Celem mitów było uporządkowanie otaczającej człowieka rzeczywistości. Opisywały one tę jej część, której nie dawało się wytłumaczyć w sposób racjonalny. Dawały też odpowiedzi na najważniejsze dla ludzi pytania. Mity opowiadały, jak powstał świat i człowiek. Tłumaczyły prawa rządzące na ziemi i zjawiska w inny sposób nie dające się wyjaśnić. Sprawiały, że stawały się one bliższe i bardziej przyjazne dla człowieka.
Dzielimy mity na cztery kategorie. Wynika to z problematyki, którą poruszają. Wyróżnia się mity:
teogoniczne – opowiadają one o bogach, o tym jak powstali, kim są oraz jaką mają naturę. Przykładami są część mitu o powstaniu świata dotycząca bogów czy narodziny Afrodyty z piany morskiej;
kosmogoniczne – dotyczą świata, jego powstawania i zjawisk występujących w przyrodzie. Przykładami są mit o powstaniu świata czy odnosząca się do zmienności pór roku opowieść o Demeter i Korze;
antropogeniczne – przedstawiają historię pojawienia się na świecie ludzi. Przykładami są historia stworzenia człowieka przez Prometeusza czy mit o czterech wiekach ludzkości;
genealogiczne – opowiadając o historiach bohaterów, którzy pochodzą z pradawnych rodów, niosą ze sobą treści dotyczące obyczajów, norm moralnych i motywów ludzkich działań. Przykładami są mit rodu Labdakidów czy historia porwania Heleny przez Parysa.
Bogowie, herosi i inni
Bogowie starożytnych Greków mieli takie same cechy, jak ludzie. Na równych zasadach odczuwali miłość, zazdrość czy gniew. Ich charaktery nie były nieskazitelne i popełniali czyny zarówno dobre, jak i złe. Żyli również podobnie do ludzi – pracowali, polowali, brali udział w ucztach, zawierali małżeństwa. Bóg od człowieka różnił się tym, że był istotą nieśmiertelną. Główną siedzibą bogów była góra Olimp. Tam panował Zeus. Osobne królestwa mieli Posejdon (władca mórz) i Hades (władca krainy podziemi). Istniały również inne, większe i mniejsze, za coś odpowiedzialne bóstwa, które zamieszkiwały powietrze, ziemię lub nie miały swojej stałej siedziby.
Herosi to przedstawiciele pradawnych rodów. Byli oni znacznie silniejsi i potężniejsi od zwykłych ludzi. Często rodzili się ze związku boga z kobietą lub bogini z mężczyzną. Niektórzy z nich to: Orfeusz, Tezeusz, Achilles.
Poza bogami i herosami w mitologii greckiej występują też takie stworzenia, jak nimfy, duszki opiekuńcze, fauny. Świat kieruje się prawami, którymi często rządzą siły nadprzyrodzone. Zwierzęta oraz przedmioty mają cechy ponadnaturalne.
