Przyczyny wybuchu rewolucji francuskiej

Społeczeństwo francuskie prawnie podzielone było na 3 stany - duchowieństwo, szlachta i tzw. stan trzeci. Francja jednak ówcześnie była to monarchią absolutną, władzę sprawowano w imię średniowiecznej doktryny, ze źródłem władzy królewskiej jest łaska boża, że każdy stan ma swoje uprawnienia i powinności, a król stoi na straży całości. Monarcha był źródłem prawa i pierwszym wykonawca praw królestwa. Prawa króla kończyły się na własności prywatnej. Celem władzy królewskiej było doczesne, jak i wiekuiste dobro poddanych. Struktura monarchii w II pol. XVIII w. przestała odpowiadać zarówno stanowi faktycznemu jak i poziomowi świadomości stanu społeczeństwa. Zdecydowana większość 96% społeczeństwa stanowił stan trzeci, który był również głównym źródłem podatkowym. W ramach tego stanu wykształciły się takie grupy jak: burżuazja, drobnomieszczaństwo, inteligencja, chłopi, ludzie pracy najemnej, urzędnicy. Dwa pozostałe stany były od podatków zwolnione, co więcej wszystkie ważniejsze godności duchowne jak i stopnie oficerskie były zastrzeżone dla przedstawicieli stanu szlacheckiego. Monarchie francuska podkopywały takie czynniki jak szerzenie się idei Oświecenia (źródłem władzy jest lud, który przekazuje te władze mocą umowy społecznej - teoria umowy społecznej Jana Jakuba Roussoue) czy pogląd, że władca winien kierować się czynnikami racjonalnymi, zaś religia jest przejawem zabobonów.

Bezpośrednią przyczyną niezadowolenia był wysoki deficyt budżetowy, niekorzystna umowa handlowa z Anglią, a także drożyzna artykułów żywnościowych w okresie poprzedzającym wybuch rewolucji. Elity ówczesnej Francji zapatrzone były we wzorce angielskie, czyli rządy parlamentarno-gabinetowe, doświadczenia rewolucji amerykańskiej, co więcej były one zorganizowane w salonach literackich i łozach masońskich. Krytykowano rozrzutność dworu, tak więc monarchia traciła wszelki autorytet.

Kiedy król stanął przed koniecznością uzyskania nowych środków na utrzymanie państwa, poradzono mu, by zwołał stany generalne. Instytucja ta nie była zwoływana od roku 1614. W trakcie wyborów reprezentantów spisywano tzw. zeszyty skarg i postulatów, oczywiście ludzie spisujący stawali się niejako kandydatami na reprezentantów. Analiza zeszytów wskazuje na to, że musiała istnieć jakaś jednolita organizacja (podejrzewa się, że była to organizacja masońska), która organizowała elektorat stanu trzeciego. Wszystkie postulaty ze wszystkich prowincji brzmiały jednakowo. Zdecydowana większość deputowanych stanowili ludzie pióra, literaci, urzędnicy.
Stany generalne miały uprawnienia podatkowe, ale obowiązywała zasada: jeden stan - jeden glos.

Stan trzeci uzyskał prawo do podwójnej liczby reprezentantów. Dnia 17 czerwca 1789 roku reprezentacja stanu trzeciego ogłosiła się reprezentacją całego narodu.
Monarcha usiłował rozpędzić (rozwiązać) zgromadzenie zamykając salę obrad, jednak 20 czerwca posłowie zebrali się w innym miejscu i przysięgli sobie nawzajem, że nie rozejdą się dopóki nie uchwalą konstytucji. W ten sposób zgromadzenie narodowe przekształciło się w Konstytuantę. Podstawa prawna była następująca: My jesteśmy reprezentantami ludu, a lud jest suwerenny.

Król wprawdzie ustąpił, ale szykował odwet. Zgromadził odpowiednia liczbę wojska i wydal rozporządzenie że od 9 lipca konstytuanta ma być rozwiązana. Na wieść o tym doszło do zaburzeń w Paryżu, które zakończyły się zdobyciem Bastylii (symbol władzy królewskiej) 14 lipca1789 roku. Tak rozpoczęła się burzliwa rewolucja....