Chłop
Rodowód inteligencji
Ważnym tematem literatury jest rodowód polskiej inteligencji. Agnisia Niechcicówna pochodzi ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Podobnie Zenon Ziembiewicz, bohater Granicy , który zostaje dziennikarzem, a potem p rezydentem miasta dzięki protekcji konserwatywnych środowisk, wobec których jest lojalny mimo swych lewicujących przekonań (ma bowiem wobec konserwatystów długi wdzięczności, to oni płacili za jego studia, ojca nie było stać). Ze środowiska szlacheckiego pochodzą też Piotr Cedzyna (...
Pieniądz, który daje pozycję i siłę
Niektórym pieniądz daje siłę, władzę nad innymi, potęgę w środowisku. Ogromne połacie ziemi, znajdujące się w rękach magnatów, pałace, gromady służby, a nawet całe oddziały wojska decydują np. o potędze Radziwiłłów opisanych w Potopie Henryka Sienkiewicza. Ambicją królewiąt jest nawet sięgnięcie po koronę; niejednokrotnie wysługują się też oni obcym dworom i władcom, licząc na prywatne korzyści. Pieniądz daje też potęgę w mieszczańskim środowisku. Tak jest w przypadku łódzkich i...
Obraz potu i krwi chłopa oraz konfliktów społecznych
Konflikty społeczne dochodzą do głosu w anonimowej średniowiecznej Satyrze na leniwych chłopów (napisanej z perspektywy pana – „chytrze bydlą z pany kmiecie...”) oraz w napisanej przez Mikołaja Reja Krótkiej rozprawie między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem . Mowa w niej o wykorzystywaniu finansowym i bezdusznym traktowaniu włościan przez duchowieństwo i szlachtę. W utworze padają znamienne słowa wójta: „ksiądz pana wini, pan księdza,/A nam prostym zewsząd nędza”. Temat znoju i...
Zdrajcy tradycji
Odrębny temat stanowi zdrada tradycji, w której bohaterowie zostali wychowani. Wiele mówią o asymilacji Żydów,traktowanej przez ortodoksów jako zdrada, powieści noblisty Isaaca Bashevisa Singera – Żyda urodzonego i wychowanego w Polsce, piszącego w Stanach. Także inni żydowscy pisarze przedstawiają problem oddalania się Żydów od ich tradycji i religii. Pisze o tym np. w uhonorowanych Nagrodą Literacką Nike wspomnieniach W ogrodzie pamięci Joanna Olczak-Ronikier. Problem asymilacji Żydów...
Wyznacznik pozycji społecznej, ale i symbol zbratania
Taniec bywa symbolem pozycji społecznej – w sferach szlacheckich czy na dworze królewskim tańczy się co innego niż wśród ludu, tańcem akcentującym pozycję społeczną jest np. menuet czy walc (walca tańczy dama z wiersza Czesława Miłosza Walc ; co innego tańczy szkocki lud, co innego najbogatsi na pokładzie „Titanica” w superprodukcji Titanic ). Bywa też, jak w średniowiecznych tańcach śmierci, że taniec zrównuje różne stany. Wspólny taniec chłopów i panów na weselu ( Wesele Stanisława...
Konflikt między karierą chłopa a tradycją
Bardzo atrakcyjnym i chętnie eksploatowanym po wojnie problemem prozy tzw. nurtu wiejskiego jest kwestia oddalenia od tradycji, od chłopskich korzeni. Kwestia ta pojawia się w wierszach Tadeusza Nowaka, w jego świeckich psalmach, w powieściach Juliana Kawalca ( Tańczący jastrząb ) czy prozie Wiesława Myśliwskiego ( Kamień na kamieniu ).
Ojciec mający problemy z alkoholem
Wspomniany Irlandczyk ma poważne problemy z uzależnieniem od alkoholu. Podobnie bohater powieści Tomka Tryzny Panna Nikt , ojciec tytułowej bohaterki. Chłop, przeniesiony z rodzinnej wsi (rzekomy awans społeczny) do pracy w przemyśle w Wałbrzychu, pije i jest surowy dla córki, Marysi. Z analogiczną sytuacją spotykamy się w głośnym współczesnym filmie Roberta Glińskiego Cześć, Tereska.
Dylematy inteligentów
Wiążą się z tym pewne dylematy: czy sprzeniewierzać się chłopskiej tradycji,jak nie być obcym w swoim środowisku? Drugi dylemat, nieeksponowany bezpośrednio po wojnie, to kwestia zaprzedania się komunistom. Czy iść na kompromis? Czy być konformistą? Czy może działać w opozycji? Fascynację inteligencji ideami komunistycznymi, jej „zarażenie” komunizmem i jego źródła analizują Czesław Miłosz w Zniewolonym umyśle , Aleksander Wat w pamiętniku mówionym Mój wiek oraz wielu innych pisarzy w...
„Z chłopa król” – marzenie o królewskiej koronie
W marzeniach chłopów jawi się nieraz korona i beztroskie życie władcy. Do motywu „z chłopa król” nawiązuje Juliusz Słowacki w Balladynie . Goplana ofiaruje koronę Popielów swemu prymitywnemu kochankowi Grabcowi.Zarozumiały i szczęśliwy chłop próbuje zaprowadzić tyrańskie rządy w lesie– nałożyć podatki na rośliny i zwierzęta; zgłosiwszy się na zamek, zostaje uznany za króla – szczęście jego nie trwa jednak długo, we śnie zabija go żądna korony Balladyna.
Chłop
1. ‘poddany wiejski, rolnik nie szlachcic (zamiast kmieć)’, określenie o wydźwięku negatywnym; 2. ‘człowiek (dorosły) płci męskiej’; 3. potocznie ‘mąż, narzeczony, kochanek’.
Symboliczny siew Boryny
W Chłopach Reymonta przedstawiona jest przejmująca scena przedśmiertnego siewu Boryny. Maciej Boryna, najbogatszy człowiek we wsi, leży chory w swej chacie. Pewnej nocy wstaje i wychodzi boso, w koszuli, na pole. Tam zbiera ziemię do poły i rozrzuca ją ruchem siewcy. Tak „siejąc”, umiera na polu. Ta scena jest symbolem przywiązania chłopa do ziemi, jego głębokiego z nią związku, powołania do jej uprawy.
Chłop i wieś w znanych utworach XIX i XX wieku
Katarzyna Z Chłop i wieś w znanych utworach XIX i początku XX wieku. Na przełomie XIX i XX wieku we wszystkich dziedzinach życia polskiego przenikało głębokie niezadowolenie z panujących stosunków społeczno – politycznych i kulturalnych....
Dzieła Malczewskiego i ich ponadczasowość.
Sobota 1 kwietnia 2000 Po długo trwałych poszukiwaniach w wielu źródłach udało mi się znaleźć coś na temat najwybitniejszego malarza modernizmu*1-Jacka Malczewskiego*2. Niestety nie zdołałem zobaczyć jego dzieł „na żywo”, ponieważ wyjechały one...
Obrońcy chłopa w literaturze renesansowej
Rej w "Krótkiej rozprawie...", pokazując chorobę Rzeczypospolitej, wszystkie winy za taki stan zrzuca na szlachtę, duchowieństwo i władzę. Jedynymi niewinnymi, a zarazem najbardziej poszkodowanymi są chłopi, na których spada cały ciężar...
Obraz polskiej wsi i miasta
Temat ten przedstawiało wielu autorów we wszystkich epokach, dzięki czemu możemy obserwować zmiany dokonujące się w Polsce. Jak rozwój kultury i cywilizacji przyczynił się do poprawy ekonomicznej robotników. Jaka była wieś? O tym dowiadujemy się z...
"Chłop potęgą jest i basta". Kreacje bohaterów chłopskich w literaturze różnych epok.
Chłopi to w Polsce wyjątkowy stan. Współczesnym rodakom utrwalił się obraz chłopów, którzy popierając Leppera blokują drogi, domagając się zaprzestania eksportu żywności i surowców z Europy. Czy dziś "chłop potęgą jest"? Otóż nie, sprawy polskich...
Kółtnia u Borynów. Zanalizuj podany fragment Chłopów Władysława Reymonta i scharakteryzuj występujące w nim postacie. Na podstawie fragmentu i I tomu powieści określ przyczyny kłótni i źródła dramatyczności sceny.
Władysław Reymont w powieści \'\' Chłopi \'\' przedstawił realistyczny obraz społeczeństwa wiejskiego na przełomie XIX i XX wieku. Ukazał obszerny obraz ludzi żyjących na wsi, ich prace na roli, zabawy, obrzędy, życie codzienne a także liczne...
Chłop i wieś w znanych utworach XIX i początku XX wieku.
Na przełomie XIX i XX wieku we wszystkich dziedzinach życia polskiego przenikało głębokie niezadowolenie z panujących stosunków społeczno – politycznych i kulturalnych. Niektórzy poeci i pisarze skupili swe zainteresowania na osobistych...
Gospodarka folwarczno-pańszczyźniana w XVI-wiecznej Polsce
Jednym z wydarzeń w Polsce było rozwiniecie folwarku pańszczyźnianego, który umożliwiał uzyskiwanie bardzo dużych zysków. W Polsce XVI wieku szlachta umacnia się osiadając na stałe, zajmując duże obszary niczyje tzw. pustki i wykupując łatwo...
Średniowiecze jako epoka odrodzenia cywilizacji
Temat, który postaram się rozwinąć dotyczy epoki średniowiecza - jej kultury, sfery gospodarczej, politycznej oraz religijnej. Średniowiecze (jak się oficjalnie uważa) trwało od wieku V do XV, ja jednak będę rozpatrywał okres krótszy, do...
„Wieś nie jest tak prosta jak by się zdawało” Żeromski. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw różne sposoby ukazywania wsi w literaturze.
Literatura wciąż wspomina że wieś pociągała pisarzy, ze względu na swą prostotę, harmonijność, oraz życie w zgodzie z naturą. Wieś zawsze przyciągała pisarzy podobnie jak góry pisarzy niczym magnetyczna siła ponieważ była kultem pisarzy...
Chłop i wieś w znanych utworach XIX i początku XX wieku
Na przełomie XIX i XX wieku we wszystkich dziedzinach życia polskiego przenikało głębokie niezadowolenie z panujących stosunków społeczno – politycznych i kulturalnych. Niektórzy poeci i pisarze skupili swe zainteresowania na osobistych...
Gospodarka polska w XIII w.
W wieku XI wzrastała wartość ziemi i pracy. Od czasów K . Odnowiciela obserwujemy zjawisko nadawania ziemi książęcej w zamian za zobowiązanie do służby wojskowej.. W wieku XIII wzrosła wartość ziemi i pracy , bo pojawiły się lepsze narzędzia ,...
Chłop i wieś w znanych utworach XIX i początku XX wieku.
Chłop i wieś w znanych utworach XIX i początku XX wieku. Na przełomie XIX i XX wieku we wszystkich dziedzinach życia polskiego przenikało głębokie niezadowolenie z panujących stosunków społeczno – politycznych i kulturalnych. Niektórzy poeci...
Sytuacja polityczna w Polsce w XV i XVI w.
Drodzy słuchacze! Zebraliśmy się tutaj żeby rozmawiać o jakże trudnych czasach; Polską targają różne wojny i nieszczęścia, skarbiec świeci pustkami, a szlachta jak się bawiła tak dalej się bawi nie zdając sobie sprawy z powagi sytuacji. W...
Dlaczego epokę renesansu nazywano złotym wiekiem kultury polskiej?
Wiek 16 w Polsce to okres wspaniałego rozkwitu kultury i piśmiennictwa.U potomnych zyskał on miano złotego wieku,to metaforyczne określenie odwołuje się do tradycji antycznych i mitologicznych i zawiera zachwyt dla wartości, znaczenia zrodzonych i...
"Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce"
"Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce" – ludzka egzystencja widziana oczami renesansowego humanisty na podstawie poezji Jana Kochanowskiego. Po okresie ciemnego, mglistego średniowiecza, pełnego zabobonów i całkowitego...