Maria Skłodowska Curie - Biografia

Urodziła się w Warszawie 7 listopada 1867 r,.jako ostatnia z pięciorga dzieci. Ojciec - Władysław Skłodowski, matka- Bronisława Boguska. 1876 r. umiera matka Marii Skłodowskiej - Bronisława Boguska. 1882 r. Maria Skłodowska ukończyła gimnazjum ( w wieku 15 lat).
Lata 1890-1891 - Maria Skłodowska uzyskuje dostęp do Laboratorium Muzeum Przemysłu i Rolnictwa . Kierownikiem Pracowni Fizycznej w Muzeum był kuzyn Marii - Boguski Józef Jerzy ( 1853-1933) - fizykochemik. W latach 1875-1876 Józef Boguski był asystentem Dmitrija Mendelejewa( 1834 -1907). Po powrocie do Polski Józef Boguski utrzymywał przyjacielskie stosunki ze swoim nauczycielem, posyłał jemu nowe prace i komunikaty o planach naukowych. Józef Boguski w liście wysłanym w 1898 r . do Dmitrija Mendelejewa poinformował go o odkryciu polonu i radu przez Marię Skłodowską- Curie.
1891 r. wyjazd Marii Skłodowskiej na studia do Paryża
1893 r. Maria Sklodowska uzyskuje licencjat z fizyki
1894 r. Maria Sklodowska uzyskuje licencjat z matematyki
1895 r. ( 26 lipca ) małżeństwo Marii Skłodowskiej z Pierre Curie.
1897 r. ( 12 wrzesień) - urodziny córki Ireny.
Irena Curie w 1918 r. uzyskuje licencjat z fizyki; zostaje asystentką Marii Skłodowskiej- Curie. W 1925 r.Irena Curie broni pracy doktorskiej pt." Badania nad promieniami alfa polonu". W 1934 r. Irena Joliot - Curie wraz z mężem Frederickiem Joliot - Curie dokonuje odkrycia zjawiska sztucznej promieniotwórczości. W 1935 r. wraz z mężem Irena zostaje laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie chemii ( przyznaną za syntezy nowych pierwiastkow promieniotwórczych). Irena Joliot - Curie i Frederic Joliot- Curie mieli dwoje dzieci : córkę Helenę ( została badaczem jądrowym) i syna Pierre ( został biofizykiem). Irena Joliot - Curie zmarła na białaczkę 17 marca 1956 roku w wieku 59 lat.
1898 r. pierwsza samodzielna praca naukowa Marii Skłodowskiej - Curie zaproponowana przez prof. Gabriela Lippmanna " Własności magnetyczne zahartowanej stali".
1898 r. odkrycie polonu i radu przez małżonków Curie.
1899 r. Maria Skłodowska -Curie po raz pierwszy od zamążpójścia przebywa w Polsce w Zakopanem . Towarzyszy jej mąż - Pierre Curie. Spotyka się tam z rodziną, między innymi z bratem Józefem, siostrą - Bronisławą i ojcem - Władysławem. Siostra Marii Skłodowskiej - Curie - dr Bronisława Dłuska buduje w Zakopanem sanatorium dla chorych na płuca.
1900- 1905 r. Od października 1900 r. Maria Skłodowska- Curie pracuje w Wyższej Szkole Normalnej w Sevres, jako pierwsza profesor - kobieta. W szkole kształcą się przyszłe nauczycielki żeńskich szkół licealnych. Wśród wykładowców byli najwybitniejsi uczeni Sorbony i College de France.
1902 r. umiera ojciec Marii - Władysław Skłodowski.
1902 r. Maria Skłodowska - Curie ustala własności radu.
1903 r. Maria Skłodowska - Curie broni pracy doktorskiej (czytaj niżej).
1903 r. Maria Skłodowska - Curie zostaje laureatką Nagrody Nobla z Fizyki za odkrycie promieniotwórczości i pierwiastków promieniotwórczych.
1904 r. ( 6 grudzień) urodziny córki Ewy.
W 1938 r. ukazała się drukiem we Francji opracowana przez Ewę Curie biografia Marii Skłodowskiej - Curie. Książka Ewy Curie miała także kilkanaście wydań w Polsce. W czasie II wojny światowj Ewa Curie działała w Siłach Zbrojnych Wolnej Francji. Była korespondentem wojennym wielu dzienników amerykańskich, a także jednym z Dyrektorów " Paris - Presse". Jej mąż Henri Labouisse był ambasadorem USA w Grecji, poźniej Dyrektorem Generalnym United Nations Childrens Found. W 1956 r Henri Labouisse odbierał przyznaną organizacji UNICEF pokojową Nagrodę Nobla. Ewa Curie - Labouisse mieszka w USA.
1906 r. ( 19 kwiecień) -tragiczna śmierć męża Pierra Curie ; objęcie Katedry Fizyki na Sorbonie.
1910 r. Maria Skłodowska - Curie otrzymuje metaliczny rad ; Polonu Maria Curie nie wyodrębniła. Wyodrębniono jednak ten pierwiastek w czystej postaci w jej laboratorium i dokonano z nim szereg ciekawych eksperymentów .
1911 r. ( 29 październik) Maria Skłodowska- Curie uczestniczy w I Kongresie Solvajowskim w Brukseli. Chemik i przemysłowiec francuski Solvay Ernest (1838-1922) założyciel Międzynarodowego Instytutu Fizyki zorganizował obrady tego Kongresu.
Wśród uczestników Kongresu znależli się między innymi:
• Goldschmidt Robert B.- chemik, współpracownik Ernesta Solvaya,
• Planck Max Karl( 1858-1947) fizyk niemiecki ; # laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1918 r.
• Sommerfeld Arnold ( 1868-1951) fizyk niemiecki.
• de Broglie Maurice (1875- 1960) fizyk francuski,
• Rutherford Ernest ( 1871-1937) fizyk angielski; # laureat Nagrody Nobla z Chemii w 1908 r.
• Einstein Albert ( 1879- 1955) fizyk niemiecki; # laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1921 r.
• Langevin Paul ( 1872- 1946) fizyk francuski,
• Nernst Walter Hermann ( 1864-1941) chemik niemiecki, # laureat Nagrody Nobla z Chemii w 1920 r.
• Brillouin Marcel ( 1854- 1948) fizyk francuski.
• Solvay Ernest ( 1838-1922) chemik i przemysłowiec belgijski.
• Warburg Emil Gabriel ( 1846-1931) fizyk niemiecki;
• Lorentz Hendrik Antoon ( 1853-1928) fizyk holenderski; # Laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1902 r.
• Perrin Jean Baptiste ( 1870-1942) fizyk francuski; # laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1926 r.
• Pioncare Henri ( 1854- 1912) -matematyk i filozof francuski.
1911 r. przyznanie Marii Skłodowskiej - Curie Nagrody Nobla z Chemii za odkrycie nowych pierwiastków i otrzymanie radu w stanie czystym.
1912 r. ( 6 maja) Delegaci Towarzystwa Naukowego Warszawskiego przeprowadzają z Marią Skłodowską- Curie rozmowę w Paryżu. Przewodniczącym delegacji jest Sienkiewicz Henryk ( 1846 - 1916) pisarz polski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury ( 1905 r.). Delegaci namawiają Marię do powrotu do Polski. Propozycja Towarzystwa była dla Marii Curie bardzo miła, bo odpowiadała dawno żywionej przez nią chęci pracowania w rodzinnym środowisku. Dla urzeczywistnienia jej nie wahałaby się rozstać ze starszą córką, która musialaby pozostać w Paryżu. W odpowiedzi delegatom Maria Curie nie mogła na razie zdecydować się na pryjazd do Warszawy i opuszczenie Paryża z dwu powodów :
• złego stanu zdrowia, który rodzil w niej wątpliwości czy w ogóle będzie w stanie pracować naukowo, a tym bardziej czy zdoła zorganizować nową pracownię radiologiczną;
• poczuwa się także do obowiązku zorganizowania budującego się w Paryżu Instytutu im. jej męża ( prace organizacyjne potrwają rok lub półtora).
Decyzję ostateczną Maria Curie odłożyła do czasu usunięcia powyższych przeszkód. ( Protokół 79 posiedzenia Towarzystwa Naukowego Warszawskiego z dnia 16 maja 1912 r.). Maria Skłodowska - Curie nadesłala na adres Towarzystwa kosztorys urządzenia pracowni radiologicznej.Pragnęła ją uruchomić mimo powyżej przedstawionych przeszkód do lipca 1913 r. ( Protokół Nr 95 z posiedzenia Zarządu Towarzystwa Naukowego Warszawskiego z 2 stycznia 1913 r.).
W protokole Nr 98 posiedzenia Towarzystwa Naukowego Warszawskiego z 12 lutego 1913 r. jest informacja o postanowieniu otwarcia pracowni radiologicznej od 1 sierpnia 1913 r. i mianowaniu Marii Skłodowskiej - Curie kierowniczką tej pracowni. Protokół Zebrania Ogólnego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego z 25 listopada 1913 r. zawiera informację : " Członek honorowy Towarzystwa Nukowego Warszawskiego Maria Skłodowska - Curie wygłosiła odczyt " O radioaktywności i ciałach radioaktywnych "
1914 r. wybuch I wojny światowej; przerwana zostaje łączność Marii Skłodowskiej - Curie z pracownią radiologiczną w Warszawie ; zajmuje się w okresie wojny między innymi organizowaniem wojskowego lecznictwa radiologicznego.
1919 r. praca w Instytucie Radowym w Paryżu.
1920 r. Marię Skłodowską - Curie odwiedza w Instytucie Radowym przy ul. Pierre Curie w Paryżu dziennikarka amerykańska z Nowego Jorku - p. Meloney ( Missy). Organizuje ona pobyty Marii Skłodowskiej- Curie w USA ( 1921 i 1929 r.)
1921 r. ( maj- 28 czerwiec) pierwsza podróż do USA ( spotkanie z prezydentem USA ( od 1921 r.) Hardingiem Warrenem Gamalielem ( 1865-1923). W USA przebywa wraz z córkami Ireną i Marią. Odbiera 1 g radu zamknięty w szkatułce , do której złoty kluczyk wręczył jej prezydent USA Harding.
1922 r. Udział w pracach Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej w Genewie .( Rada Ligi Narodów mianuje Marię Skłodowską - Curie członkiem tej komisji; później zostaje jej wiceprzewodniczącą).
1925r. udział w uroczystości poświęcenia kamienia węgielnego pod Instytut Radowy w Warszawie. Maria spotyka się z prezydentem Wojciechowskim Stanisławem ( 1869-1953) - drugim prezydentem RP ( 1922-1926) oraz z polskimi fizykami i chemikami.
1929 r. ( październik) druga podróż do USA . Maria Skłodowska-Curie jest gościem prezydenta USA ( 1929 - 1933) Hoovera Herberta Clarka( 1874- 1964). Przez kilka dni mieszka w Białym Domu. Ameryka daruje Marii Curie drugi gram radu ( pierwszy gram podarowano jej w 1921 roku). Zwiedza Uniwersytet Św. Wawrzyńca ( 26 października) pod opieką Younga Owena D. ( 1874 - 1962) - prawnika i ekonomisty amerykańskiego . Na frontonie gmachu fizyki znajduje się płaskorzeźba w kamieniu przedstawiająca jej wizerunek. Bierze także udział w jubileuszu Edisona .
1932 r. ( 29 maj) uczestniczy jako honorowa kierowniczka w uroczystości otwarcia Instytutu Radowego im. Marii Skłodowskiej - Curie w Warszawie. Dyrektorem Instytutu Radowego została jej siostra dr Bronisława Dłuska. Wykończony w pełni został szpital należący do Instytutu Radowego . Maria Skłodowska - Curie uczestniczy w jego inauguracji wraz z prezydentem RP (1926-1939) chemikiem prof. Ignacym Mościckim ( 1867 - 1946) . Uczestniczy także w sadzeniu drzewek przed Instytutem Radowym . Jest to ostatnia podróż Marii Skłodowskiej - Curie do Polski.
1933 r. ( wiosna) ostatnie wykłady na Sorbonie.
1933 r.( październik) odbył się Kongres Solvayowski.
Komitetowi naukowemu Kongresu przewodniczył Langevin Paul ( 1872 - 1946)- fizyk francuski.
Na Kongres zaproszono Irenę Joliot - Curie( 1897- 1956) i Fredericka Joliot -Curie (1900 -1958) - fizyków francuskich; # laureatów Nagrody Nobla z chemii w 1935 r.
Na Kongres zaproszono poza Marią Skłodowską -Curie i jej córką Ireną Joliot - Curie jeszcze trzecią kobietę - Lise Meitner ( 1878-1968) , pracującą wówczas w Berlinie , gdzie współpracowała z Otto Hahnem ( 1879 - 1968) -fizykochemikiem niemieckim ( w 1918 Lise Meitner i Otto Hahn odkryli pierwiastek protaktyn ( Pa , Z= 91) , niezależnie od Soddy Fredericka ( 1877- 1956) i Cranstona Johna ur.1891 ).
Einstein Albert był nieobecny na Kongresie. Przebywał wtedy w USA.
Na Kongresie obecni byli między innymi:
• lord Rutherford Ernest (1871-1937) fizyk angielski; # laureat Nagrody Nobla z chemii w 1908 r.
• Pauli Wolfgang ( 1900 - 1958) fizyk austriacki; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1945 r.
• Bohr Niels ( 1885 - 1962) - fizyk duński; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1922 r.
• Heisenberg Werner ( 1901 - 1976) - fizyk niemiecki; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1932 r.
• Broglie Louis Victor de ( 1892 - ) fizyk francuski;
• Broglie Maurice de ( 1875 - 1960) - fizyk francuski;
• Sir Chadwick James ( 1891 -1974) fizyk angielski; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1935 r.
• Sir Cockroft John Douglas ( 1897 -1967 ) fizyk angielski; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1951 r.
• Fermi Enrico ( 1901 - 1954) - fizyk włoski; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1938 r.
1934 r. Maria Skłodowska- Curie umiera 4 lipca 1934 r. na skutek anemii złośliwej aplasycznej o przebiegu gwałtownym, gorączkowym.
1934 r. Towarzystwo Naukowe Warszawskie wybija medal pamiątkowy ku czci Marii Skłodowskiej - Curie.
W 1935 r. ukazuje się książka Marii Curie . Na okładce widnieją słowa Maria Curie. Profesor Sorbony, Laureatka nagród Nobla z fizyki i chemii. Tytuł " PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ".
W 1953 r. ukazało się w Polsce II wydanie tej książki. Maria Skłodowska - Curie. Promieniotwórczość . PWN, Warszawa, 1953.( tłum. z jęz. francuskiego).
W 1954 r. ukazały się także w wyd . PWN Prace Marii Skłodowskiej- Curie zebrane przez Irenę Joliot- Curie.

Chemia jądrowa i fizyka jądrowa swymi korzeniami tkwią w odkryciach Marii Skłodowskiej -Curie i jej męża Pierre Curie. Ich nazwisko weszło do nauki na zawsze.
Na cześć małżonków Curie nadano nazwę KIUR pierwiastkowi transuranowemu odkrytemu w 1944 r.w zespole badawczym Gleena T. Seaborga ur. 1912 w USA ; ( sposób odkrycia - przez bombardowanie plutonu-239 (Z = 94 ) cząstkami alfa). Kiur jest to 96 pierwiastek w układzie okresowym ( Kiur , Cm, Z = 96).
Literatura :
Maria Skłodowska - Curie - Autobiografia, Wyd. II, PWN, Warszawa, 1960.
Ewa Curie - Maria Curie, PWN, Warszawa, 1958 (tłum. z jęz. francuskiego).
Józef Hurwic - Maria Skłodowska - Curie , Wydawnictwo Polonia, Warszawa , 1967
Francoise Giroud - Maria Skłodowska - Curie, PIW, Warszawa, 1987.
Anna Gawryś, Zbigniew Gawryś - Poczet wielkich fizyków atomistów Nasza Księgarnia, Warszawa, 1983.
Eugenia Cotton - Rodzina Curie i promieniotwórczość .Wiedza Powszecha, 1965. ( tłum. z jez. francuskiego Stanislawa Dłuska).
Michał Flis - Warszawskie ślady archiwalne naukowej działalności Marii Skłodowskiej - Curie. Problemy Nr 9, s. 644, 1954.(w artykule prezentowana jest między innymi treść protokołów z posiedzeń Zarządu Towarzystwa Naukowego Warszawskiego).
Mieczysław Taube - Pierwiastki transuranowe. Chemia i technologia. WNT, Warszawa, 1961.
Makarenija Aleksandr A. - D.I.Mendelejew i fiziko- chimiczeskije nauki . Opyt naucznoj biografii D.I. Mendelejewa. Energoizdat, Moskwa, 1982.

W czerwcu 1903 r. na zaproszenie Instytutu Królewskiego (Royal Institution) Maria Skłodowska -Curie wyjeżdża wraz z mężem do Londynu. Pierre Curie został zaproszony celem wygłoszenia odczytu o radzie .
Wita ich lord Kelvin ( William Thomson (1824-1907). W prezencie otrzymuje odrobinę radu zamkniętą w szklanej ampułce.
Na wykładzie byli obecni między innymi :
• * Lord Rayleigh John William Strutt (1842-1919) - laureat Nagrody Nobla z 1904 r. za badanie gęstości gazów i odkrycie argonu;
• * Sir Crookes William ( 1832-1919) - w 1861 r. odkrył pierwiastek Tal ( Tl, Z=81), badacz zjawisk towarzyszących wyładowaniom elektrycznym w rozrzedzonych gazach. W 1878 r. badając wyładowania elektryczne w rurze z rozrzedzonym gazem doszedł do wniosku, że powstające tam promienie katodowe stanowią strumień cząstek poruszających się z olbrzymią prędkością. W 1895 r. Jean Perrin ( 1870-1942) wykazał,że niosą one ujemny ładunek elektryczny , co potwierdził w 1897 r.
• Sir Joseph John Thomson ( 1856 - 1940) - laureat Nagrody Nobla z fizyki z 1906 r. za badania teoretyczne i eksperymentalne mechanizmu przewodnictwa elektrycznego w gazach.
• * Sir Dewar James ( 1842- 1923) - pierwszy skroplił wodór,wynalazł "naczynie Dewara".
• * prof. Ayrton William Edward (1847-1908). ( Maria Skłodowska -Curie poznaje żonę prof. Ayrtona - Herthę Ayrton( 1854-1923)- także fizyka. Zostaje ona przyjaciółką Marii).
• * prof. Thompson Silvanus Phillips
Po powrocie do Paryża Pierre Curie ogłasza z Sir Jamesem Dewarem ( wtedy jeszcze profesorem) pracę o gazach wydzielanych przez bromek radu.
Także w czerwcu 1903 r. Maria Skłodowska - Curie uzyskuje doktorat Sorbony. Temat : "Badanie ciał promieniotwórczych".
Wśród członków Komisji byli między innymi profesorowie :
• * Lippmann Gabriel ( 1845-1921)- laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki z 1908 r. za podanie metody otrzymywania w emulsji barwnych obrazów fotograficznych. Metoda ta oparta jest na wykorzystaniu zjawiska powstawania barw interferencyjnych.
• * Moissan Henri (1852-1907)- odkrywca fluoru w 1886 r.
• * Bouty Edmond (1846-1922)
W wielkim triumfie Marii Skłodowskiej - Curie uczestniczyli :

• Pierre Curie ( Mąż ) ( 1859-1906)
• Jean Baptiste Perrin (1870-1942)
( W 1906 r. dokonuje precyzyjnego pomiaru liczby Avogadro. W 1926 r. uzyskuje Nagrodę Nobla z Fizyki za prace dotyczące nieciągłej budowy materii).
• Paul Langevin ( 1872 - 1946) , wybitny fizyk - uczeń Pierre Curie.
• Ernest Rutherford (1871-1937)- fizyk angielski ( W 1903 r. wspólnie z Frederickiem Soddy opracował teorię rozpadu promieniotwórczego. W 1908 r. został laureatem Nagrody Nobla z Chemii za
• zbadanie rozpadu pierwiastków promieniotwórczych). W 1919 r. przeprowadził
• pierwszą sztuczną przemianę jądrową. Naświetlając jądra atomów azotu cząstkami alfa otrzymał nowy rodzaj promieniowania , składający się z jąder atomów wodoru ( protonów). Jądro atomu azotu pochłaniając cząstkę alfa zmieniało się jednocześnie w atom tlenu . W wyniku tej reakcji jądrowej następowała także emisja protonu.
Po obronie doktoratu gratulacje w imieniu Komisji złożył Marii Skłodowskiej- Curie profesor Lippman Gabriel ( 1845-1921), laureat laureat nagrody Nobla z Fizyki z 1908 r.
Do grona przyjaciół Marii Skłodowskiej - Curie należeli :

* Jean Perrin (1870-1942) -laureat Nagrody Nobla z fizyki z 1926 r. za prace dotyczące nieciągłej budowy materii. Wraz z Marią Skłodowską - Curie wykładał w Wyższej Szkole dla dziewcząt w Sevres i Sorbonie.
* Andre Debierne (1874-1949)- odkrywca aktynu ( Ac, Z= 89, 1899 r.)
* Paul Langevin ( 1872 - 1946) - twórca teorii paramagnetyzmu.
* Georges Urbain (1872-1938) odkrywca lutetu ( Lu, Z= 71, 19.07 r).
W listopadzie 1903 r. Towarzystwo Królewskie ( Royal Society) w Londynie przyznał Marii Skłodowskiej - Curie i Pierre Curie jedno z najwyższych odznaczeń w świecie naukowym : medal Davy'ego.
10 XII 1903 r. Maria Curie - Skłodowska wraz z mężem Pierre Curie (1859-1906) oraz z Henri Antoine Becquerelem (1852-1908) została Laureatem Nagrody Nobla z Fizyki za badania promieniotwórczości naturalnej, a także za odkrycie polonu i radu ( małżonkowie Curie). Maria i Pierre nie uczestniczą w uroczystości wręczenia nagród. Byli bardzo przemęczeni pracą, obawiali się dalekiej podróży zimą.
W 1911 r Maria Skłodowska- Curie uzyskała powtórnie Nagrodę Nobla, tym razem z Chemii za odkrycie nowych pierwiastków oraz za badania nad wyodrębnieniem radu w stanie czystym . W podróży do Sztokholmu towarzyszą Marii siostra i starsza córka Irena . Irena Joliot - Curie ( 1897-1956) w 1935 r. także zostanie laureatem Nagrody Nobla z Chemii ( wraz z mężem Frederickiem Joliot- Curie (1900 - 1958) za syntezę nowych pierwiastkow promieniotwórczych.
ODKRYCIE POLONU i RADU ( 1898 r.)
Kraj odkrycia: FRANCJA
1. Nazwa pierwiastka : Polon
Symbol : Po
Z = 84
Rok odkrycia :1898 ( lipiec)
Współodkrywca: Curie Pierre ( 1859-1906)
"...Przypuszczamy, że ciało, które wyodrębniliśmy ze smółki uranowej zawiera nieznany jeszcze metal,zbliżony do bizmutu ze swoich właściwości chemicznych. Jeśli istnienie tego metalu się potwierdzi, proponujemy dla niego nazwę "polon" -od imienia ojczyzny jednego z nas".
Pierre i Maria Curie, Sprawozdanie Francuskiej Akademii Nauk (lipiec 1898 ) " O nowym ciele promieniotwórczym zawartym w smółce uranowej".
Literatura:
Ewa Curie - Maria Curie , PWN , Warszawa, 1958, s.150-151.
2. Nazwa pierwiastka :Ra
Symbol : Ra
Z = 88
Rok odkrycia :1898 (grudzień)
Współodkrywca : Curie Pierre (1859-1906)
"...Wyżej wyszczególnione fakty każą nam przypuszczać, że w tym nowym związku promieniotwórczym znajduje się nowy pierwiastek, który proponujemy nazwać radem. Nowy ten związek zawiera napewno bardzo znaczną ilość baru, mimo to jednak jest on silnie promieniotwórczy. Promieniotwórczość radu musi być zatem ogromna".
Sprawozdanie Francuskiej Akademii Nauk , 26 XII 1898 r. ( W komunikacie Akademii Nauk jest mowa o istnieniu w smółce uranowej drugiego pierwiastka promieniotwórczego).
Literatura:
Ewa Curie - Maria Curie, PWN, Warszawa, 1958,s. 153.
" Pani Curie wysunęła pogląd , że promieniotwórczość jest specyficzną właściwością danego pierwiastka i pomyślne wydzielenie radu z blendy uranowej było prostym wynikiem takiego rozumienia tej właściwości [...] ".

Sir Ernest Rutherford (1871-1937), Frederick Soddy ( 1877-1956)- 1903 r.
W 1903 r. Sir E. Rutherford i F. Soddy opracowali teorię rozpadu pierwiastków promieniotwórczych.
Literatura:
E. Rutherford, F. Soddy - Radioactive Change , [W:] The Collection Papers of Lord Rutherford of Nelson, New York, 1962, Intercsience publ. vol.1, s. 602 ( praca z 1903 r.) Cyt. za: Olga Starosielska- Nikitina, Helena Starosielska. Rola Marii Skłodowskiej- Curie w rozwoju fizyki jądrowej, s.68, [W:] Studia poświęcone Marii Skłodowskiej- Curie i Marianowi Smoluchowskiemu, Ossolineum, Wrocław , 1968.
" Pierwsze bezporne dowody przemian zachodzących w jądrach atomowych licznych pierwiastków chemicznych uzyskano badając zjawisko promieniotwórczości ".
Frederic Joliot- Curie ( 1900-1958), 1934 r.
Literatura :
Frederic Joliot- Curie - J.Chim. Phys.31, 1934, s.611 cyt. Olga Starosielska - Nikitina, Helena Starosielska - Rola Marii Skłodowskiej- Curie w rozwoju fizyki jądrowej, s.66 [W:] Studia poświęcone Marii Skłodowskiej - Curie i Marianowi Smoluchowskiemu , Ossolineum, Wrocław, 1968.
" Odkrycie i wyodrębnienie radu było wydarzeniem o wyjątkowym znaczeniu dla nauki, zarówno z teoretycznego, jak i praktycznego punktu widzenia. ...Odkrycie polonu i radu otworzyło drogę do wyjaśnienia, że zjawisko promienitwórczości polega na samorzutnej przemianie substancji promieniotwórczych".
Sir Ernest Rutherford ( 1871-1937) , 1934 r.
Literatura :
Olga Starosielska- Nikitina, Helena Starosielska - Rola Marii Skłodowskiej- Curie w rozwoju fizyki jądrowej, s. 66. [W:] Studia poświęcone Marii Skłodowskiej - Curie i Marianowi Smoluchowskiemu , Ossolineum , Wroclaw, 1968 ( Monografie z dziejów Nauki i Techniki, , Tom LI ).