Nowożytne partie polityczne powstawały w drugiej połowie XIX wieku. Następowało to równocześnie z upowszechnieniem praw politycznych, które obejmowały coraz szersze kręgi społeczeństwa. W czasie zdobywania praw wyborczych przez coraz nowe grupy organizowano partie jako instytucje masowe skupiające liczne rzesze swoich sympatyków.
Każda partia polityczna posiada wyraźnie określone cechy, które odróżniają ją od innych działających na forum społecznym organizacji. Cechy te można przedstawić w następujący sposób:
We współczesnym społeczeństwie partie polityczne pełnią wiele funkcji. Podstawową jest zorganizowanie grup aspirujących do władzy, nadanie im form organizacyjnych i prawnych oraz zapewnienie zorganizowanej kontroli nad sprawowaną władzą. Partie polityczne aktywizują jednostki do działania, stwarzając im możliwość prezentacji własnych poglądów i poprzez tę aktywność kształtują panujące w społeczeństwie opinie.