Stanowi ją zawartość komórki wypełniająca przestrzeń między błoną komórkową a jądrem (oraz tonoplastem w komórkach roślinnych). Składa się na nią cytoplazma podstawowa (cytozol), z zanurzonym w niej systemem wewnątrzkomórkowych błon oraz siecią struktur cytoszkieletu. Cytozol ma postać roztworu koloidowego, cechującego się odwracalnymi zmianami stanu zolu w żel. Jest w ciągłym ruchu (ruch rotacyjny, cyrkulacyjny, pulsacyjny). Zawiera białka, lipidy, cukry oraz jony soli mineralnych. Stanowi miejsce, w którym przebiega wiele procesów biochemicznych w komórce. Znajduje się w nim cytoszkielet utworzony przez sieć białkowych struktur o charakterze włókienek lub rureczek. Elementami cytoszkieletu są: mikrotubule, filamenty pośrednie oraz filamenty aktynowe (mikrofilamenty). Mikrotubule tworzą system szlaków, wzdłuż których mogą być przemieszczane pęcherzyki, organelle i inne składniki komórkowe. Budują też wrzeciono podziałowe i wici. Filamenty pośrednie (obecne tylko w komórkach zwierzęcych) nadają komórce wytrzymałość mechaniczną. Filamenty aktynowe odpowiadają za kształt i ruch komórek.
Zapamiętaj
Komórki utrzymują określony stan uwodnienia cytoplazmy. Plazmoliza polega na obkurczaniu się protoplastu, po umieszczeniu komórki w roztworze hipertonicznym. Deplazmoliza jest zjawiskiem odwrotnym – protoplast pęcznieje po umieszczeniu komórki w roztworze hypotonicznym.
Materiał opracowany przez eksperta