Struktura narodowościowa Polski

Druga wojna światowa, zmiany granic i masowe przesiedlenia po wojnie spowodowały ujednolicenie narodowościowe ludności Polski. W okresie powojennym nie prowadzono statystyki narodowej i dokładny skład etniczny Polski pokazuje jedynie spis ludności. Przypuszcza się, że mniejszości narodowe stanowią obecnie ok. 3% populacji kraju i są reprezentowane głównie przez trzy grupy: Niemców, Białorusinów i Ukraińców.

Mniejszość niemiecka jest szacowana na 147 tys. osób (dane z 2011) i znajduje się głównie w województwie opolskim, gdzie może stanowić nawet do 30% całkowitej ludności. Pensja wojenna Opolszczyzna była głównym obszarem występowania ludności polskojęzycznej.

Po 1945 r. ludność ta w dużej mierze deklarowała pochodzenie polskie, co decydowało o uzyskaniu obywatelstwa polskiego i chroniło przed przymusowym wysiedleniem do Niemiec. Jednak po 1989 r. większość ludności autochtonicznej deklaruje się jako mniejszość niemiecka. Zmiana ta ma prawdopodobnie podłoże ekonomiczne, ale nie można zapominać o różnych szykanach, jakich doznali od strony władz administracyjnych PRL.

Białorusini zamieszkują prawie wyłącznie w południowej części województwa podlaskiego; w okolicach Bielska Podlaskiego i Hajnówki stanowią większość ludności. Liczbę Białorusinów w Polsce szacuje się na około 50 tysięcy.

Ludność ukraińska, po wybuchu wojny na Ukrainie (maj 2022), jest szacowana na 2,9 mln osób. Bezpośrednio po wojnie większość ludności ukraińskiej przesiedlono do byłego Związku Radzieckiego, a resztę w 1947 r. na północne ziemie przejęte od Niemiec. Największe skupienie Ukraińców występuje na terenach byłego województwa olsztyńskiego, na pograniczu z obwodem kaliningradzkim. Mniejsze grupy osiedlili się w innych województwach północnych i zachodnich.

Mniejszość żydowska jest szacowana na 7 tys. osób.

Około 7.3 tysięcy Litwinów skupia się głównie w okolicach Puńska. Mieszka tam także około 2.7 tysięcy Słowaków głównie na Orawie i Spiszu.