szaleć (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈʃalɛʨ̑], AS: [šaleć]

​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. oszaleć)

(1.1) tracić panowanie nad sobą

(1.2) pot. przepadać za kimś lub za czymś

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zaszaleć)

(2.1) bawić się hałaśliwie

(2.2) o rzeczach: przen. występować w ostrej formie^[1]

odmiana:

(1.1-2, 2.1-2) koniugacja III

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		szaleć
czas teraźniejszy		szaleję	szalejesz	szaleje	szalejemy	szalejecie	szaleją
czas przeszły	m	szalałem	szalałeś	szalał	szaleliśmy	szaleliście	szaleli
	ż	szalałam	szalałaś	szalała	szalałyśmy	szalałyście	szalały
	n	szalałom	szalałoś	szalało
tryb rozkazujący		niech szaleję	szalej	niech szaleje	szalejmy	szalejcie	niech szaleją
pozostałe formy czas przyszły m będę szalał, będę szaleć będziesz szalał, będziesz szaleć będzie szalał, będzie szaleć będziemy szaleli, będziemy szaleć będziecie szaleli, będziecie szaleć będą szaleli, będą szaleć ż będę szalała, będę szaleć będziesz szalała, będziesz szaleć będzie szalała, będzie szaleć będziemy szalały, będziemy szaleć będziecie szalały, będziecie szaleć będą szalały, będą szaleć n będę szalało, będę szaleć będziesz szalało, będziesz szaleć będzie szalało, będzie szaleć czas zaprzeszły m szalałem był szalałeś był szalał był szaleliśmy byli szaleliście byli szaleli byli ż szalałam była szalałaś była szalała była szalałyśmy były szalałyście były szalały były n szalałom było szalałoś było szalało było forma bezosobowa czasu przeszłego szalano tryb przypuszczający m szalałbym, byłbym szalał szalałbyś, byłbyś szalał szalałby, byłby szalał szalelibyśmy, bylibyśmy szaleli szalelibyście, bylibyście szaleli szaleliby, byliby szaleli ż szalałabym, byłabym szalała szalałabyś, byłabyś szalała szalałaby, byłaby szalała szalałybyśmy, byłybyśmy szalały szalałybyście, byłybyście szalały szalałyby, byłyby szalały n szalałobym, byłobym szalało szalałobyś, byłobyś szalało szalałoby, byłoby szalało imiesłów przymiotnikowy czynny m szalejący, nieszalejący ż szalejąca, nieszalejąca szalejące, nieszalejące n szalejące, nieszalejące imiesłów przysłówkowy współczesny szalejąc, nie szalejąc rzeczownik odczasownikowy szalenie, nieszalenie

przykłady:

(1.1) Jej zwierzątko szaleje, gdy tylko słyszy pierwsze dźwięki Aerosmiths.

(1.2) On za nią szaleje.

(2.2) Zaraza nadal szaleje.

składnia:

(1.2) szaleć + za + N. (kimś lub czymś)

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. szalony mos, szaleństwo n, szaleniec m, szalej m, szalenie n, szał m, szaleńczość ż

czas. oszaleć dk., zaszaleć dk.

przym. szalony, szaleńczy

przysł. szaleńczo, szalenie

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) rage
• duński: (1.1) rase
• jidysz: (2.1) הוליען (huljen)
• rosyjski: (1.1) шале́ть, беси́ться; (1.2) сходи́ть с ума; (2.1) беси́ться; (2.2) бушева́ть, бу́йствовать
• włoski: (2.1) correre la cavallina, darsi bel tempo; (2.2) infuriare

źródła: