Cmentarz wojenny nr 4
Grab
Obiekt zabytkowy nr rej. A-295 z dnia 13 lipca 1993[1]
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Grab

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

1809 m²

Liczba pochówków

143

Liczba grobów

53

Liczba kwater cmentarnych

31

Architekt

Dušan Jurkovič

Położenie na mapie gminy Krempna
Mapa konturowa gminy Krempna, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Grab, cmentarz wojenny nr 4”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Grab, cmentarz wojenny nr 4”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Grab, cmentarz wojenny nr 4”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Grab, cmentarz wojenny nr 4”
Ziemia49°25′37,7″N 21°26′40,1″E/49,427139 21,444472

Cmentarz wojenny nr 4 – Grab – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča, znajdujący się w miejscowości Grab w gminie Krempna w powiecie jasielskim. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Należy do I Okręgu Cmentarnego Nowy Żmigród.

Opis

Cmentarz położony na wzgórzu, po zachodniej stronie drogi z Ożennej do granicy państwowej ze Słowacją. Rozplanowany na planie czworoliścia rozdzielonego małymi trójkątnymi wypustkami[2]. Naprzeciw wejścia głównego zbudowanego z ciosanego kamienia znajduje się rekonstrukcja pierwotnego pomnika w kształcie wieży kościoła łemkowskiego. Obecny pomnik jest mniejszy i uproszczony, został postawiony w czasie rekonstrukcji w 1995. Zachowała się oryginalna tablica z napisami wyrytymi w piaskowcu[3]:

„Chcecie zważyć ofiary tej wojny? Do sławy i honoru na jednej szali
Dołóżcie jeszcze odrodzoną duszę narodu,
a szala i tak uniesie się lekko do góry”

oraz

„Odrodzenie duszy narodu
Wznosi się ponad cierpienie.
Boże, zlituj się nad naszą ofiarą
I pozwól potomnym
Wznieść się tym zwycięstwem ponad groby”

oraz pamiątkowa tablica z okresu rekonstrukcji:

„Ten cmentarz żołnierski nr 4 odnowiony został w latach 1992–1995 przy współpracy polsko-austriackiej, w szczególności z udziałem gminy Krempna i żołnierzy 54 Pułku Obrony Kraju ze Styrii”.

Cmentarz jest otoczony zniszczonym murem kamiennym. Łączna jego powierzchnia zajmuje ponad 1800 m². Zachowany w dobrym stanie i zadbany.

Na cmentarzu pochowano w 53 grobach pojedynczych oraz 31 mogiłach zbiorowych 143 żołnierzy:

poległych w listopadzie i grudniu 1914 oraz w pierwszych miesiącach 1915[3].

Cmentarz jest obiektem Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej na obszarze województwa podkarpackiego[4].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-04-30].
  2. ↑ Karta zabytku [online], zabytek.pl [dostęp 2023-02-05] (pol.).
  3. 1 2 Oktawian Duda: Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914–1918 – Studia i materiały. Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, s. 109.
  4. ↑ Grab – strona szlaku. [dostęp 2015-10-21].

Bibliografia

  • Jerzy Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914–1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom I, 1999, s. 210. ISBN 83-85988-26-2.
  • Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne, tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa – Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 1995, s. 31–32. ISBN 83-85557-20-2.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.