profil

System polityczny i jego typologia

poleca 60% 22 głosów

Pojęcie sytemu politycznego pojawiło się w naukach politycznych stosunkowo niedawno, obejmując swoim zakresem takie pojęcia jak naród, rząd, państwo.

Współcześnie istnieje co najmniej kilkadziesiąt określeń tego terminu i jest on jednym z bardziej skomplikowanych terminów współczesnej politologii. Dla potrzeb niniejszej książki przyjęliśmy jedną z bardziej popularnych i dość szeroko opisujących zjawisko definicję, według której system polityczny to wszystkie organy państwowe: partie polityczne, grupy interesu i inne grupy społeczne, które uczestniczą w działaniach politycznych, i relacje występujące pomiędzy nimi wraz z zasadami oraz normami regulującymi ich działalność.

W systemie politycznym możemy wyróżnić następujące elementy: instytucje polityczne, normy i relacje zachodzące pomiędzy tymi instytucjami, a także funkcje, jakie powinien spełniać system polityczny.

Instytucje występujące w systemie politycznym to partie polityczne, grupy interesu i organy państwowe. O ile rola partii politycznych w systemie sprowadza się do przejęcia i sprawowania władzy, o tyle zakres funkcji pełnionych przez grupy interesu jest dość szeroki. Zabezpieczając interesy określonych grup, oddziałują one na rząd, partie, parlament i opinię publiczną, dążąc do politycznego rozwiązania swoich problemów. Grupy interesu to związki zawodowe, zrzeszenia, organizacje filantropijne, kulturowe i humanitarne. Ostatnim ważnym elementem systemu politycznego są organy państwowe, czyli parlament, organy administracyjno-rządowe i samorządowe oraz organy ochrony prawnej.

Normy i relacje występujące pomiędzy instytucjami – każdy system polityczny funkcjonuje na podstawie różnorodnych norm. Są one najczęściej natury prawnej – wynikają z konstytucji lub aktów prawnych niższego rzędu, ale także natury politycznej – wynikają z programów partii – oraz natury moralnej – wynikają z powszechnie obowiązujących norm moralnych. Ważnym elementem sytemu politycznego są wzajemne powiązania i relacje pomiędzy instytucjami tworzącymi ten system. Są to najczęściej relacje pomiędzy partiami politycznymi, opozycją a partiami rządzącymi, partiami tworzącymi koalicje, pomiędzy rządem a parlamentem i prezydentem, władzami centralnymi i samorządowymi itp.

Funkcje systemu politycznego – to działania mające na celu podtrzymanie i rozwój istniejącego sytemu. Polegają na kierowaniu systemem politycznym według powszechnie obowiązujących reguł, rozwiązywaniu zaistniałych konfliktów dotyczących sprzecznych interesów grupowych, usprawnianiu działania instytucji oraz wprowadzaniu nowych reguł i zasad działania w systemie i poza nim.

elementy tworzące system polityczny

Klasyfikacja współczesnych systemów politycznych dokonywana jest ze względu na kryteria przyjętych podziałów i, jak często bywa w takich sytuacjach,spotyka się wiele niezwykle różnorodnych typologii. Dla naszych celów przyjęliśmy podział, który dzieli systemy polityczne ze względu na: charakter reżimu politycznego,zasady organizacji aparatu państwowego oraz ze względu na struktury terytorialne i administracyjne.

Warto pamiętać

Pojęcie sytemu politycznego pojawiło się w naukach politycznych stosunkowo niedawno, obejmując swoim zakresem takie pojęcia jak naród, rząd, państwo. W systemie politycznym możemy wyróżnić następujące elementy: instytucje polityczne, normy i relacje zachodzące pomiędzy tymi instytucjami, a także funkcje,jakie powinien spełniać system polityczny. Istnieje bardzo wiele podziałów systemów politycznych.

Pojęcia

- organizacje filantropijne – organizacje udzielające bezinteresownej pomocy osobom potrzebującym wsparcia
- reżim – inaczej system władzy; często pojęcie to używane jest w znaczeniu negatywnym jako określenie systemu władzy, który jest bezprawny i okrutny

poleca 64% 119 głosów

System demokratyczny

Funkcjonuje w państwach, które opierają swój system na zasadach suwerenności narodu, pluralizmu politycznego, podziału władzy i państwa prawa. W państwie demokratycznym źródłem władzy są wszyscy obywatele,zaś władza wybierana na określony czas poddawana jest kontroli i ponosi odpowiedzialność przed całym społeczeństwem. Pojęcie państwa demokratycznego narodziło się w Europie jako wyraz wielowiekowych przemian politycznych i kształtowania się demokratycznych poglądów na kwestie społeczne i...

poleca 66% 115 głosów

System autorytarny

Funkcjonuje w państwach cechujących się ograniczonym uczestnictwem społeczeństw w systemie rządzenia, ograniczonymi formami działalności publicznej i politycznej oraz odpowiednio ukształtowanym aparatem państwowym, zupełnie podporządkowanym decyzjom rządzącego reżimu. Jest często określany jako forma pośrednia pomiędzy demokracją a totalitaryzmem. Autorytaryzm wyrasta z przekonania o wartości elitaryzmu, czyli sprawowania rządów przez jednostki, które z powodu swego autorytetu mają...

poleca 64% 166 głosów

System totalitarny

Nazwa tego systemu pochodzi od łacińskiego słowa totus (całkowity) i charakteryzuje się totalną kontrolą ze strony aparatu państwowego wszystkich sfer życia obywateli. Koncepcja państwa totalitarnego kształtowała się równie dawno jak pojęcie demokracji. W poszukiwaniu korzeni totalitaryzmu należy sięgnąć do tworzenia się zmilitaryzowanego społeczeństwa spartańskiego, poglądów na idealne państwo Platona czy koncepcji społeczeństwa pojawiającej się w Utopii Thomasa Morusa. Współczesny...

Podoba się? Tak Nie