Actéon (Q149)
Ilustracja
Jednostka bliźniacza „Actéon” – „Ajax”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Redoutable

Projekt

M6

Historia
Stocznia

Ateliers et Chantiers de la Loire, Nantes

Położenie stępki

20 lipca 1927

Wodowanie

10 kwietnia 1929

 Marine nationale
Wejście do służby

18 grudnia 1931

Zatopiony

8 listopada 1942

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


1570 ton
2084 t

Długość

92,3 m

Szerokość

8,2 m

Zanurzenie

4,7 m

Zanurzenie testowe

80 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 6000 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17 węzłów
10 w.

Zasięg

powierzchnia: 10 000 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 100 Mm przy 5 w.

Uzbrojenie
1 działo kal. 100 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm, 13 torped
Wyrzutnie torpedowe

7 × 550 mm
2 × 550/400 mm

Załoga

61

Actéon (Q149) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z 31 jednostek typu Redoutable. Okręt został zwodowany 10 kwietnia 1929 roku w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Nantes, a do służby w Marine nationale wszedł w grudniu 1931 roku. Podczas wojny jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym i Atlantyku, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. 8 listopada 1942 roku okręt został zatopiony nieopodal Oranu przez brytyjski niszczyciel HMS „Westcott”.

Projekt i budowa

„Actéon” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1926 roku[1][2]. Projekt (o sygnaturze M6[3]) był ulepszeniem pierwszych powojennych francuskich oceanicznych okrętów podwodnych – typu Requin[1]. Poprawie uległa krytykowana w poprzednim typie zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni oraz manewrowość[1][4]. Posiadał duży zasięg i silne uzbrojenie; wadą była ciasnota wnętrza, która powodowała trudności w dostępie do zapasów prowiantu i amunicji[4]. Konstruktorem okrętu był inż. Jean-Jacques Roquebert[4].

„Actéon” zbudowany został w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Nantes[3][5]. Stępkę okrętu położono 20 lipca 1927 roku[6], a zwodowany został 10 kwietnia 1929 roku[5][7].

Dane taktyczno–techniczne

„Actéon” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[1][4]. Długość całkowita wynosiła 92,3 metra (92 metry między pionami), szerokość 8,2 metra i zanurzenie 4,7 metra[5][8]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 1384 tony (normalna 1570 ton), a w zanurzeniu 2084 tony[5][7][uwaga 1]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 6000 KM[5][9][uwaga 2]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM[4][5][uwaga 3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu[5][10][uwaga 4]. Zasięg wynosił 10 000 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 17 węzłów) oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[1][2]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego[3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś czas zanurzenia 45-50 sekund[1][4]. Autonomiczność okrętu wynosiła 30 dób[3][11].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny aparat torpedowy. Prócz tego za kioskiem znajdował się jeden podwójny dwukalibrowy (550 lub 400 mm) aparat torpedowy[3][4]. Na pokładzie było miejsce na 13 torped, w tym 11 kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[3][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kalibru 100 mm L/45 M1925 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][4].

Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 57 podoficerów i marynarzy[2][5][uwaga 5].

Służba

„Actéon” został przyjęty do służby w Marine nationale 18 grudnia 1931 roku[3][6]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q149[3]. W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 3. dywizjonu 3. eskadry 1. Flotylli okrętów podwodnych w Tulonie[12]. Dowódcą jednostki był w tym okresie kpt. mar. L.L.M. Boulat, a okręt znajdował się w remoncie, który zakończył się 1 grudnia 1939 roku[12]. 15 września 1939 roku dowództwo jednostki objął kpt. mar. J.C.G. Clavieres[12]. W czerwcu 1940 roku okręt znajdował się w Bejrucie w składzie 3. dywizjonu okrętów podwodnych, a jego dowódcą był nadal kpt. mar. J.C.G. Clavieres[13]. 10 czerwca, po wypowiedzeniu wojny przez Włochy jednostka opuściła bazę, udając się na patrol w rejon archipelagu Dodekanez[14]. W wyniku zawieszenia broni „Actéon” znalazł się pod kontrolą rządu Vichy w składzie 3. grupy okrętów podwodnych w Tulonie, gdzie został rozbrojony[15].

10 kwietnia 1941 roku „Actéon” opuścił Tulon i w towarzystwie bliźniaczych jednostek „Henri Poincaré” i „Fresnel” pokonał Cieśninę Gibraltarską i dotarł 16 kwietnia do Casablanki (w eskorcie awiza „La Batailleuse”)[16]. 28 lipca 1941 roku „Actéon” wraz z krążownikami „Gloire” i „Georges Leygues” wziął udział w próbie przechwycenia norweskiego parowca „Lidvard” (4785 BRT), który uciekł z Dakaru i chroniony przez brytyjskie niszczyciele HMS „Highlander” i HMS „Boreas” dotarł do Freetown[17].

8 listopada 1942 roku „Actéon” wraz z bliźniaczym „Fresnelem” i „Argonaute” wziął udział w próbie odparcia desantu aliantów na Oran, jednak nieopodal Arziw jednostka została wykryta i zaatakowana bombami głębinowymi przez brytyjski niszczyciel HMS „Westcott”[6][18]. W wyniku ataku francuski okręt został zatopiony wraz z całą załogą[6][19].

Uwagi

  1. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje wyporność 1644/2080 ton, zaś Lipiński 1999 ↓, s. 539 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 – 1384/2080 ton.
  2. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 187 podaje, że okręt posiadał cztery silniki Diesla, zaś według Parkes 1934 ↓, s. 199 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 okręt posiadał dodatkowo pomocniczy silnik Diesla o mocy 750 KM.
  3. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75 podaje, że łączna moc silników elektrycznych wynosiła 1000 KM.
  4. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje, że prędkość na powierzchni wynosiła 18 węzłów, zaś według Lipiński 1999 ↓, s. 539 okręt osiągał na powierzchni 19,5 węzła.
  5. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 podają, że załoga okrętu liczyła 67 osób.

Przypisy

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.