Maria Skłodowska-Curie -życie i sukcesy wybitnej uczonej

Maria Skłodowska-Curie(urodzona 7 listopada 1867 - zmarła 4 lipca 1934) wybitna uczona urodzona w Polsce, większość życia i kariery naukowej spędziła we Francji. Zajmowała się badaniami z zakresu fizyki i chemii.

Do jej największych dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości, opracowanie technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków: radu i polonu. Pod jej osobistym kierunkiem prowadzono też pierwsze w świecie badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości. Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe. Po raz pierwszy w roku 1903 z fizyki wraz z mężem Piotrem Curie za badania nad odkrytym przez Antoine Henri Becquerela zjawiskiem promieniotwórczości, a drugi raz w roku 1911 z chemii za wydzielenie czystego radu.

Dzieciństwo i młodość w Polsce .Urodziła się w Warszawie, w Polsce, 7 listopada 1867 roku, jako piąte, najmłodsze dziecko w rodzinie gimnazjalnego nauczyciela. W roku 1870 ojciec Marii objął stanowisko dyrektora jednego z warszawskich gimnazjów męskich i przeprowadził się wraz z rodziną do okazałej kamienicy na ul. Nowolipki 9 (obecnie ul. Freta 16). W budynku tym znajduje się dzisiaj jej muzeum i siedziba Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Maria ukończyła w Warszawie rosyjskie gimnazjum dla dziewcząt a następnie podjęła dość dobrze płatną pracę guwernantki w Krakowie. Jej dochody umożliwiły wysłanie jej starszej siostry Bronisławy na studia medyczne w Paryżu. Maria przeżyła w tym czasie nieszczęśliwą miłość (zakochała się w synu jej pracodawcy) co dało jej silny impuls do podążenia śladami starszej siostry, która bardzo namawiała ją do tego kroku.
Studia na Sorbonie .W Paryżu, w 1891 Maria zdała jako pierwsza kobieta w historii egzaminy wstępne na wydział fizyki i chemii Sorbony. W dzień studiowała a wieczorami pracowała jako korepetytorka z trudem zarabiając na utrzymanie. W 1893 roku uzyskała licencjat z fizyki i zaczęła pracować jako laborantka w przemysłowym laboratorium zakładów Lippmana. W tym czasie dalej studiowała na Sorbonie uzyskując drugi licencjat z matematyki w 1894.

Rad i polon .Również w 1894 roku poznała swojego męża Pierra Curie, który był w tym czasie doktorantem w laboratorium Becquerela. Po zrobieniu doktoratu przez Pierra, Maria poślubiła go w 1895. W związku z bezwyznanowością Pierra i obojętnością religijną Marii był to ślub cywilny, za który Marię "wyklęła" na jakiś czas jej polska rodzina. Pierre zarekomendował Marię Becquerelowi, który zaproponował jej podjęcie studiów doktoranckich pod jego opieką. Becquerel zaproponował jej pozornie mało atrakcyjny i pracochłonny temat zabadania dlaczego radioaktywność niektórych rodzajów rudy uranowej jest znacznie wyższa niż wynika to z udziału w niej czystego uranu. Maria, początkowo z pomocą młodego chemika robiącego licencjat - A.Debierne rozpoczęła pracochłonną pracę rozdzielania rudy uranowej na pojedyncze związki chemiczne i poszukiwanie związku powodującego jej wysoką radioaktywność. A.Debierne szybko się zniechęcił do tej pracy i zastąpił go w tym sam Pierre Curie. Badania te, po czterech latach żmudnej pracy doprowadziły do odkrycia najpierw polonu a następnie dużo bardziej radioaktywnego radu a także do wyjaśnienia prawdopodobnych przyczyn zjawiska radioaktywności jako efektu rozpadu jąder atomów. W 1903 roku Maria jako pierwsza kobieta w historii otrzymała tytuł doktora fizyki i w tym samym roku przyznano jej też nagrodę Nobla.

Laboratorium w Sorbonie .Po otrzymaniu nagrody Nobla Maria i Pierre stali się nagle bardzo sławni. Pierrowi władze Sorbony przyznały stanowisko profesora i zezwoliły na założenie własnego laboratorium, w którym Maria została kierownikiem badań. W tym też czasie urodziła swoje dwie córki Ewę i Irenę. 19 kwietnia 1906 roku Pierre zginął przejechany przez konny wóz ciężarowy. Maria straciła towarzysza życia i pracy. 13 maja tego samego roku Rada Wydziałowa postanowiła utrzymać katedrę, stworzoną dla Piera Curie, i powierzyła ją Marii wraz pełną władzę nad laboratorium. Umożliwiło to wyjście Marii z cienia. Stała się w ten sposób pierwszą kobietą - profesorem Sorbony.
Instytut Radowy .W 1911 dostała swoją drugą nagrodę Nobla, dzięki której przekonała rząd Francji do przeznaczenia środków na budowę niezależnego Instytutu Radowego, który został zbudowany w 1914 i w którym prowadzono badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny. Instytut ten stał się "kuźnią" noblistów - wyszło z niego jeszcze czterech laureatów Nobla w tym córka Marii - Irene Joliot-Curie i jej zięć Fryderyk Joliot.

I wojna światowa .W czasie I wojny światowej Maria została szefem wojskowej komórki medycznej, która zajmowała się organizowaniem polowych stacji rentgenograficznych - które w sumie obsłużyły ponad 3 miliony przypadków urazów wśród francuskich żołnierzy
Czasy powojenne .Po wojnie uczona nadal szefowała Instytowi Radowemu w Paryżu i jednocześnie jeździła po świecie, gdzie pomagała poprzez swoją fundację zakładać medyczne instytuty leczenia raka. W 1932 z pomocą prezydenta Mościckiego jeden z takich instytów został założony w Warszawie. Jego pierwszym szefem została siostra Marii - Bronisława - ta sama, która kiedyś ściągnęła Marię do Paryża. Maria Skłodowska-Curie zmarła 4 lipca 1934 w klinice Sallanches pod Paryżem na białaczkę spowodowaną najprawdopodobniej silnym napromieniowaniem. W roku 1995 Maria została pierwszą kobietą pochowaną pod kopułą paryskiego Panteonu w uznaniu jej zasług.

Cytaty wybitnej uczonej:

"Nauka leży u podstaw każdego postępu,
który ułatwia życie ludzkie i zmniejsza jego cierpienia"
"Jestem z tych, którzy wierzą iż nauka jest czymś bardzo pięknym."