पर

Hindi

Pronunciation

  • (Delhi Hindi) IPA(key): /pəɾ/, [pɐɾ]

Etymology 1

Inherited from Sauraseni Prakrit 𑀧𑀭𑀺 (pari), 𑀉𑀧𑁆𑀧𑀭𑀺 (uppari), from Sanskrit उपरि (upari, above).[1] From Proto-Indo-Aryan *upári, from Proto-Indo-Iranian *upári, from Proto-Indo-European *upér, from *upo. Cognate with Gujarati પર (par), Marathi वर (var), and distantly Latin super and Old English ofer (whence English over). Doublet of ऊपर (ūpar).

Postposition

पर • (par) (Urdu spelling پر)

  1. on
    सड़क परsaṛak paron the road
    मेज़ परmez paron the table
  2. at
    Synonym: पे (pe)
    घर परghar parat home

Etymology 2

Inherited from Sauraseni Prakrit 𑀧𑀭𑀁 (paraṃ), from Sanskrit परम् (param, after, but), oblique of पर (para, distant, further).

Conjunction

पर • (par) (Urdu spelling پر)

  1. but, however
    Synonyms: see Thesaurus:मगर
    मैंने दूध पिया, पर मैंने नाश्ता नहीं किया।
    ma͠ine dūdh piyā, par ma͠ine nāśtā nahī̃ kiyā.
    I drank milk, however I did not have breakfast.
  2. nevertheless
Synonyms

Etymology 3

Borrowed from Classical Persian پر (par).

Noun

पर • (par) m (Urdu spelling پر)

  1. feather; wing
    Synonym: पंख (paṅkh)
  2. quill
Declension

Etymology 4

Learned borrowing from Sanskrit पर (para).

Adjective

पर • (par) (indeclinable, Urdu spelling پر)

  1. distant, far, remote
    Synonym: दूर (dūr)

References

  1. Reinöhl, Uta (2016) “The diverse origins of the Hindi simple postpositions”, in Grammaticalization and the Rise of Configurationality in Indo-Aryan, →ISBN

Nepali

Pronunciation

  • IPA(key): [pʌɾʌ]
  • Phonetic Devanagari: परअ

Verb

पर • (para)

  1. mid-respectful second-person singular imperative of पर्नु (parnu)

Pali

Alternative forms

Adjective

पर

  1. Devanagari script form of para (“other”)

Declension

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

From Proto-Indo-European *péro-. Compare Hittite 𒁉𒂊𒊏𒀭 (pēran), Ancient Greek πέρᾱ (pérā).

Adjective

पर • (para) stem

  1. (with ablative) other, different (than)
  2. far, distant, remote
  3. unfamiliar, alien
  4. opposite
  5. ulterior
  6. ancient
  7. following, succeeding, subsequent, next
  8. final, last, ultimate
  9. more than, exceeding
  10. left, remaining
  11. concerned, anxious, nervous

Declension

Masculine a-stem declension of पर (pára)
Singular Dual Plural
Nominative परः
páraḥ
परौ / परा¹
párau / párā¹
परे / पराः
páre / párāḥ
Vocative पर
pára
परौ / परा¹
párau / párā¹
परे
páre
Accusative परम्
páram
परौ / परा¹
párau / párā¹
परान्
párān
Instrumental परेण
páreṇa
पराभ्याम्
párābhyām
परैः
páraiḥ
Dative परस्मै
párasmai
पराभ्याम्
párābhyām
परेभ्यः
párebhyaḥ
Ablative परात् / परस्मात्
párāt / párasmāt
पराभ्याम्
párābhyām
परेभ्यः
párebhyaḥ
Genitive परस्य
párasya
परयोः
párayoḥ
परेषाम्
páreṣām
Locative परे / परस्मिन्
páre / párasmin
परयोः
párayoḥ
परेषु
páreṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of परा (párā)
Singular Dual Plural
Nominative परा
párā
परे
páre
पराः
párāḥ
Vocative परे
páre
परे
páre
पराः
párāḥ
Accusative पराम्
párām
परे
páre
पराः
párāḥ
Instrumental परया
párayā
पराभ्याम्
párābhyām
पराभिः
párābhiḥ
Dative परस्यै
párasyai
पराभ्याम्
párābhyām
पराभ्यः
párābhyaḥ
Ablative परस्याः
párasyāḥ
पराभ्याम्
párābhyām
पराभ्यः
párābhyaḥ
Genitive परस्याः
párasyāḥ
परयोः
párayoḥ
परासाम्
párāsām
Locative परस्याम्
párasyām
परयोः
párayoḥ
परासु
párāsu
Neuter a-stem declension of पर (para)
Singular Dual Plural
Nominative परम्
param
परे
pare
पराणि / परा¹
parāṇi / parā¹
Vocative पर
para
परे
pare
पराणि / परा¹
parāṇi / parā¹
Accusative परम्
param
परे
pare
पराणि / परा¹
parāṇi / parā¹
Instrumental परेण
pareṇa
पराभ्याम्
parābhyām
परैः
paraiḥ
Dative परस्मै
párasmai
पराभ्याम्
parābhyām
परेभ्यः
parebhyaḥ
Ablative परात् / परस्मात्
párāt / párasmāt
पराभ्याम्
parābhyām
परेभ्यः
parebhyaḥ
Genitive परस्य
parasya
परयोः
parayoḥ
परेषाम्
páreṣām
Locative परे / परस्मिन्
páre / párasmin
परयोः
parayoḥ
परेषु
pareṣu
Notes
  • ¹Vedic

Noun

पर • (para) stem, m

  1. a stranger
  2. a foe, enemy, adversary, opponent
  3. the supreme Being

Declension

Masculine a-stem declension of पर (para)
Singular Dual Plural
Nominative परः
paraḥ
परौ / परा¹
parau / parā¹
पराः / परासः¹
parāḥ / parāsaḥ¹
Vocative पर
para
परौ / परा¹
parau / parā¹
पराः / परासः¹
parāḥ / parāsaḥ¹
Accusative परम्
param
परौ / परा¹
parau / parā¹
परान्
parān
Instrumental परेण
pareṇa
पराभ्याम्
parābhyām
परैः / परेभिः¹
paraiḥ / parebhiḥ¹
Dative पराय
parāya
पराभ्याम्
parābhyām
परेभ्यः
parebhyaḥ
Ablative परात्
parāt
पराभ्याम्
parābhyām
परेभ्यः
parebhyaḥ
Genitive परस्य
parasya
परयोः
parayoḥ
पराणाम्
parāṇām
Locative परे
pare
परयोः
parayoḥ
परेषु
pareṣu
Notes
  • ¹Vedic

Descendants

  • English: pariah dog

Noun

पर • (para) stem, n

  1. remoteness
  2. the highest point/degree
  3. the supreme Being
  4. (taxonomy) genus
  5. existence

Declension

Neuter a-stem declension of पर (para)
Singular Dual Plural
Nominative परम्
param
परे
pare
पराणि / परा¹
parāṇi / parā¹
Vocative पर
para
परे
pare
पराणि / परा¹
parāṇi / parā¹
Accusative परम्
param
परे
pare
पराणि / परा¹
parāṇi / parā¹
Instrumental परेण
pareṇa
पराभ्याम्
parābhyām
परैः / परेभिः¹
paraiḥ / parebhiḥ¹
Dative पराय
parāya
पराभ्याम्
parābhyām
परेभ्यः
parebhyaḥ
Ablative परात्
parāt
पराभ्याम्
parābhyām
परेभ्यः
parebhyaḥ
Genitive परस्य
parasya
परयोः
parayoḥ
पराणाम्
parāṇām
Locative परे
pare
परयोः
parayoḥ
परेषु
pareṣu
Notes
  • ¹Vedic

Descendants

References

  • Monier Williams (1899) “पर”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, pages 586/1-2.
  • Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 86-7
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.