judzić (język polski)

wymowa:
IPA: [ˈjüʥ̑iʨ̑], AS: [i ̯üʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk.podw. art.
znaczenia:

czasownik

(1.1) namawiać kogoś do czegoś złego, kusić, podburzać, podbechtywać[1][2]
(1.2) daw. nudzić kogoś, naprzykrzać się, dokuczać[2][3]
odmiana:
(1.1-2) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Przestań mnie judzić, nie będę dla ciebie wynosił cegieł z budowy.
(1.2) Nie judź się, ale dawaj, kiedy masz dać.[4]
składnia:
(1.1) judzić + D. • judzić do + D.
(1.2) judzić + D.
kolokacje:
(1.1) judzić z premedytacją
synonimy:
(1.1) podburzać, podbechtywać, bechtać, podżegać, podszczuwać, daw. instygować
(1.2) naprzykrzać się, dokuczać
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. judziciel m, judzenie n
czas. podjudzać, podjudzić, łudzić
związki frazeologiczne:
etymologia:
prasł. *juditi, por. litew. jauda → pokusa, litew. judus → kłótliwy, sanskr. युध् (yudh) → walka, gr. ὑσμίνη (hysmínē) → walka, łac. iubeorozkazywać[5]
uwagi:
„judzić” jest słowem słowiańskim i nie jest spokrewnione etymologicznie ze słowami o pochodzeniu hebrajskim „Judasz”, „Juda”, „Judea”; imię pochodzi od hebr. Jehūdāh i łac. Judas[6][3]
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „judzić” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. 1 2 J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego, Warszawa 1902, tom 2, s. 185.
  3. 1 2 Katarzyna Kłosińska „Judzić”, „Judasz” z cyklu Co w mowie piszczy?, audycja Programu Trzeciego Polskiego Radia, 2010-07-07, dostęp online 2011-02-16
  4. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. II: H-M, Warszawa 1900–1927, s. 185.
  5. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „judzić” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
  6. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego, Warszawa 1902, tom 2, s. 184.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.