stanąć

Polish

Etymology

From stać + -nąć, a reanalysis of forms such as stanę.[1][2] First attested in the 16th century.[3] Compare Kashubian stanąc, Silesian stanōńć, and Slovincian stanõc.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈsta.nɔɲt͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈsta.nɔ̃t͡ɕ/
  • (file)
  • (file)
  • Rhymes: -anɔɲt͡ɕ
  • Syllabification: sta‧nąć

Verb

stanąć pf (imperfective determinate stać, frequentative stawać)

  1. (intransitive, of people) to stand, to stand up (to take a vertical position on one's legs; to begin standing; to step up onto) [+instrumental = with what], [+ na (locative) = on what]
    Nie mogę się doczekać, kiedy stanę na szczycie tej góry.I can't wait to stand on the summit of that mountain.
    Stańcie tutaj i się nie ruszajcie!Stand here and don't move!
    Uważaj, żeby nie stanąć na luźnej desce.Watch out so you don't step on a loose board.
    Zobacz, czy podłoga jest czysta, zanim na niej staniesz.See if the floor is clean before stepping on it.
  2. (intransitive, of things) to stand, to stand up (to be placed vertically somewhere)
  3. (intransitive, of hair, etc.) to stand, to stand up (to take on a vertical position)
  4. (intransitive, of constructions) to stand (to be raised; to be built)
  5. (intransitive, of celestial bodies) to sit (to take a particular position in the sky)
  6. (intransitive) to stand (to arrive somewhere in some aim) [+ przed (instrumental) = before (in front of) whom]
  7. (intransitive) to stop (to cease moving)
    Synonym: zatrzymać się
    Maszyna zaskrzypiała i stanęła.The machine squeaked and stopped.
  8. (intransitive) to stop (to cease functioning)
  9. (intransitive) to stand; to be (to find oneself in some situation that requires action) [+ przed (instrumental) = in front of what], [+ wobec (genitive) = with regard to what]
  10. (intransitive) to stand (to take part in something that requires appearing at a specific place; i.e. on stage) [+ do (genitive) = (on/in)to what], [+ na (locative) = on what], [+ przy (locative) = at what], [+ za (instrumental) = behind what]
  11. (intransitive, colloquial) to arise; to come (to come to fruition)
  12. (intransitive) to come (i.e. of topics, issues, to be presented to a group of people for discussion)
  13. (intransitive, of water) to freeze (to stop flowing from having the surface freeze over)
  14. (intransitive, colloquial, of someone's penis) to become erect, to stand up (to become erect)
    Już ci stanął?You're already hard?
  15. (intransitive) to stand up (to resist)
    Synonym: przeciwstawić się
  16. (intransitive) to concentrate (to gather into a single, more dense mass)
  17. (intransitive, archaic) to stop (to cease travelling or moving somewhere for some sort of stay)
  18. (intransitive, archaic) to suffice (to be enough, to be valuable enough) [+ za (accusative) = for whom]
    Synonym: wystarczyć
  19. (intransitive, obsolete) to begin, to start (to start an action) [+infinitive = to do what]
    Synonym: zacząć

Conjugation

Conjugation of stanąć pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive stanąć
future tense 1st stanę staniemy
2nd staniesz staniecie
3rd stanie staną
impersonal stanie się
past tense 1st stanąłem,
-(e)m stanął
stanęłam,
-(e)m stanęła
stanęłom,
-(e)m stanęło
stanęliśmy,
-(e)śmy stanęli
stanęłyśmy,
-(e)śmy stanęły
2nd stanąłeś,
-(e)ś stanął
stanęłaś,
-(e)ś stanęła
stanęłoś,
-(e)ś stanęło
stanęliście,
-(e)ście stanęli
stanęłyście,
-(e)ście stanęły
3rd stanął stanęła stanęło stanęli stanęły
impersonal stanięto
conditional 1st stanąłbym,
bym stanął
stanęłabym,
bym stanęła
stanęłobym,
bym stanęło
stanęlibyśmy,
byśmy stanęli
stanęłybyśmy,
byśmy stanęły
2nd stanąłbyś,
byś stanął
stanęłabyś,
byś stanęła
stanęłobyś,
byś stanęło
stanęlibyście,
byście stanęli
stanęłybyście,
byście stanęły
3rd stanąłby,
by stanął
stanęłaby,
by stanęła
stanęłoby,
by stanęło
stanęliby,
by stanęli
stanęłyby,
by stanęły
impersonal stanięto by
imperative 1st niech stanę stanijmy
2nd stanij stanijcie
3rd niech stanie niech staną
anterior adverbial participle stanąwszy
verbal noun stanięcie

Verb

stanąć pf (frequentative stawać)

  1. (impersonal, archaic) to suffice (to be in a large enough amount)
    Synonym: wystarczyć

Conjugation

Conjugation of stanąć
infinitive stanąć
future indicative stanie
past indicative stanęło
conditional stanęłoby
by stanęło
imperative niech stanie

Derived terms

verb
noun
noun

Derived terms

phrases
  • stanąć na tym, że
  • stopa ludzka nie stanęła
verbs
verbs

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), stanąć is one of the most used words in Polish, appearing 9 times in scientific texts, 7 times in news, 5 times in essays, 36 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 79 times, making it the 817th most common word in a corpus of 500,000 words.[4]

References

  1. Boryś, Wiesław (2005) “stanąć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  2. Mańczak, Witold (2017) “stanąć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  3. Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “stanąć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  4. Ida Kurcz (1990) “stanąć”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 557

Further reading

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.