Le Tonnant (Q172)
Ilustracja
Jednostka bliźniacza „Le Tonnant” – „Ajax”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Redoutable

Projekt

M6

Historia
Stocznia

Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée, La Seyne-sur-Mer

Położenie stępki

10 stycznia 1931

Wodowanie

15 grudnia 1934

 Marine nationale
Wejście do służby

1 czerwca 1937

Zatopiony

samozatopiony 15 listopada 1942

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


1570 ton
2084 t

Długość

92,3 m

Szerokość

8,2 m

Zanurzenie

4,7 m

Zanurzenie testowe

80 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 7200 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


19 węzłów
10 w.

Zasięg

powierzchnia: 10 000 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 100 Mm przy 5 w.

Uzbrojenie
1 działo kal. 100 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm, 13 torped
Wyrzutnie torpedowe

7 × 550 mm
2 × 550/400 mm

Załoga

61

Le Tonnant (Q172) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z 31 jednostek typu Redoutable. Okręt został zwodowany 15 grudnia 1934 roku w stoczni Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée w La Seyne-sur-Mer, a do służby w Marine nationale wszedł w czerwcu 1937 roku. Podczas wojny jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym i Atlantyku, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. 15 listopada 1942 roku okręt został samozatopiony nieopodal Kadyksu po wcześniejszym uszkodzeniu przez amerykańskie samoloty.

Projekt i budowa

„Le Tonnant” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z lat 1928/1929[1][2]. Projekt (o sygnaturze M6[3]) był ulepszeniem pierwszych powojennych francuskich oceanicznych okrętów podwodnych – typu Requin[1]. Poprawie uległa krytykowana w poprzednim typie zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni oraz manewrowość[1][4]. Okręty typu Redoutable miały duży zasięg i silne uzbrojenie; wadą była ciasnota wnętrza, która powodowała trudności w dostępie do zapasów prowiantu i amunicji[4]. Konstruktorem okrętów był inż. Jean-Jacques Roquebert[4]. „Le Tonnant” należał do 2. serii jednostek, które otrzymały silniki Diesla o większej mocy, dzięki czemu osiągały one na powierzchni prędkość 19 węzłów[3][5].

„Le Tonnant” zbudowany został w stoczni Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée w La Seyne-sur-Mer[3][5]. Stępkę okrętu położono 10 stycznia 1931 roku[6][uwaga 1], a zwodowany został 15 grudnia 1934 roku[5][7].

Dane taktyczno–techniczne

„Le Tonnant” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[1][4]. Długość całkowita wynosiła 92,3 metra (92 metry między pionami), szerokość 8,2 metra i zanurzenie 4,7 metra[5][8]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 1384 tony (normalna 1570 ton), a w zanurzeniu 2084 tony[5][7][uwaga 2]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 7200 KM[5][9][uwaga 3]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM[4][5][uwaga 4]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 19 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu[3][5][uwaga 5]. Zasięg wynosił 10 000 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 17 węzłów) oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[1][2]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego[3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś czas zanurzenia 45-50 sekund[1][4]. Autonomiczność okrętu wynosiła 30 dób[3][10].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny aparat torpedowy. Prócz tego za kioskiem znajdował się jeden podwójny dwukalibrowy (550 lub 400 mm) aparat torpedowy[3][4]. Na pokładzie było miejsce na 13 torped, w tym 11 kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[3][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kalibru 100 mm L/45 M1925 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][4].

Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 57 podoficerów i marynarzy[2][5][uwaga 6].

Służba

„Le Tonnant” został przyjęty do służby w Marine nationale 1 czerwca 1937 roku[6]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q172[3]. W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 1. dywizjonu 3. eskadry 1. Flotylli okrętów podwodnych w Tulonie (wraz z siostrzanymi jednostkami „Le Conquérant”, „Le Glorieux” i „Le Héros”)[11]. Dowódcą jednostki był w tym okresie kmdr ppor. J.M. Vaillant, a okręt znajdował się w remoncie, który trwał do listopada 1939 roku[11]. 19 grudnia 1939 roku dowództwo jednostki objął kpt. mar. A.A.C.H.P. Secondant de Montesquie[11].

W kwietniu 1940 roku okręt stacjonował w Dakarze, z którego przez Casablankę (25 kwietnia) w eskorcie pomocniczego trałowca „Ravignan” dotarł do Gibraltaru[12]. Stamtąd, eskortowany przez awizo „Yser”, 28 kwietnia wypłynął w rejs do Bizerty, osiągając port przeznaczenia 1 maja[12].

W czerwcu 1940 roku okręt znajdował się w Bizercie w składzie 1. dywizjonu okrętów podwodnych, a jego dowódcą był nadal kpt. mar. A.A.C.H.P. Secondant de Montesquie[13]. 10 czerwca, po wypowiedzeniu wojny przez Włochy jednostka opuściła bazę, udając się na patrol[14]. 22 czerwca, w dniu zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami, okręt przebywał w Bizercie[15]. W wyniku jego postanowień „Le Tonnant” znalazł się pod kontrolą rządu Vichy w składzie 1. grupy okrętów podwodnych w Tulonie (wraz z „Le Conquérant”, „Le Glorieux” i „Le Héros”), gdzie został rozbrojony[16].

W listopadzie 1942 roku, kiedy doszło do lądowania aliantów w Afryce Północnej, „Le Tonnant” stacjonował w Casablance[17]. Rankiem 8 listopada okręt otrzymał rozkaz zaatakowania jednostek inwazyjnych i w zanurzeniu opuścił port[17]. Jednostka została jednak uszkodzona przez samoloty z lotniskowca USS „Ranger” i została zmuszona do ucieczki na hiszpańskie wody terytorialne[18]. 15 listopada 1942 roku nieopodal Kadyksu na rozkaz dowódcy, kpt. mar. Maurice’a Eugene’a Leona Paumiera, załoga dokonała samozatopienia jednostki, wyrzucając ją na brzeg[6][18].

Uwagi

  1. ↑ Gogin 2015 ↓ i Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 76 podają, że stępkę okrętu położono w 1930 roku.
  2. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje wyporność 1644/2080 ton, zaś Lipiński 1999 ↓, s. 539 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 – 1384/2080 ton.
  3. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 187 podaje, że okręt posiadał cztery silniki Diesla, zaś według Parkes 1934 ↓, s. 199 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 okręt posiadał dodatkowo pomocniczy silnik Diesla o mocy 750 KM.
  4. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75 podaje, że łączna moc silników elektrycznych wynosiła 1000 KM.
  5. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje, że prędkość na powierzchni wynosiła 18 węzłów, zaś według Lipiński 1999 ↓, s. 539 okręt osiągał na powierzchni 19,5 węzła.
  6. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 podają, że załoga okrętu liczyła 67 osób.

Przypisy

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.