Po rezygnacji Józefa Piłsudskiego z ubiegania się o fotel prezydencki zaczął narastać konflikt między Marszałkiem a parlamentem polskim. Piłsudski nie identyfikował się z żadną partią, krytykował polityków w nich działających za to, że interes własnego ugrupowania przedkładają nad dobro państwa.
Ton jego wypowiedzi stał się ostrzejszy po wycofaniu się w 1923 roku z aktywnego życia politycznego i zamieszkaniu w Sulejówku. Był tam często odwiedzany przez popierających go oficerów (m.in. Lucjana Żeligowskiego, Gustawa Orlicza Dreszera), którzy namawiali go do przejęcia władzy nawet drogą zamachu stanu i naprawy sytuacji wewnętrznej w kraju. Marszałek zdecydował się na taki krok, gdy po długotrwałym kryzysie gabinetowym 10 V 1926 roku premierem został po raz trzeci Wincenty Witos. Niechęć dużej części społeczeństwa do tego polityka zwiększała szanse Piłsudskiego. 12 V 1926 roku na czele oddziałów przybyłych do Rembertowa pod pozorem ćwiczeń wojskowych, Józef Piłsudski ruszył na Warszawę. Próbę powstrzymania go podjął prezydent Stanisław Wojciechowski, spotykając się z Piłsudskim na moście Poniatowskiego. Fiasko tych rozmów oznaczało rozpoczęcie walk o Warszawę. 13 V 1926 roku mediacji podjął się marszałek sejmu Maciej Rataj, ale i one nie dały pozytywnych rezultatów. Walki toczyły się przy przewadze oddziałów wiernych Piłsudskiemu, na co niemały wpływ miał strajk kolejarzy, przez który oddziały rządowe nie mogły dotrzeć do Warszawy. 14 V 1926 roku prezydent i premier opuścili Warszawę, przenosząc się do Wilanowa, gdzie o godz. 17.30 Witos podjął decyzję o zaniechaniu oporu. Prezydent i premier podali się do dymisji, składając władzę w ręce marszałka sejmu. Prawdziwym zwycięzcą został Piłsudski i jego zwolennicy. Dość szybko zaczęto określać ich mianem <sanacji>. Wymownym przykładem nowych stosunków politycznych w Polsce było powołanie 15 V 1926 roku rządu Kazimierza Bartla, zdeklarowanego zwolennika Piłsudskiego. 1 VI 1926 roku wybrano także nowego prezydenta. Został nim Ignacy Mościcki. I on w pełni popierał Piłsudskiego. Dowódcy wojskowi, którzy podczas przewrotu poparli rząd Witosa, zostali później aresztowani. Dotyczyło to m.in.gen. Tadeusza Rozwadowskiego, Juliusza Malczewskiego, Włodzimierza Zagórskiego. Bilans walk to 215 poległych żołnierzy i 164 cywilów; rannych było ogółem 920 osób.
Dni zamachu majowego – Belweder