Miasto w warunkach ekstremalnych to także miasto wojenne, okupowane.Pierwsze bombardowania opisuje Antoni Słonimski:
„Uwaga! Uwaga! Przeszedł!
Koma trzy!”
Ktoś biegnie po schodach.
Trzasnęły gdzieś drzwi.
Ze zgiełku i wrzawy
Dźwięk jeden wybucha i rośnie,
Kołuje jękliwie,
Głos syren – w oktawy
Opada – i wznosi się jęk:
„Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!”
(Antoni Słonimski, Alarm)
Akcentowana jest dynamika alarmu, zagrożenie i.. ogrom zniszczeń. Nieco mniej dynamicznie i bardziej optymistycznie przedstawia zbombardowane miasto Leopold Staff w dedykowanym żonie wierszu. Skupia się w nim na pierwszych przejawach normalnego życia:
Mińmy bezludne tramwajów przystanki...
Nędzna kobieta u bramy wyłomu
Sprzedaje chude, blade obwarzanki...
Będziemy znowu mieszkać w swoim domu.
(...)
Kot się pod murem przeciąga leniwo,
Na rogu człowiek rozmawia z człowiekiem...
Znowu w sklepiku zjawi się pieczywo
I znów zabrzęczą rano bańki z 
mlekiem.
(Leopold Staff, Pierwsza przechadzka)
Życie w Warszawie doby wojennej przedstawiają m.in. Dzienniki czasu wojny Zofii Nałkowskiej (pisarka wraz z siostrą i matką usiłują przetrwać, prowadząc sklep z tytoniem). Warszawę w dobie powstania: ludzi modlących się w kapliczkach i kryjących w piwnicach opisuje Kazimierz Brandys w Mieście niepokonanym czy – z perspektywy cywila – Miron Białoszewski w Pamiętniku z powstania warszawskiego. Inna– walcząca przede wszystkim – jest Warszawa w oczach żołnierzy. Krzysztof Kamil Baczyński nazywa ją w swym wierszu „lwem czarnym co kona długo”.Równie bojowe klimaty panują w pieśniach powstania warszawskiego, np. Hej, chłopcy, bagnet na broń czy Marsz Mokotowa. Życie w okupowanej Warszawie oraz podczas powstania opisane też zostaje w najlepszej powieści Romana Bratnego Kolumbowie. Rocznik 20. Życie cywili, łączniczek i powstańców, zarówno heroizm, jak i strach opisała w swych wierszach z tomu Budowałam barykadę Anna Świrszczyńska.