Stawonogi są najliczniejszym pod względem liczby gatunków typem zwierząt. Zasiedlają różnorodne środowiska i wykazują różnorodność trybu życia. Ciało ich podzielone jest na niejednakowe segmenty, które grupują się tworząc głowę, tułów, odwłok, przy czym głowa może zrastać się z tułowiem w głowotułów. Po bokach ciała wyrastają odnóża, zbudowane z odcinków połączonych ruchomo przy pomocy stawów. Ciało pokrywa sztywna kutykula wysycona chityną, a niekiedy też solami wapnia, stąd występuje u nich zjawisko linienia. Kutykula jest miejscem przyczepu mięśni. Stanowi szkielet zewnętrzny. Układ mięśniowy budują mięśnie poprzecznie prążkowane. Jama ciała powstaje z połączenia jamy pierwotnej i wtórnej. Układ krwionośny jest otwarty. Występuje serce położone po stronie grzbietowej. Narządami wymiany gazowej u stawonogów wodnych są skrzela, u lądowych tchawki lub worki płucne /płucotchawki/. Układ pokarmowy składa się z jelita przedniego, środkowego i tylniego. Narządami wydalniczymi są metanefridia lub cewki Malpighiego. Układ nerwowy określany jest jako łańcuszkowy. Spośród narządów zmysłów wyróżniają się oczy złożone owadów. Stawonogi są rozdzielnopłciowe i jajorodne. Rozwój ich jest prosty lub częściej złożony z przeobrażeniem.
Typ stawonogów dzielony jest na 3 podtypy: trylobitowce, szczękoczułkowce, żuwaczkowce. Do szczękoczułkowców zaliczana jest m.in. gromada pajęczaków, natomiast żuwaczkowce obejmują trzy gromady: skorupiaki, owady, wije.
Trylobitowce stanowią grupę wymarłych stawonogów, które żyły w erze paleozoicznej.
Pajęczaki są przeważnie zwierzętami lądowymi, np. pająki, skorpiony, zaleszczotki, kosarze, roztocze. Ciało ich dzieli się na głowotułów i odwłok. Mają dwie pary odnóży gębowych i cztery pary odnóży krocznych. Wiele drapieżników posiada gruczoły jadowe.
Skorupiaki są na ogół zwierzętami wodnymi np. raki, rozwielitki, oczliki, homary, langusty, krewetki, kraby. Ciało ich okryte pancerzem dzieli się na głowotułów i odwłok. Posiadają liczne odnóża pełniące różne funkcje.
Owady są typowymi stawonogami lądowymi. Stanowią około 75% wszystkich gatunków zwierząt na Ziemi. Niektóre przystosowały się wtórnie dożycia w wodzie. Ciało ich podzielone jest zawsze na głowę, tułów i odwłok. Na głowie znajduje się para czułków, para oczu złożonych, 1–3 oczek prostych oraz aparat gębowy różnie ukształtowany w zależności od rodzaju spożywanego pokarmu.
Z tułowiem połączone są stawowo 3 pary członowanych odnóży krocznych. U owadów uskrzydlonych na tułowiu znajdują się dwie /lub jedna/ pary skrzydeł. Układ oddechowy stanowią tchawki. Narządami wydalniczymi są cewki Malpighiego. Układ nerwowy cechuje wysoki stopień centralizacji.
Rozwój jest złożony z przeobrażeniem. W przypadku przeobrażenia niezupełnego larwa jest podobna do postaci dorosłej, a różni się głównie brakiem skrzydeł i niedorozwojem narządów płciowych. Przez szereg linień coraz bardziej upodabnia się do postaci dorosłej. Natomiast larwa przechodząca przeobrażenie zupełne jest niepodobna do postaci dorosłej i poza linieniami musi przejść stadium poczwarki. Proces regulowany jest hormonalnie.
Rozróżnia się dwie grupy owadów: bezskrzydłe i uskrzydlone.
Owady bezskrzydłe nie posiadają skrzydeł, np. rybik cukrowy.
Owady uskrzydlone posiadają różnie ukształtowane skrzydła. Należą do nich m.in. ważki, skorki, modliszki, karaczany, prostoskrzydłe /np. pasikoniki, szarańcza/, pluskwiaki równoskrzydłe /np. mszyce/ i różnoskrzydłe /np. pluskwy, nartnik/, łuskoskrzydłe, czyli motyle, błonkoskrzydłe /np. mrówki, pszczoły, osy, trzmiele/, muchówki /np.muchy, komary/, chrząszcze, wszy, pchły.
Wije żyją w miejscach wilgotnych, schowane w ściółce lub pod kamieniami albo próchniejącymi pniami.