Miłość jako siła niszcząca, czy budująca? Omów temat na wybranych przykładach dzieł literackich i filmowych
„Miłość to wielka robota. Jednym słowem, ogarnia całe ludzkie życie. Zauroczenie, pierwsza miłość, dojrzały związek kobiety i mężczyzny, macierzyństwo, ojcostwo, praca, starość, choroba, śmierć-to wszystko zawiera się w słowie miłość. Dlatego nie...
Interpretacja prozy
I. Wstępne rozpoznanie całości a) określenie nadrzędnego sensu utworu b) sformułowanie tezy interpretacyjnej II. Określenie relacji: narracja – świat przedstawiony a) obecność narratora, np.: - czy ujawnia swoją obecność - czy...
Renesans - charakterystyka i twócy
RENESANS – nazwa wywodzi się z francuskiego i oznacza "odrodzenie”, jednak określenia tego zaczęto używać dopiero w oświeceniu. Renesans był traktowany jako epoka przynosząca przebudzenie po mrokach średniowiecza. W większości krajów Europy...
Środki stylistyczne
Środki stylistyczne - brzmieniowe, - leksykalne, - tropy stylistyczne. Środki brzmieniowe - intonacja - w trakcie wypowiadania tekstu - nadawanie mu pewnego rodzaju melodii, poprzez zmianę medolacji, w celu wyrażenia emocji,lub...
Teatr i jego rola w oświeceniu
Dzieje teatru Bardzo ważny jest fakt, że w oświeceniu zaistniała scena Teatru Narodowego - odgórną decyzją króla. Zaczęła w Polsce działać pierwsza zawodowa scena, teatr publiczny - na wzór ośrodków zagranicznych. Otwarcie nastąpiło dokładnie...
Sposób ukazania krain szczęścia w utworach literackich różnych epok
Tęsknota człowieka za beztroskim i szczęśliwym życiem to naturalny odruch mający długą tradycję. Już w starożytności istniała pamięć o utraconych na zawsze krainach szczęścia, gdzie człowiek beztroski i niewinny żył w zgodzie z naturą .Taką...
Charakterystyka epok - najważniejsze informacje
FILOZOFIE I ZAŁOŻENIA DANEJ EPOKI STAROŻYTNOŚĆ XIX w. P. n. E – V w. N.e. Rodzaje literackie- podziału dokonał Arystoteles w III w. P. n.e. - epika Homer VIII w.p.n.e. - liryka Safona VII/Vi w.p.n.e. - dramat Sofokles V w.p.n.e....
Motywy biblijne i aluzje literackie w "Mistrzu i Małgorzacie" Michaiła Bułhakowa.
(Plan, bibliografia, karta cytatów) PLAN PRACY I Wstęp: - Co to jest aluzja literacka? - Jakie są przyczyny i cel wprowadzenia aluzji literackiej? - Co to jest motyw literacki? - Skąd twórcy czerpią motywy do swoich dzieł? - Jaki jest...
Porównanie dworków w Soplicownie, Korczynie i Nawłoci.
Soplicowo Korczyn Nawłoć Cecha porównująca Lata 1811\12, Soplicowo Lata 80. XIX wieku, Litwa - Grodzieńszczyzna Rok 1914 do 1924, Nawłoć Czas akcji i położenie dworku Polacy walczą o niepodległość, szansa na wolność...
Nauka o języku - zagadnienia maturalne
1. Norma językowa, błąd i podział błędów 2. Kryteria poprawności językowej 3. Podstawowe funkcje języka 4. Pojęcie kultury języka 5. Słowniki niezbędne użytkownikom polszczyzny 6. Wyrazy bliskoznaczne i pokrewne 7. Styl, jego cechy i rodzaje...
Omów na przykładach różne typy związków frazeologicznych
Związek frazeologiczny - jest to mniej lub bardziej stałe połączenie wyrazów (zawsze logiczne) I. Podział związków frazeologicznych ze względu na budowę : a) fraza - to związek w głównym zdaniu, czyli podmiot z orzeczeniem np. pan...
Polskie systemy wersyfikacyjne, omów i podaj przykłady
Wyróżniamy następujące systemy wersyfikacyjne: - średniowieczny wiersz zdaniowy - renesansowy wiersz sylabiczny - romantyczny wiersz sylabotoniczny i odmiana sylabotonizmu - heksametr polski - "Opowieść Wajdeloty" - modernistyczny wiersz...
Motyw artysty i sztuki - tabela
Artysta i sztuka Epoka Problem Dzieło Starożytność: Grecja i Rzym - współistnieją ze sobą dwie wizje twórcy: rzemieślnika, który stosuje konkretne zasady i :przepisy" na dobrą sztukę i literaturę, oraz artysty szaleńca, który,...
Podaj definicję języka i omów jego główne funkcje
Język - jest to system znaków prostych (wyrazy) oraz reguły ich łączenia w znaki złożone (zdania, czyli gramatyka). Funkcje języka - komunikatywna a) informatywna - są to teksty pozbawione elementów emocjonalnych np. teksty naukowe,...
Wskaż w znanych Ci utworach motyw powstania styczniowego
Motyw powstania styczniowego widnieje na kartach „Nad Niemnem” e. Orzeszkowej, która napisała powieść z okazji zbliżającej się, 25 rocznicy wybuchu powstania. Ze względu na cenzurę słowo „powstanie” zastępuje słowem „mogiła”, w której spoczywa 40...
Wybrani Polscy laureaci Literackiej Nagrody Nobla
Co to jest Literacka Nagroda NoblaLiteracka Nagroda Nobla przyznawana jest przez Szwedzką Akademię od roku 1901. Kandydatury zgłaszane są na wiele sposobów. Mogą tego dokonać poprzedni laureaci, członkowie podobnych akademii w innych państwach,...
Barok - pojęcia, utwory, daty (ściąga gotowa do druku).
Barok pochodził od słowa „baruecco” co oznaczało perłe o nieregularnym kształcie lub jakiś nieprawidłowy wytwór sztuki. Przyjeło się że barok określa okres w kulturze europejskiej trwajacy od końca XVI w. do połowy wieku XVIII. Epoka ta była...
Tematy i odpowiedzi matury ustnej z języka polskiego - średniowiecze
Średniowiecze 1. Czas trwania epoki średniowiecza w porównaniu z najważniejszymi wydarzeniami historycznymi. Średniowiecze jest to epoka w dziejach Europy, między starożytnością a czasami nowożytnymi.Termin „średniowiecze” wprowadzili...
Motyw snu i widzenia
Motyw snu i widzenia w literaturze. Funkcja snu i widzenia w „Makbecie” Williama Szekspira, „Dziadach” część III Adama Mickiewicza, „Lalce” Bolesława Prusa, „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego. Sen to wytwór czynności śnienia – a więc określonej...
Motyw raju. Odwołując się do wybranych utworów literackich, przedstaw sposoby jego prezentacji.
Poszukiwanie miejsca, gdzie człowiek byłby szczęśliwy, towarzyszy ludzkości od zarania dziejów. Biblijny raj, starożytna Arkadia, wyspy szczęśliwe – to różne nazwy tej samej krainy, gdzie życie płynie powoli, w harmonijnym zespoleniu człowieka z...
Przygotowanie do matury - przegląd po epokach.
1. Problematyka moralna "Antygony" 2. Różne sposoby nawiązania do antyku w literaturze polskiej 3. Transpozycja wybranego mitu w sztuce 4. Inspiracje biblijne w literaturze 5. Tragizm i tragedia, wyjaśnij pojęcia, podaj przykłady 6....
Matura ustna - gramatyka.
1. Omów mit ze względu na przynależność rodzajową i gatunkową: podaj rodzaje mitów odwołując się do konkretnych przykładów. Mit – krótki utwór epicki, opowiadający o dziejach : bogów , herosów i ludzi. Ze względów na przynależność, do...
Barok - powtórzenie.
Pytania: 1. Znaczenie i pochodzenie terminu barok. Barok pochodzi od portugalskiego słowa barroco , co oznacza perłę o nieregularnym i dziwnym kształcie. 2. Czas trwania epoki. a) Europa - wiek XVII b) Polska - od lat...
„Mendel Gdański” jest protestem skierowanym przeciwko antysemityzmowi - argumenty potwierdzające tezę
1. Przytoczenie obiegowych, stereotypowych argumentów Polaków, którzy uważają, że ludzie innych narodowości, zwłaszcza żydowskiej, należałoby zmusić do opuszczenia ziem polskich. Stereotyp to uproszczony obraz kogoś lub czegoś, zwykle oparty na...
"Karmelkowy wiersz" Adama Asnyka - interpretacja
W "Karmelkowym wierszu" wypowiada się dojrzały mężczyzna, który za młodu wielbił kobiety w romantyczny sposób, oferował im szczere uczucie i serce. Z wiekiem nabył określonej wiedzy o świecie i teraz jego postawa wobec kobiet jest pełna...
Renesans - gatunki literackie i ważne pojęcia
Gatunki literackie charakterystyczne dla epoki renesansu Sonet – gatunek liryczny o charakterystycznej budowie: 4 strofy podzielone na 14 wersów (4,4,3,3); pierwsze strofy miały charakter opisowy, kolejne miały charakter refleksyjny. Układ...
Szybkie powtórzenie z antyku
FILOZOFIA Sokrates - przekonanie o istnieniu absolutnego dobra i jednej prawdy; cnota pojmowana jako wiedza etyczna, będąca warunkiem szczęścia człowieka; zło jako skutek niewiedzy; dialog jako droga prowadząca do poznania prawdy;...
Wpływ miasta na bohaterów lektury. Petersburg w "Zbrodni i Karze" Fiodora Dostojewskiego.
Fiodor Dostojewski w swojej powieści pt. "Zbrodnia i kara" przedstawił obraz Petersburga w XIX stuleciu. Akcja utworu toczy się w 1865 roku, w którym swoje apogeum osiąga nędza, głód i pogoń za pieniądzem w ówczesnej stolicy Rosji....
Widokówka z tego świata. Stanisław Barańczak
Wiersz „Widokówka z tego świata” Stanisława Barańczaka pochodzi z tomu o tym samym tytule, wydanego w 1988 roku. Jest to zatem owoc emigracyjnych doświadczeń poety, który na początku lat 80. zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Widać tu wyraźną...
Tadeusz Różewicz wiersz Ocalony
Wiersz spięty klamrą kompozycyjną, czyli 1 i ostania zwrotka się powtarzają. Poeta użył tego zabiegu , aby pokazać nam jak w młodym wieku przeżył wojnę. Wiersz reprezentuje likrykę bezpośrednią. Podmiot liryczny można utożsamic z autorem ,...
Henryk Sienkiewicz „Legenda żeglarska” - opracowanie, interpretacja i streszczenie utworu
„Legenda żeglarska” jest krótką opowieścią przypominającą parabolę. Opowiadając historię okrętu „Purpura”, Sienkiewicz tak naprawdę odnosi się do losów Polski będącej w trudnej sytuacji w połowie XIX wieku. Utwór można także interpretować jako...
Porównanie ofiar "Dziadów" cz. III Adama Mickiewicza i Opowiadań Tadeusza Borowskiego pt: "U nas w Auschwitzu"
"Dziady cz. III" opisują wydarzenia ukazujące Stowarzyszenie Filomatów i Filaretów. Możemy znaleźć opisy represji pastwiących się nad Polakami Rosjan. W opowiadaniu pt: "U nas w Auschwitzu" Tadeusz Borowski przedstawia...
Iliada, czas akcji, tytuł, epos homerycki, bohaterowie Iliady, wnioski.
I. Inspiraca do napisania Iliady staje sie mit o wojnie Trojanskiej. II. Czas akcji obejmuje 50 ostatnich dni 10 roku wojny. III. Tytul: Iliada to piesn o Ilionie czyli Troi. IV. Epos Homerycki: -rozpoczyna sie inwokacja -napisany jest...
Mit, funkcje mitów, tematyka mitów, archetyp.
I.Mit- wymyślona opowieść przekazywana z pokolenia na pokolenie. Dotycząca herosów i bogów. II. Funkcje mitów- mity zawierają wyobrażenia religijne, opowiadają i wielkich czynach herosów i zawierają odwieczne prawdy wyrażające ludzkie tęsknoty i...
"Makbet" - William Szekspir
Makbet jest szkockim rycerzem króla Dunkana. Powszechnie szanowany, oddaje państwu niemałe zasługi. Doskonały rycerz, wiernie walczy u boku swego władcy, wygrywając kolejne potyczki. Właśnie powraca wraz ze swym przyjacielem Bankiem z kolejnej...
"Boska komedia" Dante Alighieri
Rozległy poemat opowiada o wędrówce Dantego przez zaświaty: Piekło, Czyściec i Raj. Podróż rozpoczyna się 7 kwietnia 1300 roku. Przez Piekło prowadzi Dantego Wergiliusz - rzymski poeta, autor "Eneidy". Miejsce wiecznej męki ma kształt...
Makbet zbrodniarz czy bohater tragiczny.
W wielu dziełach literackich spotykamy się z postaciami wielkich, walecznych rycerzy, obrońców słabych i uciśnionych, którzy walczą by krzewić wiarę i w imię Boga. Są jednak tacy bohaterowie, którzy ulegają niekorzystnym metamorfozom sprawiając...
Zasady dramatu antycznego
Cała akcja zdarzenia mieści się w jednym miejscu. W dramacie to, co się działo poza przestrzenią, było relacjonowane - np. przez posłańca - TO JEDNOŚĆ MIEJSCA Wszystko musi rozegrać się w jak najkrótszym czasie. - TO JEDNOŚĆ CZASU Akcja ma...
Odwołując się do zamieszczonych fragmentów tekstu oraz całego utworu Ustal, czego Marlow dowiaduje się podczas podróży o sobie.
„Jądro ciemności” autorstwa Josepha Conrada jest opowieścią o drodze Białego Człowieka na Czarny Ląd. Tekst ma na celu ukazanie prawdziwych przyczyn kolonizacji krajów afrykańskich. Główny bohater utworu udając się w podróż odkrywa tajemnicę...
Julian Tuwim „Do prostego człowieka” Analiza i interpretacja.
Podmiot liryczny w tym wierszu występuje w roli nauczyciela , który pomaga otworzyć oczy naiwnemu człowiekowi. Utwór nie posiada zwrotek jest wierszem ciągłym. Na początku w wierszu występuje anafora. Podmiot liryczny odnosi się z sympatią...
Sztuka w średniowieczu
Okres od XI do XIII w. to rozwój STYLU ROMAŃSKIEGO. Charakteryzowało go : półkolisty łuk oraz filary, kolumny, arkady i sklepienia. Przykłady architektury romańskiej w Europie: - Opactwo Cluny we Francji - Bazylika św. Marka w Wenecji -...
Nawiązania do mitologii celtyckiej i germańskiej w powieściach A.Sapkowskiego
1. Państwo Skellige(leży na archipelagu wysp o tej samej nazwie, u wybrzeży Cintry)- wyspy Skellig(dwie skaliste wysepki u południowo zachodnich wybrzeży Irlandii) 2. Poszukiwanie Graala(Perceval, Galahad, Lancelot) - poszukiwanie Ciri(Geralt)...
Adam Mickiewicz - życie i twórczość
Życie: Urodził się 24 XII 1798 roku w Nowogródku na Litwie, studia w Wilnie; działalność w kołach filaretów i filomatów – miłośników cnoty i nauki. Nieszczęśliwa miłość do Maryli Wereszczakówny, która wyszła za mąż za bogatszego rywala. Proces, w...
Motyw winy i kary. Przedstaw na wybranych przykładach jego funkcjonowanie.
Chciałbym rozpocząć od wyjaśnienia pojęć winy oraz kary. Wina według Słownika Języka Polskiego pod redakcją profesora Mieczysława Szymczaka to: czyn naruszający normy postępowania ( mogą to być normy prawne, obyczajowe, moralne ), wykroczenie,...
Motyw śmierci w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
Literatura podmiotu: Literatura: • Borowski Tadeusz, Opowiadania- Pożegnanie z Marią, U nas w Auschwitzu, Proszę państwa do gazu, Warszawa, Sara, 2004, ISBN 83-7297-024-6 • Collins Suzanne Igrzyska śmierci, Poznań, Media Rodzina, 2009, ISBN...
Przedwiośnie
"Przedwiośnie" powieść napisana i wydana w 1924 roku, przestawia losy Cezarego Baryki, młodego Polaka wychowanego w Baku,który po doświadczeniu rewolucji w Rosji, udaje się do Polski i tam - jako przybysz z zewnątrz - obserwuje i ocenia...
Wychodząc od analizy fragmentu "Króla Edypa" Sofoklesa, określ istotę tragicznego zbłądzenia i ironii tragicznej, które określają losy tytułowego bohatera.
Edyp to główny, a zarazem tytułowy bohater słynnej tragedii Sofoklesa "Król Edyp". Prześladuje go fatum, czyli przeznaczenie, które jest nieodzowną częścią życia postaci w tragedii antycznej. Pomimo tego, iż jest on człowiekiem prawym i...
Esej- cierpienie, na podstawie tekstów ze starożytności, średniowieczy i Biblii oraz kultury współczesnej
Często cierpienia dają ludziom pouczenie.” Ezop W słowniku języka polskiego znajdujemy definicję: „Cierpieć – to odczuwać, przeżywać, znosić ból fizyczny lub moralny z powodu czegoś;...
Omów plakat filmu Romana Polańskiego Tragedia Makbeta. zwróć uwagę na niejęzykowe środki wyrazu. Odwołaj się do tragedii Williama Szekspira.
Plakat z filmu Romana Polańskiego przedstawia tragedię Makbeta. Na pierwszym planie można spostrzec angielskie napisy Macbeth i Best Picture of the year co oznacza najlepszy film roku oraz podkreślenie tego zdania wykrzyknieniem. Wyrazy te są...