Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1 stycznia 1927 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Rodowód |
PKU Wilno Miasto |
Komendanci | |
Pierwszy |
płk Władysław Morawski |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość | |
Skład |
PKU typ II |
Komenda Rejonu Uzupełnień Wilno Miasto (KRU Wilno Miasto) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].
Historia komendy
Z dniem 1 stycznia 1927 roku na terenie Okręgu Korpusu Nr III została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Wilno Miasto, która administrowała obszarem miasta Wilno, wydzielonym z dotychczasowej PKU Wilno, która otrzymała nazwę „Wilno Powiat”. Siedziba PKU Wilno Miasto była w Wilnie[2]. Kadra oficerska została wyznaczona we wrześniu 1926 roku[3].
PKU Wilno Miasto funkcjonowała na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej oraz rozporządzeń wykonawczych do tejże ustawy[4], a także „Tymczasowej instrukcji służbowej dla PKU”, wprowadzonej do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[5]
Zadania i organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej. W skład PKU Wilno Miasto wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[6].
W marcu 1930 roku PKU Wilno Miasto nadal administrowała miastem Wilno[7]. W grudniu tego roku PKU Wilno Miasto posiadała skład osobowy typ II[5].
31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[8].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Wilno Miasto została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Wilno Miasto przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[9], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[10]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Wilno Miasto normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[11] .
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr III, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie[1].
Komenda prowadziła ewidencję wszystkich oficerów z obszaru miasta Wilna oraz powiatów: wileńsko-trockiego i oszmiańskiego[1].
Obsada personalna
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych pełniących służbę w PKU i KRU Wilno Miasto, z uwzględnieniem najważniejszej zmiany organizacyjnej przeprowadzonej w 1938 roku.
Komendanci | ||
---|---|---|
Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia funkcji | Kolejne stanowisko służbowe (dalsze losy) |
płk rez. powoł. do sł. czyn. Władysław Artur Paweł Morawski[uwaga 1] | IX 1926[3] – 1 VII 1928[13] | rezerwa |
mjr kanc. / sap. Maksymilian Ossowski[uwaga 2] | XI 1928[16] – VII 1935[17] | dyspozycja dowódcy OK III |
mjr / ppłk piech. Piotr Łaszkiewicz | VIII 1935[18] – 1939[19] |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[3][20][21] | |||
---|---|---|---|
kierownik I referatu administracji rezerw
i zastępca komendanta |
mjr piech. Stanisław Kobyliński | IX 1926 – XI 1928[22] | p.o. komendanta PKU Siedlce |
mjr piech. Stanisław Kozakowski[uwaga 3] | XI 1928 – III 1929 | dyspozycja dowódcy OK III | |
mjr piech. Józef I Stopa | III 1929[28] – III 1930[29] | komendant PKU Końskie | |
kpt. piech. Mikołaj Berent[uwaga 4] | 1932 – 31 XII 1934[31] | stan spoczynku | |
kpt. piech. Eugeniusz Biłgorajski | był w 1935 – VI 1938 | kierownik I referatu KRU | |
kierownik II referatu poborowego | por. kanc. Stanisław Chodań | IX 1926 – II 1927[32] | kierownik II referatu PKU Wilno Powiat |
kpt. / mjr piech. Antoni Czyż | II 1927[33] – IV 1928[34] | kierownik I referatu PKU Włocławek | |
por. art. Marian Czesław Staszak | od IV 1928[35] | ||
kpt. piech. Mikołaj Berent | od I 1930[36] | kierownik I referatu | |
por. kanc. Jan Sopiński | IX 1930[37] – 1932[38] | PKU Wilno Powiat | |
por. piech. / kpt. adm. Ignacy Julian Spirydowicz[uwaga 5] | od 1932[43], był w VI 1935 | stan spoczynku | |
referent | por. kanc. Jan Sopiński | IX 1926 – IX 1930 | kierownik II referatu |
Z dniem 30 czerwca 1929 roku por. kanc. Władysław IV Ostrowski przeniesiony został w stan spoczynku[44]. | |||
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[19][uwaga 6] | |||
kierownik I referatu ewidencji | kpt. adm. (piech.) Eugeniusz Biłgorajski[uwaga 7][47] | 1938 – 1939 | †17 IX 1943 Zbrodnia w Ponarach |
kierownik II referatu uzupełnień | kpt. adm. (piech.) Narcyz Józef Misiewicz[48] | był w 1939 | internowany na Litwie |
Uwagi
- ↑ Płk piech. Władysław Artur Paweł Morawski (ros. Моравский Владислав Антонович) ur. 15 stycznia 1883. Do 13 lipca 1921 był dowódcą Baonu Celnego Nr 4. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Grodzisk Mazowiecki. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas w grupie oficerów „powyżej 40 roku życia”[12].
- ↑ Maksymilian Adolf Ossowski ps. „Gryff” ur. 17 czerwca 1892 w Gdańsku, w rodzinie Piotra i Katarzyny z Kędzierskich. Był członkiem POW. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii niemieckiej. W marcu 1934 roku został przeniesiony z korpusu oficerów administracji do korpusu oficerów inżynierii i saperów, w stopniu majora ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku i 2,1 lokatą, z pozostawieniem na stanowisku komendanta PKU[14]. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (3 maja 1932[15]), Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej.
- ↑ Stanisław Kozakowski (ur. 1 maja 1886) do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1925 w korpusie oficerów piechoty. W październiku 1926 został przeniesiony z 25 pp w Piotrkowie do 74 pp na stanowisko kwatermistrza[23]. W kwietniu 1928 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesiem służbowym do PKU Łódź Miasto I na okres czterech miesięcy w celu odbycia praktyki poborowej[24]. W listopadzie 1928 został przeniesiony służbowo do PKU Wilno Miasto na stanowisko kierownika I referatu[25]. W marcu 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr III[26], a z dniem 31 sierpnia tego roku przeniesiony w stan spoczynku[27].
- ↑ Mikołaj Berent (ur. 4 stycznia 1888[30]).
- ↑ Ignacy Julian Spirydowicz urodził się 28 marca 1890 w Husiatynie, w rodzinie Stanisława. We wrześniu 1930 został przeniesiony z 5 pp Leg. do PKU Wilno Powiat z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego[39]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 50. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[40]. W 1938, jako oficer stanu spoczynku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi „za całokształt zasług w służbie wojskowej”[41]. W 1939 został zmobilizowany. Fełnił obowiązki adiutanta II batalionu 5 pp Leg. Poległ 23 września 1939 w Antoniówce i został pochowany na tamtejszym cmentarzu wojennym[42].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[45].
- ↑ Eugeniusz Biłgorajski w czerwcu 1934 roku został przeniesiony z 6 pp Leg. do PKU Wilno Miasto, w celu odbycia praktyki poborowej[46].
Przypisy
- 1 2 3 Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
- 1 2 3 Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 20 września 1926 roku, s. 311.
- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
- 1 2 Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
- ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 7, 809.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 398.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 88.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 4 lipca 1932 roku, s. 331.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 346.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 92.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 96.
- 1 2 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 860.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XX, 526.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 19, 43, 90.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 356.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 337.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 142.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 355.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 86.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 216.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 28, sprostowano datę urodzenia z „6 grudnia 1888” na „4 stycznia 1888”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 251.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 4 lutego 1927 roku, s. 35.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 4 lutego 1927 roku, s. 33.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 159.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 34.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 29.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 428.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 13.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 402.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 51.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 201, 340, 411.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 418.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 141.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
- ↑ Eugeniusz Biłgorajski (1897–1943).
- ↑ Narcyz Józef Misiewicz (1895–1972).
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski rezerw. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Warszawa: Dep. Piech. MSWojsk., 1935.
- Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.