W 1918 roku, gdy klęska państw centralnych była już przesądzona, a co za tym idzie pewne było utworzenie niepodległej Polski, aktualna stała się kwestia ukształtowania władzy, która rządziłaby krajem w pierwszych miesiącach jego samodzielnego bytu. W tym okresie funkcjonowało już na ziemiach polskich kilka różnych ośrodków władzy, z których niektóre aspirowały do rządzenia całą Polską, inne zaś koncentrowały się na kontrolowaniu niewielkiego obszaru, zwykle spornego z sąsiednim państwem.
Ambicji sprawowania władzy w całej Polsce nie ukrywała Rada Regencyjna. Była to instytucja powstała w konsekwencji wydania przez państwa centralne Aktu 5 listopada w 1916 roku. W 1918 roku Rada Regencyjna powołała rząd polski z Józefem Świeżyńskim na czele i opowiedziała się za powstaniem państwa, już nie tylko sprzymierzonego z Niemcami, ale o pełnej suwerenności. Przeszłość Rady Regencyjnej, na której cieniem kładła się współpraca z państwami centralnymi, powodowała jednak, że spora część społeczeństwa nie uznawała jej jako instytucji niezależnej. Prawa do rządzenia odbudowującą się Polską odmawiał jej np. Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, jaki ukształtował się w Lublinie 7 XI 1918 roku. Na jego czele stanął Ignacy Daszyński, działacz socjalistyczny. Prócz niego w rządzie tym zasiadali politycy PPS i PSL Wyzwolenie, a więc partii o lewicowym charakterze. Taki też był rząd Daszyńskiego. Lewicowy charakter tej władzy powodował, że nie tylko nie uznała go Rada Regencyjna, ale jego manifest odrzucony został także przez ugrupowania prawicowe, w tym PSL Piast, którego przywódcę Wincentego Witosa próbowano, bez efektu, namówić do uczestnictwa w tym rządzie.
Od lewej: Marszałek Józef Piłsudski i Jędrzej Moraczewski
Jeszcze bardziej radykalny, lewicowy charakter miały Rady Delegatów Robotniczych tworzące się m.in. w Lublinie (5 XI 1918 roku) i w Zagłębiu Dąbrowskim. Odnotować należy także pojawienie się w 1918 roku szeregu polskich instytucji sprawujących władzę lokalnie. Do nich należała np. Polska Komisja Likwidacyjna, funkcjonująca w Krakowie od 28 X 1918 roku. Jej zadaniem było wyparcie austriackiego okupanta z Krakowa i wprowadzenie polskiej administracji w Galicji. Usunięcie zaborców z Krakowa nastąpiło 31 X 1918 roku dzięki działalności oddziału płk. Bolesława Roji. Przeciw zaborcy austriackiemu powstała także na Śląsku Cieszyńskim Rada Narodowa (19 X 1918 roku), której zadaniem było wyznaczenie polsko-czeskiej granicy na tym spornym terenie i zapewnienie polskiej władzy w zajętej części. Wreszcie, w zaborze pruskim, aktywnie działała Naczelna Rada Ludowa na czele z ks. Stanisławem Adamskim, funkcjonująca od 10 XI 1918 roku jako reprezentant polskich interesów na tym obszarze. Ta wielość organizacji polskich u schyłku I wojny światowej gwarantowała ochronę interesów narodowych, ale zarazem groziła wybuchem wojny domowej prowadzonej między wzajemnie nie uznającymi się instytucjami dążącymi do przejęcia pełnej władzy w Polsce. 10 XI 1918 roku do Polski z twierdzy magdeburskiej przybywa Józef Piłsudski, którego autorytet budowany podczas I wojny światowej predestynował, jak żadnego innego polityka, do objęcia władzy w Polsce. By więc uniknąć wojny domowej, dotychczas skłócone ze sobą organizacje rozwiązują się, przekazując pełnię władzy Piłsudskiemu. Czyni tak Rada Regencyjna oddając 11 XI 1918 roku władzę wojskową Piłsudskiemu, a także rząd Daszyńskiego. 18 XI 1918 roku Piłsudski powołuje rząd, stawiając na jego czele jako premiera Jędrzeja Moraczewskiego z PPS. 22 XI 1918 roku dekretem Józef Piłsudski ustanawia siebie Tymczasowym Naczelnikiem Państwa. Funkcję tę ma sprawować do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego