które miały znaczący...
Dobre zachowanie i etykieta towarzyska w oparciu o "O zachowaniu się przy stole" Słoty i "Pana Tadeusza" Mickiewicza.
Literatura jako podręcznik savoir-vivre'u. Dokonaj interpretacji porównawczej załączonych fragmentów: wiersza Przecława Słoty "O zachowaniu się przy stole" i "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza (zwróć uwagę na zamieszczone w nich...
Symbolika kulturowa stołu. Omów na wybranych przykładach literackich.
Tematem mojej prezentacji jest symbolika kulturowa stołu w literaturze. • Czym jest symbol? Symbol jest znakiem umownym występującym zwykle w formie wizualnej. Pełni funkcję zastępczą wobec jakiegoś przedmiotu, pojęcia, stanu rzeczy, przywodzi...
O zachowaniu się przy stole
Utwór Przecława Słoty „O zachowaniu się przy stole” ma też drugi tytuł: „O chlebowym stole”. Pochodzi z XV wieku. Należy do średniowiecznej literatury świeckiej. Uchodzi za pierwszy średniowieczny podręcznik zwyczajów i zachowań. Głęboko osadzony...
Najstarsze zabytki języka polskiego
Najwcześniej zapisanymi polskimi wyrazami są nazwy (plemion, miejscowości i rzek). IX w. - GEOGRAF BAWARSKI - geograficzno - historyczny opis anonimowego autora, sporządzony w Bawarii. Rejestruje plemienne terytoria środkowej Europy i te,...
Najstarsze zabytki języka polskiego. Pojęcia i utwory literackie.
Kronika polska Anonima tzw. Galla Kronika powstała najprawdopodobniej w latach 1113-1117 na dworze Bolesława Krzywoustego. Najstarsza zachowana kopia pochodzi jednak dopiero z XIV wieku. Kronika została napisana po łacinie. Jej autorem był mnich...
Bunt - motyw buntu w literaturze
Bunt 1) Sprzeciw, protest, opór, niezgoda, podburzanie. 2) Zorganizowana akcja protestacyjna wobec władzy; zbrojny spisek; rewolucja, przewrót; Biblia (ST) 1) Za pierwszych buntowników w Biblii uznaje się Adama i Ewę, którzy nie byli...
Średniowiecze - opracowanie epoki - powtórka do matury
1. Czas trwania Czas trwania i nazwa epoki czas trwania – początek średniowiecza przypada na przełom IV i V wieku naszej ery. Często wskazuje się rok 476 ( upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego). Średniowiecze trwało w Europie ponad 11...
Średniowiecze - opracowanie epoki
Charakterystyka średniowiecza 1. Nazwa epoki została ustalona po jej zakończeniu. Termin ten określa epokę historii i kultury europejskiej między czasami starożytnymi a nowożytnymi 2. Średniowiecze oceniano jako epokę ciemnoty i zacofania...
Zwyczaje i obyczaje rycerskie, ludowe
1. początek średniowiecza 2. wczesne średniowiecze 3. rozkwit średniowiecza 4. schyłek średniowiecza Mimo że średniowiecze oddziela starożytność od renesansu, jednak czas jego panowania w Europie Polsce różni się. Średniowiecze w Europie...