शुक्र
Hindi
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /ʃʊkɾ/
- (schwa epenthetic) (Delhi Hindi) IPA(key): /ʃʊ.kəɾ/, [ʃʊ.kɐɾ]
Noun
शुक्र • (śukr) m (Urdu spelling شکر)
Declension
Derived terms
- शुक्रिया (śukriyā, “thank you”)
Related terms
- शुक्रगुज़ार (śukraguzār), شکر گزار (śukraguzār, “thankful”)
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /ʃʊk.ɾᵊ/
Declension
Declension
See also
| Solar System in Hindi · सूर्य-मंडल (sūrya-maṇḍal) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya), सूरज (sūraj) | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budh) | शुक्र (śukra) | भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pŕthvī) |
मंगल (maṅgal) | बृहस्पति (bŕhaspati) | शनि (śani) | अरुण (aruṇ) | वरुण (varuṇ), अंधा तारा (andhā tārā) |
यम (yam) | |||||||||
| Notable moons |
— | — | चाँद (cā̃d), चंद्र (candra) |
— | ||||||||||||||
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- শুক্ৰ (Assamese script)
- ᬰᬸᬓ᭄ᬭ (Balinese script)
- শুক্র (Bengali script)
- 𑰫𑰲𑰎𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀰𑀼𑀓𑁆𑀭 (Brahmi script)
- ၐုကြ (Burmese script)
- શુક્ર (Gujarati script)
- ਸ਼ੁਕ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌶𑍁𑌕𑍍𑌰 (Grantha script)
- ꦯꦸꦏꦿ (Javanese script)
- 𑂬𑂳𑂍𑂹𑂩 (Kaithi script)
- ಶುಕ್ರ (Kannada script)
- ឝុក្រ (Khmer script)
- ຨຸກ຺ຣ (Lao script)
- ശുക്ര (Malayalam script)
- ᡧᡠᡬᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘫𑘳𑘎𑘿𑘨 (Modi script)
- ᠱᠤᢉᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧋𑧔𑦮𑧠𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐱𑐸𑐎𑑂𑐬 (Newa script)
- ଶୁକ୍ର (Odia script)
- ꢯꢸꢒ꣄ꢬ (Saurashtra script)
- 𑆯𑆶𑆑𑇀𑆫 (Sharada script)
- 𑖫𑖲𑖎𑖿𑖨 (Siddham script)
- ශුක්ර (Sinhalese script)
- 𑩿𑩒𑩜 𑪙𑩼 (Soyombo script)
- 𑚧𑚰𑚊𑚶𑚤 (Takri script)
- ஶுக்ர (Tamil script)
- శుక్ర (Telugu script)
- ศุกฺร (Thai script)
- ཤུ་ཀྲ (Tibetan script)
- 𑒬𑒳𑒏𑓂𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨮𑨃𑨋𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *śukrás, from Proto-Indo-Iranian *ćukrás (“white, bright”), from Proto-Indo-European *ḱuk-ró-s. Cognate with Avestan 𐬯𐬎𐬑𐬭𐬀 (suxra), Old Persian 𐎰𐎧𐎼 (θ-x-r /θuxra/) (whence Persian سرخ (sorx)), Ancient Greek κύκνος (kúknos). The Sanskrit root is शुच् (śuc).
Adjective
शुक्र • (śukrá)
Declension
| Masculine a-stem declension of शुक्र (śukrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | शुक्रः śukráḥ |
शुक्रौ / शुक्रा¹ śukraú / śukrā́¹ |
शुक्राः / शुक्रासः¹ śukrā́ḥ / śukrā́saḥ¹ |
| Vocative | शुक्र śúkra |
शुक्रौ / शुक्रा¹ śúkrau / śúkrā¹ |
शुक्राः / शुक्रासः¹ śúkrāḥ / śúkrāsaḥ¹ |
| Accusative | शुक्रम् śukrám |
शुक्रौ / शुक्रा¹ śukraú / śukrā́¹ |
शुक्रान् śukrā́n |
| Instrumental | शुक्रेण śukréṇa |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रैः / शुक्रेभिः¹ śukraíḥ / śukrébhiḥ¹ |
| Dative | शुक्राय śukrā́ya |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रेभ्यः śukrébhyaḥ |
| Ablative | शुक्रात् śukrā́t |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रेभ्यः śukrébhyaḥ |
| Genitive | शुक्रस्य śukrásya |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्राणाम् śukrā́ṇām |
| Locative | शुक्रे śukré |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्रेषु śukréṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of शुक्रा (śukrā́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | शुक्रा śukrā́ |
शुक्रे śukré |
शुक्राः śukrā́ḥ |
| Vocative | शुक्रे śúkre |
शुक्रे śúkre |
शुक्राः śúkrāḥ |
| Accusative | शुक्राम् śukrā́m |
शुक्रे śukré |
शुक्राः śukrā́ḥ |
| Instrumental | शुक्रया / शुक्रा¹ śukráyā / śukrā́¹ |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्राभिः śukrā́bhiḥ |
| Dative | शुक्रायै śukrā́yai |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्राभ्यः śukrā́bhyaḥ |
| Ablative | शुक्रायाः / शुक्रायै² śukrā́yāḥ / śukrā́yai² |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्राभ्यः śukrā́bhyaḥ |
| Genitive | शुक्रायाः / शुक्रायै² śukrā́yāḥ / śukrā́yai² |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्राणाम् śukrā́ṇām |
| Locative | शुक्रायाम् śukrā́yām |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्रासु śukrā́su |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of शुक्र (śukrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | शुक्रम् śukrám |
शुक्रे śukré |
शुक्राणि / शुक्रा¹ śukrā́ṇi / śukrā́¹ |
| Vocative | शुक्र śúkra |
शुक्रे śúkre |
शुक्राणि / शुक्रा¹ śúkrāṇi / śúkrā¹ |
| Accusative | शुक्रम् śukrám |
शुक्रे śukré |
शुक्राणि / शुक्रा¹ śukrā́ṇi / śukrā́¹ |
| Instrumental | शुक्रेण śukréṇa |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रैः / शुक्रेभिः¹ śukraíḥ / śukrébhiḥ¹ |
| Dative | शुक्राय śukrā́ya |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रेभ्यः śukrébhyaḥ |
| Ablative | शुक्रात् śukrā́t |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रेभ्यः śukrébhyaḥ |
| Genitive | शुक्रस्य śukrásya |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्राणाम् śukrā́ṇām |
| Locative | शुक्रे śukré |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्रेषु śukréṣu |
| Notes |
| ||
Noun
शुक्र • (śukrá) stem, m
Declension
| Masculine a-stem declension of शुक्र (śukrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | शुक्रः śukráḥ |
शुक्रौ / शुक्रा¹ śukraú / śukrā́¹ |
शुक्राः / शुक्रासः¹ śukrā́ḥ / śukrā́saḥ¹ |
| Vocative | शुक्र śúkra |
शुक्रौ / शुक्रा¹ śúkrau / śúkrā¹ |
शुक्राः / शुक्रासः¹ śúkrāḥ / śúkrāsaḥ¹ |
| Accusative | शुक्रम् śukrám |
शुक्रौ / शुक्रा¹ śukraú / śukrā́¹ |
शुक्रान् śukrā́n |
| Instrumental | शुक्रेण śukréṇa |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रैः / शुक्रेभिः¹ śukraíḥ / śukrébhiḥ¹ |
| Dative | शुक्राय śukrā́ya |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रेभ्यः śukrébhyaḥ |
| Ablative | शुक्रात् śukrā́t |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रेभ्यः śukrébhyaḥ |
| Genitive | शुक्रस्य śukrásya |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्राणाम् śukrā́ṇām |
| Locative | शुक्रे śukré |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्रेषु śukréṣu |
| Notes |
| ||
See also
| Solar System in Sanskrit · सूर्य-मण्डल (sūrya-maṇḍala) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya), रवि (ravi), आदित्य (āditya), Thesaurus:सूर्य | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budha) | शुक्र (śukra), भार्गव (bhārgava), भृगु (bhṛgu) |
भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pṛthvī), Thesaurus:भू |
मङ्गल (maṅgala), अङ्गार (aṅgāra), Thesaurus:मङ्गल |
बृहस्पति (bṛhaspati), गौर (gaura) |
शनि (śani) | अरुण (aruṇa) | वरुण (varuṇa) | यम (yama) | |||||||||
| Notable moons |
— | — | चन्द्र (candra), इन्दु (indu), Thesaurus:चन्द्र |
प्रथम मङ्गलस्य द्वितीय मङ्गलस्य |
— | |||||||||||||
Noun
शुक्र • (śukrá) stem, n
- brightness, clearness, light
- (also in the plural) any clear liquid
- juice, the essence of anything
- semen virile, seed of animals (male and female), sperm
- a morbid affection of the iris (change of colour &c. accompanied by imperfect vision ; cf. शुक्ल) Suṡr. ṠārṅgS.
Declension
| Neuter a-stem declension of शुक्र (śukrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | शुक्रम् śukrám |
शुक्रे śukré |
शुक्राणि / शुक्रा¹ śukrā́ṇi / śukrā́¹ |
| Vocative | शुक्र śúkra |
शुक्रे śúkre |
शुक्राणि / शुक्रा¹ śúkrāṇi / śúkrā¹ |
| Accusative | शुक्रम् śukrám |
शुक्रे śukré |
शुक्राणि / शुक्रा¹ śukrā́ṇi / śukrā́¹ |
| Instrumental | शुक्रेण śukréṇa |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रैः / शुक्रेभिः¹ śukraíḥ / śukrébhiḥ¹ |
| Dative | शुक्राय śukrā́ya |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रेभ्यः śukrébhyaḥ |
| Ablative | शुक्रात् śukrā́t |
शुक्राभ्याम् śukrā́bhyām |
शुक्रेभ्यः śukrébhyaḥ |
| Genitive | शुक्रस्य śukrásya |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्राणाम् śukrā́ṇām |
| Locative | शुक्रे śukré |
शुक्रयोः śukráyoḥ |
शुक्रेषु śukréṣu |
| Notes |
| ||
Derived terms
- शुक्रवार (śukravāra)
Descendants
- Magadhi Prakrit:
- Assamese: শুকুলা (xukula)
- → Assamese: শুক্ৰ (xukro), শুকুৰবাৰ (xukurbar)
- → Bengali: শুক্র (śukro)
- → Burmese: သောကြာ (sau:kra)
- → Gujarati: શુક્ર (śukra)
- → Hindi: शुक्र (śukra)
- → Kannada: ಶುಕ್ರ (śukra)
- → Malayalam: ശുക്രൻ (śukraṉ)
- → Marathi: शुक्र (śukra)
- → Nepali: शुक्र (śukra), शुक्रवार (śukrawār)
- → Odia: ଶୁକ୍ର (śukrô)
- Pali: sukka
- Romani: śukar
- → Sindhi: شُڪْرُ (śukru)
- → Tamil: சுக்கிரன் (cukkiraṉ)
- → Telugu: శుక్లము (śuklamu), శుక్రుడు (śukruḍu)
- → Tocharian B: śukkär
- → Urdu: شُکْرَ (śukra)
References
- Monier Williams (1899) “शुक्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1080/1.
- Mayrhofer, Manfred (1996) “śukti- -ŚUC”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume II, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 645
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.