nr rej. A-670/M z 08.06.2009[1] | |
Widok ogólny | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ cmentarza |
wojenny |
Stan cmentarza |
nieczynny |
Powierzchnia cmentarza |
4,6 ara |
Liczba pochówków |
67 |
Architekt | |
Położenie na mapie gminy Zakliczyn | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego | |
49,796250°N 20,798310°E/49,796250 20,798310 |
Cmentarz wojenny nr 296 – Paleśnica – austriacki cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej wybudowany przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie na terenie jego okręgu VIII Brzesko.
Jest to kwatera na starym cmentarzu parafialnym, znajdującym się na zachodnim stoku doliny potoku Paleśnianka, nad drogą wojewódzką nr 975, w północnej części miejscowości Paleśnica w gminie Zakliczyn województwa małopolskiego.
Zbudowany został na planie pięcioboku (prostokąt ze ściętym lewym, od wejścia, narożnikiem). Obecnie, po remoncie, ma kształt czworoboku. Otoczony jest współczesnym płotem z metalowych sztachet. Do wejścia prowadzą schody. Metalowa bramka wejściowa umocowana jest na słupkach z kamiennych bloczków. Cmentarz to trzy, obecnie prawie niewidoczne tarasy. Po lewej stronie, na pierwszym tarasie znajduje się, umieszczony na niewielkim betonowym postumencie z tabliczką imienną, żeliwny krzyż z mieczy z datą 1915. Pomiędzy pierwszym a drugim tarasem znajduje się jeden z dwóch pomników. Jest to betonowy krzyż na postumencie z kilku kamiennych ciosów. Powyżej, pośrodku znajdują się groby pojedyncze, a pod ogrodzeniem, po prawej i lewej stronie, zbiorowe. Na grobach żołnierzy znajdują się niewielkie kamienie nagrobne z tabliczkami imiennymi i z metalowymi, austriackimi krzyżami kawalerskimi. Przy ogrodzeniu, naprzeciwko wejścia znajduje się drugi pomnik. Jest to większy betonowy krzyż umieszczony na postumencie w formie dużego sześcianu z kamiennych bloków. Poniżej krzyża umieszczono tablicę z niemieckojęzyczną inskrypcją:
+ 1914
SCHÄTZE BIRGT DIESER BERG:
TREUE, MUTIGE MÄNNER
W tłumaczeniu na język polski: Skarby kryje to wzgórze: wiernych, odważnych mężów.
Pochowano na cmentarzu 67 żołnierzy armii austro-węgierskiej, w 10 mogiłach zbiorowych i w 21 grobach pojedynczych. Polegli 2 października 1914 i 3 kwietnia 1915 roku.
Projektował nekropolię Robert Motka.
Cmentarz wyremontowany w 2020 r. ze środków przekazanych przez Instytut i Muzeum Historii Wojen na Węgrzech w wysokości 150 tys. zł[2].
Na cmentarzu parafialnym znajduje się także, około 100 metrów na północ, druga kwatera będąca austriackim cmentarzem wojennym nr 295.
- Pomnik główny
- Krzyż z mieczy
- Groby
- Wejście na cmentarz
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2014-08-09] .
- ↑ Węgrzy odnowili nekropolię w Paleśnicy [online] [dostęp 2020-05-21] (ang.).
Bibliografia
- Oktawian Duda Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ISBN 83-85548-33-5.
- Roman Frodyma Galicyjskie Cmentarze wojenne t. III Brzesko-Bochnia-Limanowa (Okręgi VIII-XI), Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1998, ISBN 83-85557-52-0.
Linki zewnętrzne
- Cmentarze wojenne I wojny światowej. [dostęp 2014-08-09].
- Stowarzyszenie Crux Galiciae. [dostęp 2014-08-09].
- Metryka cmentarza