Wywodząca się ze Szwecji dynastia Wazów panowała w Polsce w latach 1587-1668: Zygmunt III Waza (1587-1632), Władysław IV Waza (1632-1648) i Jan Kazimierz (1648-1668).
Ważniejsze wydarzenia w okresie panowania Wazów w Polsce:
| Data |
Stosunki wewnętrzne |
Data |
Stosunki z sąsiadami |
| Zygmunt III Waza |
| 1587 |
Podwójna elekcja(Zygmunt III Waza i Maksymilian Habsburg) |
1600-1629 |
Wojny polsko-szwedzkie |
| 1596 |
Unia brzeska (Kościół prawosławny w Rzeczpospolitej został podporządkowany papieżowi) |
1609-1618 |
Wojny polsko-moskiewskie |
| 1606-1609 |
Rokosz Zebrzydowskiego |
1620-1621 |
Wojny polsko-tureckie |
| Władysław IV Waza |
| 1648 |
Wybuch powstania B. Chmielnickiego |
1632 |
Wojna polsko-rosyjska |
| Jan Kazimierz Waza |
| 1648 |
Powstanie B. Chmielnickiego |
1654-1667 |
Wojny polsko-rosyjskie |
| 1665 |
Rokosz Lubomirskiego |
1655-1660 |
Potop szwedzki |
| 1668 |
Abdykacja Jana Kazimierza |
|
|
Warto pamiętać
Spośród trzech Wazów na tronie polskim największą estymą wśród szlachty cieszył się Władysław IV. Był to władca tolerancyjny, którego raził fanatyzm. Wielokrotnie popadał w konflikty z władzami duchownymi. Do najbardziej spektakularnych należał konflikt w 1643 roku pomiędzy królem a nuncjuszem apostolskim Filonardim o wyburzenie domów pod planowaną kolumnę Zygmunta III. Nuncjusz zagroził klątwą każdemu, kto weźmie udział w pracach rozbiórkowych. Król, nie zważając na protesty, nakazał domy rozebrać, a nuncjusza izolować, nie dopuszczając do niego żadnych petentów. Nuncjusz zmuszony został do opuszczenia Rzeczpospolitej. Król popadł również w zatarg z zakonem jezuitów, kiedy to jego brat Jan Kazimierz w 1643 roku bez zgody króla wstąpił do Towarzystwa Jezusowego. Rozgniewany król nakazał usunięcie jezuitów z zamku królewskiego.
Pojęcia
rokosz – zbrojne wystąpienie, bunt szlachty przeciwko królowi
Literatura
H. Wisner: Zygmunt III Waza. Wrocław 1991.
H. Wisner: Władysław IV Waza. Wrocław 1991.
Z. Wójcik: Jan Kazimierz Waza. Wrocław 1997.
H. Wisner: Rokosz Zebrzydowskiego. Kraków 1989.
St. Płaza: Rokosz Lubomirskiego. Kraków 1994.
Oś czasu
1496 - do Hiszpanii przywieziono pierwsze nasiona tytoniu
1523 - wypędzenie Europejczyków z Chin
1605 - „spisek prochowy” w Anglii
1652 - otwarcie pierwszej kawiarni w Londynie
1709 - pierwsze wywózki skazańców na Syberię w Rosji
