przypowieść

Deverbal from przypowiedzieć under influence of powieść.[1] First attested in 1396.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ipɔvjɛ(ː)ɕt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ipɔvjɛɕt͡ɕ/, /pr̝ipɔvjeɕt͡ɕ/

przypowieść f

1. parable; proverb
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 679:

     Czo movyl myly Cristus... nyeczo bylo yavno..., a nyeczo bylo tayemno, yze v przykladzyech albo v przypovyesczyach vyele ych slyschacz nye rozvmyely

     [Co mowił miły Krystus... nieco było jawno..., a nieco było tajemno, iże w przykładziech albo w przypowieściach wiele ich słysząc nie rozumieli]

2. (law) summons to court for compensation or consideration of a claimant's claims

   Synonyms: przypowiedanie, przypowiestny

   • 1960 [1484], Adam Wolff, Anna Borkiewicz-Celińska, Witold Wołodkiewicz, editors, Księga ławnicza miasta Nowej Warszawy, t. I (1416-1485), volume I, number 983:

     Materia Theofili al. przypowye[ś]cz super mobilia et stancia condam Nicolai Mirowka

     [Materia Theofili al. przypowie[ś]ć super mobilia et stancia condam Nicolai M[i]rowka]

3. (nominalized, law) judicial date set for remedying a conviction

   Synonym: przypowiestny

   • 1856-1870 [1396], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume II, number 29:

     Essent citati... termino concitato al. przipowescziø

     [Essent citati... termino concitato al. przypowieścią]

• Polish: przypowieść

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “przypowieść”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish przypowieść. By surface analysis, deverbal from przypowiedzieć.

• IPA^(key): /pʂɨˈpɔ.vjɛɕt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /pʂɨˈpɔ.vjɛɕt͡ɕ/, /pr̝ɨˈpɔ.vjɛɕt͡ɕ/, /pʂɨˈpɔ.vjeɕt͡ɕ/, /pr̝ɨˈpɔ.vjeɕt͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔvjɛɕt͡ɕ
• Syllabification: przy‧po‧wieść

przypowieść f (diminutive przypowiastka)

1. (narratology, rhetoric) parable

   Synonym: parabola

2. (obsolete) aphorism

   Synonyms: maksyma, przysłowie, sentencja

3. (Middle Polish) speech; utterance
   1. (Middle Polish) prophecy; curse
   2. (Middle Polish) rumor

      Synonym: plotka

   3. (Middle Polish) joke

      Synonym: żart

4. (Middle Polish) law; rule
5. (Middle Polish) laughing stock

   Synonym: pośmiewisko

• przypowieść in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przypowieść in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przypowieść”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (21.01.2021) “PRZYPOWIEŚĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przypowieść”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przypowieść”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przypowieść”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 5, Warsaw, page 349