Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1951 |
Rozformowanie |
1992 |
Tradycje | |
Święto |
9 maja |
Nadanie sztandaru |
1967 |
Dowódcy | |
Pierwszy |
por. Kazimierz Brzozowski |
Ostatni |
mjr dypl. Paweł Frankiewicz |
Organizacja | |
Numer | |
Dyslokacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
10 Dywizjon Artylerii, do 1963 – 10 Dywizjon Artylerii Rakietowej – samodzielny pododdział wojsk rakietowych i artylerii Wojska Polskiego; w latach 1963–1992 używano, zwłaszcza podczas ćwiczeń taktycznych i dowódczo-sztabowych, nazwy Dywizjon Rakiet Taktycznych.
Formowanie i zmiany organizacyjne
- 10 dywizjon artylerii rakietowej
Na podstawie rozkazu organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej nr 0045/Org. z 17 maja 1951, w terminie do 1 grudnia 1952, został sformowany od nowa 10 Dywizjon Artylerii Rakietowej (JW 2628) w Żarach. Wchodził w skład 11 Dywizji Zmechanizowanej. 2 października 1951 przybyły do Żar zalążki dywizjonu: 1 oficer, 4 podoficerów i 14 kanonierów. 15 października przybyło kolejnych 19 podoficerów (m.in. kpr. Roman Kuziański, Jerzy Nowakowski, Edmund Skupień, Stefan Stefaniak i Kazimierz Woźniak) oraz wcielono 48 poborowych. Dowództwo baterii objął ppor. Szymański, dowódcami plutonów zostali zaś ppor. Władysław Banasik i ppor. Andrzej Czystaw. W listopadzie przybył dowódca dywizjonu por. Kazimierz Brzozowski i szef uzbrojenia chor. Wojciech Wąsowicz. W 1963 11 Dywizja Zmechanizowana została przeformowana w 11 Dywizję Pancerną – dywizjon wszedł w jej skład.
- 10 dywizjon rakiet taktycznych
Jeszcze wiosną 1963 uruchomiono proces formowania dywizjonów rakiet taktycznych, które postanowiono włączyć w skład dywizji ogólnowojskowych[1]. Zarządzeniem organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego WP nr 059/Org. z 8 kwietnia 1963 10 Dywizjon Artylerii Rakietowej został do 31 grudnia 1963 przeformowany z etatu 5/208 na etat 4/243 (zestaw 2K6) z jednoczesnym przemianowaniem na 10 Dywizjon Artylerii (JW 2628). 20 września 1964 o godz. 9:45 2 bateria por. Borkowskiego dokonała pierwszego startu bojowego rakiety 3R9 – ocena dobra. Zarządzeniem organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0110/Org. z 1 sierpnia 1967 dywizjon został przeformowany z etatu 4/243 na etat 4/281 (zestaw 9K52). 23 sierpnia 1968 o godz. 9:00 1 bateria kpt. Tadeusza Ligęzy dokonała startu rakiety 9M21Je – ocena bardzo dobra. W 1988 dywizjon został przeformowany według etatu 30/202 z dniem 1 maja 1988 (zestaw 9K52). Uchwałą Rady Państwa PRL z 1 lipca 1967 został mu nadany sztandar. Ostatni start bojowy został dokonany przez baterię mjr. Tadeusza Skowyry 26 czerwca 1992 – ocena bardzo dobra. Dywizjon został rozformowany zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 070/Org. z 17 czerwca 1992 i Szefa Sztabu Śląskiego Okręgu Wojskowego nr 046/Org. z 28 lipca 1992 w terminie do 31 grudnia 1992. 18 grudnia 1992 odbyła się uroczysta zbiórka i pożegnanie sztandaru.
Skład organizacyjny
- dowództwo i sztab
- sekcja przygotowania nastaw
- pluton łączności
- 1 bateria startowa
- pluton dowodzenia
- drużyna rachunkowa
- drużyna topogeodezyjna
- drużyna meteorologiczna
- zespół obsługi wyrzutni
- pluton dowodzenia
- 2 bateria startowa
- pluton dowodzenia
- drużyna rachunkowa
- drużyna topogeodezyjna
- drużyna meteorologiczna
- zespół obsługi wyrzutni
- pluton dowodzenia
- 3 bateria startowa
- pluton dowodzenia
- drużyna rachunkowa
- drużyna topogeodezyjna
- drużyna meteorologiczna
- zespół obsługi wyrzutni
- pluton dowodzenia
- pluton obsługi technicznej
- pluton remontowy
- pluton zaopatrzenia
Razem w dywizjonie:
- 3 wyrzutnie 2P16
- 3 autotopografy GAZ-69TMG
- 3 karabiny-wiatromierze WR-2
- 3 naczepy transportowe 2U663 z ciągnikami ZIŁ-157W
- 3 żurawie samochodowe 8T210,
- radiostacja R-118
- dowództwo i sztab
- bateria dowodzenia
- drużyna rachunkowa
- drużyna topogeodezyjna
- pluton łączności
- pluton meteorologiczny
- 1 bateria startowa
- drużyna rachunkowa
- drużyna topogeodezyjna
- drużyna meteorologiczna
- zespół obsługi wyrzutni
- 2 bateria startowa
- drużyna rachunkowa
- drużyna topogeodezyjna
- drużyna meteorologiczna
- zespół obsługi wyrzutni
- 3 bateria startowa
- drużyna rachunkowa
- drużyna topogeodezyjna
- drużyna meteorologiczna
- zespół obsługi wyrzutni
- pluton obsługi technicznej
- pluton remontowy
- pluton zaopatrzenia
- pluton medyczny
Razem w dywizjonie:
- 3 wyrzutnie 9P113
- 4 autotopografy GAZ-69TMG (zastąpione później przez UAZ-452T)
- 3 stacje radiolokacyjne sondowania wiatru RWZ-1 „Proba”
- 3 karabiny-wiatromierze WR-2
- 3 samochody transportowe 9T29
- żuraw samochodowy ŻSH-6M
- radiolokacyjna stacja meteorologiczna RMS-1
- radiostacja R-118
- radiostacja R-137
1988 – zestaw 9K52
- dowództwo i sztab
- bateria dowodzenia
- drużyna rachunkowa
- drużyna rozpoznania skażeń (czasu „W”)
- pluton łączności
- pluton meteorologiczny
- 1 bateria startowa
- drużyna rachunkowa
- drużyna autotopograficzna
- drużyna meteorologiczna
- 1 obsługa wyrzutni rakietowej
- 2 obsługa wyrzutni rakietowej
- 2 bateria startowa
- drużyna rachunkowa
- drużyna autotopograficzna
- drużyna meteorologiczna
- 3 obsługa wyrzutni rakietowej
- 4 obsługa wyrzutni rakietowej
- pluton przechowywania i elaboracji
- pluton remontowy
- pluton zaopatrzenia
- pluton medyczny
Razem w dywizjonie:
- 4 wyrzutnie 9P113
- 4 samochody transportowe 9T29
- radiolokacyjna stacja meteorologiczna RMS-1
- radiolokacyjna stacja sondowania wiatru RWZ-1
- 4 karabiny-wiatromierze WR-2
- 4 autotopografy UAZ-452T(2)
- 2 żurawie samochodowe ŻSH-6M
- 2 radiostacje R-137
Dowódcy dywizjonu
- por./kpt. Kazimierz Brzozowski (15.11.1951–2.11.1954)
- mjr Roman Bobiarski (3.11.1954–29.12.1956)
- mjr Zdzisław Kazimierz Wójcik (30.12.1956–1.01.1959)
- mjr/ppłk Czesław Misztal (2.01.1959–31.03.1972)
- mjr/ppłk Marian Adamus (1.04.1972–9.08.1985)
- mjr/ppłk Józef Olczyk (10.08.1985–4.08.1991)
- mjr dypl. Paweł Frankiewicz (5.08.1991–31.12.1992)
Obsada etatowa w 1977
Dowództwo dywizjonu
- dowódca dywizjonu – ppłk Marian Adamus
- zastępca dowódcy ds. politycznych – por. Ryszard Foltyn
- sekretarz Podstawowej Organizacji Partyjnej – chor. Mieczysław Długaszek
- kierownik klubu żołnierskiego – sierż. Zygmunt Miłkowski
Sztab
- szef sztabu – zastępca dowódcy – mjr Kazimierz Sułkowski
- pomocnik szefa sztabu ds. operacyjnych – ppor. inż. Zbigniew Moszumański
- pomocnik szefa sztabu ds. rozpoznania – por. Wojciech Bartnik
- szef łączności – por. Józef Grzesiak
- instruktor saperski – sierż. Mirosław Piotrowicz
- instruktor chemiczny – st. sierż. Stanisław Pukacki
- instruktor WF – sierż. Jakub Koziński
- kierownik kancelarii tajnej – sierż. Henryk Lewandowski
Służby Techniczne
- szef służb technicznych – zastępca dowódcy – por. mgr inż. Wojciech Filipecki
- szef służby samochodowej – por. Jerzy Dembowski
- magazynier uzbrojenia – plut. Kazimierz Przybylski
Kwatermistrzostwo
- kwatermistrz – kpt. Bronisław Król
- szef zaopatrzenia finansowego – kpt. Zygmunt Markiewicz
- szef zaopatrzenia żywnościowego – mł. chor. Zbigniew Zdebiak
- szef zaopatrzenia mps – st. sierż. Piotr Smuszkiewicz
- szef zaopatrzenia mundurowego – st. chor. Edward Szumański
Pododdziały
Bateria dowodzenia
- dowódca – por. inż. Andrzej Truszkowski
- dowódca drużyny topogeodezyjnej – ogn. Jan Malewicz
- dowódca plutonu łączności – sierż. Michał Sokalski
- dowódca radiostacji R-137 – plut. Wojciech Ziółek
- operator urządzenia kodującego typu „Fiałka” – sierż. Zdzisław Kowalski
- dowódca plutonu meteorologicznego – kpt. Antoni Koprowski
- dowódca drużyny rachunkowej – plut. Piotr Podlipniak
- dowódca stacji RMS-1 – chor. Kazimierz Kurek
- szef baterii – plut. Lech Szczepanowski
1 bateria startowa
- dowódca – por. inż. Ryszard Świątek
- dowódca zespołu obsługi wyrzutni – ppor. Andrzej Firek
- szef baterii – plut. Tadeusz Lachowicz
2 bateria startowa
- dowódca – por. Sławomir Tomczyński
- dowódca drużyny topogeodezyjnej – plut. Czesław Fidor
- dowódca zespołu obsługi wyrzutni – ppor. inż. Tadeusz Sulikowski
- szef baterii – plut. Zbigniew Szubert
3 bateria startowa
- dowódca – por. inż. Ryszard Bącal
- dowódca drużyny rachunkowej – plut. Zbigniew Michalski
- dowódca zespołu obsługi wyrzutni – ppor. inż. Jerzy Skrzypczak
- szef baterii – plut. Władysław Marcinek
Pluton obsługi technicznej
- dowódca plutonu – ogn. Zygmunt Basałaj
- pomocnik dowódcy plutonu – plut. Idzi Szmajdziński
Pluton remontowy
- dowódca – plut. Władysław Preisner
Pluton zaopatrzenia
- dowódca – plut. Andrzej Pawlaczyk
- magazynier mundurowy – plut. Zbigniew Wyrębak
Pluton medyczny
- dowódca – kpt. lek. med. Ludwik Kołecki
Przypisy
Bibliografia
- Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. [dostęp 2015-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).[1]
- Mariusz Cielma (mac76): Brygada Rakiet LWP. 2009-08-06. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-17)]. (pol.).[2]
- Robert Rochowicz. Rakiety operacyjne i taktyczne w Siłach Zbrojnych PRL. „Poligon”. Nr 1(62), s. 56-68, styczeń-marzec 2018. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1895-3344.