Wizerunki Maryjne w "Bogurodzicy" i "Lamencie Świętokrzyskim".

Bogurodzica jest zabytkowa polska pieśnią religijna i rycerska. Dwie pierwsze zwrotki to najstarsza część Bogurodzicy - pochodzi z pierwszej polowy XIII wieku. Poza tym popularność i wymowa Bogurodzicy sprawiły, iż uznano ja za pierwszy hymn polski. Autorstwo najstarszej części przypisywano św. Wojciechowi - wg piętnastowiecznej legendy.

Maria to osoba szczególna, wyróżniona przez Boga, przez niego wywyższona, to istota boska, jednocześnie jest bliska ludziom- do niej zanoszą prośby wierni, pośrednicy miedzy Bogiem a ludźmi. Bóg i syn Boży to osoby dalekie. Matka Boska natomiast mimo swej boskości jest bliska, opiekuńcza, oddana ludziom. Treść pieśni to modlitewne prośby,w strofie pierwszej: do Matki Boskiej, aby, jako wybrana z wielu przez Boga i zjednoczona z nim w pełnieniu jego woli, pozyskała i skłoniła ku ludziom przychylność swego Syna;w strofie drugiej: do Bożyca (Syna Bożego, Chrystusa), aby za przyczyną Jana Chrzciciela wysłuchał błagań o dar bogobojnego życia i zbawienia po śmierci.Utwór cechuje staranny paralelizm. W obydwu strofach widać układ dwuczłonowy: każda składa się z apostrofy i zdania apelatywnego oraz kończy refrenem, podobnie jest z konstrukcją członów poszczególnych wersów, gdzie wezwania i prośby modlitewne zajmują tożsame pozycje w jednym wersie: Zyszczy ... spuści ...
Matka Boska ukazana jest tu jako adresatka modłów, pośredniczka pomiędzy człowiekiem a Bogiem, zdolna do odegrania tej funkcji z racji godności przypisanych jej dogmatycznie. Chrystus, Bóg i Jan Chrzciciel współtworzą z nią krąg postaci, ku którym z kornym błaganiem zwraca się zbiorowy podmiot.
Jest to pieśń poświęcona Bogu. Adresat to Maryja i Jan Chrzciciel. Zbiorowy podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do Maryia
pośrednio do Boga. Prośba dotyczy dostatniego życia na ziemi i szczęścia.

Matka Boga, Dziewica, Pośredniczka jawi się tutaj jako wyposażona w godności przypisane jej dogmatycznie. Dalsze osoby występujące w tekście - Chrystus, Bóg i Jan Chrzciciel - tworzą z Marią święty zespół czterech osób. Jak typowy wiersz średniowieczny "Bogurodzica" jest wierszem rymowo-zdaniowym . Nie przestrzega jednakowego rozmiaru sylabicznego w każdym wersie. Ma ona charakter wiersza religijnego wzorowanego na tekstach łacińskich, ale jest utworem oryginalnym.

Lament jest to wiersz z XV w. Matka Boska jest podmiotem lirycznym, znajduje się pod krzyżem. Maria ukazana jest przede wszystkim jako matka, która przezywa cierpienie swego syna, Chrystusa. Jest bezradna, bezsilna, chciałaby mu pomóc. Zwraca się do Archanioła Gabriela z żalem, iż nie spełniły się jego obietnice- miała być bowiem szczęśliwą matka, a cierpi. Jest pełna buntu, w stosunku do Gabriela. Maria z „Lamentu świętokrzyskiego” jest nam bliższa, bardziej ludzka i prawdziwa.

Podsumowując stwierdzam iż Bogurodzica jest ciągiem próśb modlitewnych: do Matki Boskiej, aby pośredniczyła u swego syna - Chrystusa a Syna Bożego o wysłuchanie modlitwy, o dobrobyt w życiu ziemskim i wieczne życie po śmierci. Lament Świętokrzyski nie tylko przypomina ukrzyżowanie Chrystusa znane z Biblii, ale ma sens ponadczasowy, gdyż wyraża to, co czuje każda matka w podobnej sytuacji.