mieć asa w rękawie
mieć asa w rękawie
‘ukrywać jakiś ważny argument, atut, aby go wykorzystać w odpowiednim momencie dla zdobycia przewagi’; zwrot, karty; Karciani oszuści ukrywali w rękawach dobre karty i jeśli sytuacja w grze była dla nich niekorzystna, w odpowiednim momencie wyciągali je i dołączali do kart w ręku. Stąd wzięło się powiedzenie „mieć asa w rękawie”. A co oznacza? Mieć jakiś atut, który pomoże zmienić sytuację na Twoją korzyść. Wyobraź sobie, że idziesz na klasówkę, ale tym razem się nie denerwujesz. Wszyscy...
mieć bielmo na oczach
mieć bielmo na oczach
‘nie dostrzegać tego, co widzą inni, nie widzieć prawdy, być zaślepionym’; zwrot medyc.; Trzeba mieć naprawdę bielmo na oczach, żeby nie widzieć tego, o czym wiedzą wszyscy. – „Cogito”.
mieć brudne ręce
mieć brudne ręce
‘robić nieuczciwe interesy, dopuścić się przestępstwa,oszustwa, nieuczciwości’; zwrot (por. mieć czyste ręce); Nie pozwolą na brudne ręce w polityce.
mieć bzika/fioła/hopla/świra na punkcie kogoś/czegoś
mieć charakter
‘być człowiekiem zdecydowanym, odważnym, prawym, silnym’; zwrot; Miała charakter, dlatego pokonywała wszystkie trudności i jeszcze pomagała innym. – TV Trwam.
mieć chody
‘mieć znajomości, kontakty, wpływy, załatwiać różne sprawy dzięki protekcji’; zwrot; Nie chce się do tego przyznać, ale dostał się na studia, bo rodzice mieli chody. – Internet.
mieć coś jak w banku
‘mieć coś zagwarantowane, zapewnione’; zwrot, ekon.; I masz jak w banku, że opublikuję te zdjęcia. – Internet.
mieć coś na głowie
‘być zaprzątniętym jakimiś sprawami, które wymagają decyzji, działań; mieć problemy, kłopoty’; zwrot; Pan marszałek ma zresztą na głowie inne sprawy. – „Angora”.
mieć coś na koncie
‘mieć osiągnięcia, sukcesy, dokonać czegoś ważnego’; ‘mieć pieniądze w banku’; zwrot, ekon.; A psycholog powinien być wtopionym w lokalne środowisko społecznikiem – mieć na koncie wiele doświadczeń (…). – „Cogito”.
mieć coś na końcu języka
mieć coś na końcu języka
‘być bliskim przypomnienia sobie czegoś; chcieć coś powiedzieć, ale zrezygnować z tego’; zwrot; Oczywiście powiedział Niggle, choć na końcu języka miał zupełnie inne słowa. – J.R. Tolkien.
mieć coś na sumieniu
‘popełnić coś złego, być winnym czemuś’; zwrot, relig.; Miał na sumieniu wiele śmiałych napadów rabunkowych. – „Wprost”.
mieć coś w głowie
‘mieć coś do obmyślenia; mieć jakiś plan, zamysł; mieć wiedzę na jakiś temat’; zwrot; Bo nie liczy się fryzura, a to, co mamy w głowie. – „Cogito”; Politycy mają w głowie tylko stołki i kasę.
mieć coś w małym/w jednym palcu
‘umieć, znać coś doskonale, świetnie się w czymś orientować’; zwrot; Basia twierdzi, że wszystko ma w małym palcu.; Mam w małym palcu wiedzę o środkach czystości. – „Nowy Dzień”.
mieć coś we krwi
‘umieć coś robić bardzo dobrze, bez trudu’; ‘odziedziczyć jakieś zdolności, talenty’; zwrot, medyc.
mieć coś z głowy
‘nie mieć już problemu, pozbyć się odpowiedzialności za coś’; zwrot; Powiedział dziennikarzom, że wreszcie ma to z głowy. – „Fakt”.
mieć coś/kogoś w nosie
‘lekceważyć coś, kogoś, nie przejmować się czymś,kimś; zwrot; (…) a krzywdę ludzi nękanych, torturowanych i mordowanych przez komunistyczny reżim miał w nosie. – W. Łysiak
mieć czas wypełniony po brzegi
mieć czas wypełniony po brzegi
‘być bardzo zajętym, mieć dużo obowiązków’;zwrot; Uczył się pilnie francuskiego, pomagał nam w ciężkich pracach domowych, czas miał wypełniony po brzegi. – „Nowy Dzień”.
mieć czegoś w bród
‘mieć czegoś, dużo, pod dostatkiem, wystarczającą ilość’; zwrot; Wskazań o cnocie mają w bród. /Więc czego brak im? Głupstwo. Cnót. – za J. Liberkiem.
mieć czegoś/kogoś po dziurki w nosie
‘przesycić się czymś, mieć czegoś, kogoś dosyć; znudzić się, zniecierpliwić się czymś, kimś’; zwrot; Tuż przed feriami miałam już po dziurki lekcji, klasówek i całej szkoły. – „Victor J”.
mieć czegoś/kogoś powyżej uszu
‘mieć czegoś, kogoś dosyć, za dużo; zniecierpliwić się czymś, kimś’; zwrot; Mam już powyżej uszu twojego narzekania. – Internet.
mieć czerwone oczy
‘dużo płakać, mieć załzawione/przekrwione oczy’; zwrot; Widzieli, że Ludmiła siedzi smutna w pokoju, czasem ma czerwone oczy. – „Cogito”.
mieć czyste konto
mieć czyste konto
‘nie mieć zobowiązań; mieć czyste sumienie, nie mieć żadnych wykroczeń, nieuczciwych przedsięwzięć’; zwrot, ekon.; Warto głosować na Kaczyńskiego, ponieważ ma czyste konto (…), wie, czego chce i jest konsekwentny, potrafi podejmować trudne decyzje (…).
mieć czyste ręce
‘być uczciwym, nie dopuścić się przestępstwa, oszustwa’; zwrot, bibl. (Ps 26, 6: „Umywam moje ręce na znak niewinności (…)”; Ps 18, 21: „Pan nagradza moją sprawiedliwość, odpłaca mi według czystości rąk moich.”); (…) chodziło o to, by ten pierwszy mógł, również cudzoziemcom zaprezentować tego drugiego jako swego ukochanego przyjaciela, człowieka o czystych rękach i szlachetnych intencjach (…). – W. Łysiak
mieć czyste sumienie
‘być niewinnym, nie skalać się żadnym haniebnym, nieetycznym czynem; mieć poczucie spełnienia obowiązku’; zwrot, relig.; Pisarz może poczuć, że jego sumienie jest czyste (…). – „Cogito”.
mieć diabła za skórą
mieć diabła za skórą
‘być osobą złą, złośliwą, być uciążliwym dla innych’; zwrot, relig., skrócone przysł. Modli się pod figurą, a diabła ma za skórą; Okropny był Rimbaud/Diabła miał za skórą ten pieczeniarz ze zdradą w oku/Uciekał z domu/Majątek za morzem zbijał i ciągle czegoś żądał od rodziny – A. Międzyrzecki.
mieć dla kogoś/czegoś serce
‘okazywać komuś litość, współczucie; odnosić się do kogoś życzliwie’; zwrot; Jęz.
mieć do czegoś serce
‘mieć zapał, chęć do czegoś, lubić coś’; zwrot; Zabrakło im serca do walki (tyt.) – „Fakt”.
mieć dobrą markę
‘cieszyć się dobrą opinią, uznaniem, sławą’; zwrot, przemysł.; marka – znak ochronny, określający producenta towaru; znak firmowy; (…) zresztą ja mam dobrą markę u pacjentów, że jestem dyskretny.
mieć dobre serce/serduszko
mieć dobre serce/serduszko
‘być wrażliwym, przyjaźnie i życzliwie nastawionym do innych’; zwrot; Jak ja bym był ślimakiem, to bym miał trzy nogi i bym pożyczał kolegom. – To ładnie, Zygmusiu, to znaczy, że masz dobre serduszko.
mieć dobry spust
‘dużo jeść, mieć dobry apetyt’; zwrot, techn.; spust ‘otwór w dolnej części pieca hutniczego, przez który wypływa metal’.
mieć dobry/zły dzień
‘przeżyć dzień radosny, udany, pełen sukcesów; przeżyć dzień smutny, przykry, nieudany, trudny’; zwrot; Jaki dziś miałaś dzień? Bardzo dobry, wszystko udało mi się załatwić. – Internet.
mieć dom na głowie
mieć duszę na ramieniu
mieć duszę na ramieniu
‘bać się, być przerażonym’; stp. dusza ‘odwaga, śmiałość’; zwrot; Od pewnego czasu/Pan Cogito/nosi duszę/na ramieniu. – Z. Herbert.
mieć dwie lewe ręce
mieć dwie lewe ręce
‘nie umieć, nie potrafić czegoś zrobić; być leniwym, niezdarnym’; zwrot; Ona ma dwie lewe ręce do wszystkiego. Nic nam nie wychodzi, kiedy ona przychodzi na kółko. – „Victor J”.
mieć fart
‘mieć szczęście, powodzenie, okoliczności komuś sprzyjają’; zwrot; Miałem po prostu fart, udało mi się gościa przerobić. – Internet.
mieć forsy jak lodu
mieć forsy jak lodu
‘mieć bardzo dużo pieniędzy, żyć dostatnio’; zwrot. Jak lodu w dworskiej lodowni, gdzie lód zwożono zimą w takich ilościach, aby starczyło przez pozostałą część roku; Marcin ma forsy jak lodu, szpanuje dziewczynom, a one głupie latają za nim. – zasłyszane.
mieć głowę na karku
mieć głowę/łeb na karku
‘być zaradnym, przedsiębiorczym, sprytnym’; zwrot; To prawda, że ma głowę na karku i olej w głowie. – AG1; Sęk w tym, że by robić dobry tabloid (…) trzeba mieć naprawdę łeb na karku i przede wszystkim więcej jaj niż bezpłciowa załoga „Nowego Dnia”. – Internet.