Pomiędzy doktrynami politycznymi a partiami politycznymi istnieje współcześnie bardzo wyraźny związek. Wynika on z programu politycznego partii, który powstaje jako efekt dopasowywania doktryny do aktualnej sytuacji politycznej i historycznej. Dlatego często z jednej doktryny politycznej może powstać kilka różnorodnych programów.
Program partii politycznej jest określeniem bezpośrednich działań w różnych sferach życia publicznego jako fundament uwzględniających zasady ideologiczne zapisane w doktrynie. Najczęściej w programie partii znajdują się bezpośrednie odwołania do doktryny, która jest źródłem dla opracowania rozwiązań na poziomie działań politycznych. Działania polityczne poszczególnych partii stają się praktyczną weryfikacją ideologii i wynikającej z niej doktryny politycznej.
Nie zawsze jednak w określaniu działań politycznych najważniejsze miejsce zajmują ideologia i doktryna. Bardzo często partie budując strategię działań politycznych kierują się bieżącą sytuacją społeczną. Dlatego też wiele partii modyfikuje swoje programy nie zawsze stosując zasady wynikające z ideologii lub doktryny. W wyniku tego partie korzystają z rozwiązań specyficznych dla ugrupowań o odmiennej doktrynie i zmieniają dotychczasowe założenia ideologiczne. Wynika stąd swoisty eklektyzm ideologiczny dość charakterystyczny dla wielu nowo powstających ugrupowań politycznych.
Schemat zależności pomiędzy doktryną oraz ideologią a programem i działaniem politycznym partii prezentuje poniższy schemat.
Zastosowanie doktryny w praktycznym działaniu politycznym może zaowocować zupełnie nieoczekiwanymi efektami, doprowadzając do modyfikacji lub często zakwestionowania większości założeń. Można przytoczyć dwa przykłady takiej sytuacji. Pierwszy pochodzi z dziejów myśli liberalnej, która po czasach wielkiego kryzysu lat 20. i 30.XX wieku zmieniła swoje założenia dotyczące ingerencji państwa w sferę gospodarczą i doprowadziła do powstania nurtu neoliberalizmu. Drugi dotyczy doktryny komunistycznej, która realizowana poprzez działania polityczne doprowadziła do stworzenia sytemu łagrów i przemocy państwa nad obywatelem, aby ostatecznie w końcu XX wieku niemal zupełnie zniknąć z mapy politycznej świata. Dowiodło to fałszu założeń ideologicznych i braku możliwości praktycznego zastosowania tych doktryn.