zadziać (język polski)

wymowa:

​

znaczenia:

czasownik przechodni dokonany (ndk. zadziewać)

(1.1) pot. zagubić, zapodziać

(1.2) rzad. załatać dzianiną

(1.3) daw. przywdziać, wdziać

czasownik zwrotny dokonany zadziać się (ndk. zadziewać się)

(2.1) przest. zawieruszyć się

odmiana:

(1.1-3) koniugacja Xb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zadziać
czas przyszły prosty		zadzieję	zadziejesz	zadzieje	zadziejemy	zadziejecie	zadzieją
czas przeszły	m	zadziałem	zadziałeś	zadział	zadzialiśmy	zadzialiście	zadziali
	ż	zadziałam	zadziałaś	zadziała	zadziałyśmy	zadziałyście	zadziały
	n	zadziałom	zadziałoś	zadziało
tryb rozkazujący		niech zadzieję	zadziej	niech zadzieje	zadziejmy	zadziejcie	niech zadzieją
pozostałe formy czas zaprzeszły m zadziałem był zadziałeś był zadział był zadzialiśmy byli zadzialiście byli zadziali byli ż zadziałam była zadziałaś była zadziała była zadziałyśmy były zadziałyście były zadziały były n zadziałom było zadziałoś było zadziało było forma bezosobowa czasu przeszłego zadziano tryb przypuszczający m zadziałbym, byłbym zadział zadziałbyś, byłbyś zadział zadziałby, byłby zadział zadzialibyśmy, bylibyśmy zadziali zadzialibyście, bylibyście zadziali zadzialiby, byliby zadziali ż zadziałabym, byłabym zadziała zadziałabyś, byłabyś zadziała zadziałaby, byłaby zadziała zadziałybyśmy, byłybyśmy zadziały zadziałybyście, byłybyście zadziały zadziałyby, byłyby zadziały n zadziałobym, byłobym zadziało zadziałobyś, byłobyś zadziało zadziałoby, byłoby zadziało imiesłów przymiotnikowy przeszły m zadziany, niezadziany zadziani, niezadziani ż zadziana, niezadziana zadziane, niezadziane n zadziane, niezadziane imiesłów przysłówkowy uprzedni zadziawszy rzeczownik odczasownikowy zadzianie, niezadzianie

(2.1) koniugacja Xb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zadziać się
czas przyszły prosty		zadzieję się	zadziejesz się	zadzieje się	zadziejemy się	zadziejecie się	zadzieją się
czas przeszły	m	zadziałem się	zadziałeś się	zadział się	zadzialiśmy się	zadzialiście się	zadziali się
	ż	zadziałam się	zadziałaś się	zadziała się	zadziałyśmy się	zadziałyście się	zadziały się
	n	zadziałom się	zadziałoś się	zadziało się
tryb rozkazujący		niech się zadzieję	zadziej się	niech się zadzieje	zadziejmy się	zadziejcie się	niech się zadzieją
pozostałe formy czas zaprzeszły m zadziałem się był zadziałeś się był zadział się był zadzialiśmy się byli zadzialiście się byli zadziali się byli ż zadziałam się była zadziałaś się była zadziała się była zadziałyśmy się były zadziałyście się były zadziały się były n zadziałom się było zadziałoś się było zadziało się było forma bezosobowa czasu przeszłego zadziano się tryb przypuszczający m zadziałbym się, byłbym się zadział zadziałbyś się, byłbyś się zadział zadziałby się, byłby się zadział zadzialibyśmy się, bylibyśmy się zadziali zadzialibyście się, bylibyście się zadziali zadzialiby się, byliby się zadziali ż zadziałabym się, byłabym się zadziała zadziałabyś się, byłabyś się zadziała zadziałaby się, byłaby się zadziała zadziałybyśmy się, byłybyśmy się zadziały zadziałybyście się, byłybyście się zadziały zadziałyby się, byłyby się zadziały n zadziałobym się, byłobym się zadziało zadziałobyś się, byłobyś się zadziało zadziałoby się, byłoby się zadziało imiesłów przysłówkowy uprzedni zadziawszy się rzeczownik odczasownikowy zadzianie się, niezadzianie się

przykłady:

(2.1) — Stary godzinnik po pradziadku. / — Gra? / — I śpiewa — dodał Jontek. / — A bije? / — Ojej! / — Nakręć go! / — Klucz gdzieś zadziałem^[1].

(2.1) Słońce podnosiło się coraz wyżej, wisiało już nad kościołem, niesło się niepowstrzymanie, zalewając świat ślepiącą jasnością i żarem, wiater się był kajś zadział, że już gorąc bez przeszkody ogarniał ziemię rozmigotaną przysłoną, w której zboża pławiły się, kieby w tym rozbełtanym, cichuśkim wrzątku^[2].

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) zapodziać

(1.3) nadziać, włożyć

antonimy:

hiperonimy:

(1.2) załatać

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. zadzianie n, zadziewanie n

czas. zadziewać ndk., zadziewać się ndk.

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.2) pol. dziać < prasł. *dějati → czynić, wykonywać

uwagi:

tłumaczenia:

(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: zgubić

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: załatać

(1.3) zobacz listę tłumaczeń w hasłach: przywdziać, wdziać

(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: zawieruszyć się

źródła: