bajać (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈbajäʨ̑], AS: [bai ̯äć], zjawiska fonetyczne: podw. art.
-
- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany (dk. nabajać)
- (1.1) książk. opowiadać baśnie, fantastyczne historie[1]
- (1.2) książk. ględzić, pleść[1]
- odmiana:
- (1.1-2) koniugacja IXlub[1][2] koniugacja I
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik bajać czas teraźniejszy baję bajesz baje bajemy bajecie bają czas przeszły m bajałem bajałeś bajał bajaliśmy bajaliście bajali ż bajałam bajałaś bajała bajałyśmy bajałyście bajały n bajałom bajałoś bajało tryb rozkazujący niech baję baj niech baje bajmy bajcie niech bają pozostałe formy czas przyszły m będę bajał,
będę bajaćbędziesz bajał,
będziesz bajaćbędzie bajał,
będzie bajaćbędziemy bajali,
będziemy bajaćbędziecie bajali,
będziecie bajaćbędą bajali,
będą bajaćż będę bajała,
będę bajaćbędziesz bajała,
będziesz bajaćbędzie bajała,
będzie bajaćbędziemy bajały,
będziemy bajaćbędziecie bajały,
będziecie bajaćbędą bajały,
będą bajaćn będę bajało,
będę bajaćbędziesz bajało,
będziesz bajaćbędzie bajało,
będzie bajaćczas zaprzeszły m bajałem był bajałeś był bajał był bajaliśmy byli bajaliście byli bajali byli ż bajałam była bajałaś była bajała była bajałyśmy były bajałyście były bajały były n bajałom było bajałoś było bajało było forma bezosobowa czasu przeszłego bajano tryb przypuszczający m bajałbym,
byłbym bajałbajałbyś,
byłbyś bajałbajałby,
byłby bajałbajalibyśmy,
bylibyśmy bajalibajalibyście,
bylibyście bajalibajaliby,
byliby bajaliż bajałabym,
byłabym bajałabajałabyś,
byłabyś bajałabajałaby,
byłaby bajałabajałybyśmy,
byłybyśmy bajałybajałybyście,
byłybyście bajałybajałyby,
byłyby bajałyn bajałobym,
byłobym bajałobajałobyś,
byłobyś bajałobajałoby,
byłoby bajałoimiesłów przymiotnikowy czynny m bający, niebający ż bająca, niebająca bające, niebające n bające, niebające imiesłów przymiotnikowy bierny m bajany, niebajany bajani, niebajani ż bajana, niebajana bajane, niebajane n bajane, niebajane imiesłów przysłówkowy współczesny bając, nie bając rzeczownik odczasownikowy bajanie, niebajanie forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik bajać czas teraźniejszy bajam bajasz baja bajamy bajacie bajają czas przeszły m bajałem bajałeś bajał bajaliśmy bajaliście bajali ż bajałam bajałaś bajała bajałyśmy bajałyście bajały n bajałom bajałoś bajało tryb rozkazujący niech bajam bajaj niech baja bajajmy bajajcie niech bajają pozostałe formy czas przyszły m będę bajał,
będę bajaćbędziesz bajał,
będziesz bajaćbędzie bajał,
będzie bajaćbędziemy bajali,
będziemy bajaćbędziecie bajali,
będziecie bajaćbędą bajali,
będą bajaćż będę bajała,
będę bajaćbędziesz bajała,
będziesz bajaćbędzie bajała,
będzie bajaćbędziemy bajały,
będziemy bajaćbędziecie bajały,
będziecie bajaćbędą bajały,
będą bajaćn będę bajało,
będę bajaćbędziesz bajało,
będziesz bajaćbędzie bajało,
będzie bajaćczas zaprzeszły m bajałem był bajałeś był bajał był bajaliśmy byli bajaliście byli bajali byli ż bajałam była bajałaś była bajała była bajałyśmy były bajałyście były bajały były n bajałom było bajałoś było bajało było forma bezosobowa czasu przeszłego bajano tryb przypuszczający m bajałbym,
byłbym bajałbajałbyś,
byłbyś bajałbajałby,
byłby bajałbajalibyśmy,
bylibyśmy bajalibajalibyście,
bylibyście bajalibajaliby,
byliby bajaliż bajałabym,
byłabym bajałabajałabyś,
byłabyś bajałabajałaby,
byłaby bajałabajałybyśmy,
byłybyśmy bajałybajałybyście,
byłybyście bajałybajałyby,
byłyby bajałyn bajałobym,
byłobym bajałobajałobyś,
byłobyś bajałobajałoby,
byłoby bajałoimiesłów przymiotnikowy czynny m bajający, niebajający ż bajająca, niebajająca bajające, niebajające n bajające, niebajające imiesłów przymiotnikowy bierny m bajany, niebajany bajani, niebajani ż bajana, niebajana bajane, niebajane n bajane, niebajane imiesłów przysłówkowy współczesny bajając, nie bajając rzeczownik odczasownikowy bajanie, niebajanie - przykłady:
- składnia:
- (1.1) (nie) bajać o + Ms.
- (1.2) bajać + B. • nie bajać + D. • (nie) bajać o + Ms. • (nie) bajać, że[3]
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.2) bajdurzyć, pleść androny, pleść od rzeczy, pleść trzy po trzy
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. bajka ż, bajarz m, bajarka ż, baja m/ż, bajanie n
- przym. bajkowy
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- od prasł. *bajati → mówić, opowiadać, bajać (1.1)[4], na południu i wschodzie także zamawiać zaklęcia, czarować[5], od rdzenia praindoeur. *bhā- → mówić[4]
- por. bułg. бая, chorw. bajati, dłuż. bajaś, głuż. bać, mac. баам, słń. bajati, st.czes. báti oraz st.rus. баꙗти (od tego ros. баять i ukr. баяти)
- por. także dalsze gr. φημί i łac. for
- w języku prasłowiańskim występował także oboczny wariant *bajiti, od niego pochodzi gw. pol. baić, zob. tamże
- uwagi:
- tłumaczenia:
- źródła:
- 1 2 3 Hasło „bajać” w: Słownik języka polskiego, red. Mieczysław Szymczak, t. I, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978–1981, ISBN 83-01-00281-6, s. 112.
- ↑ Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.
- ↑ Hasło „bajać” w: Inny słownik języka polskiego PWN, red. Mirosław Bańko, t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014, ISBN 978–83–01–17799–7, s. 61.
- 1 2 Hasło „BAJAĆ” w: Krystyna Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15258-1, s. 34.
- ↑ Hasło „bajati” w: Słownik prasłowiański, red. Franciszek Sławski, t. I, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974-2001, ISBN 83-04-00464-X, s. 182.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.