- pochwała poznania naukowego, dążenia do wiedzy, odcinanie się od mitów, bajań, legend
- budowanie nowoczesnej rzeczywistości opartej na nauce i jej zdobyczach => "Do młodych"
- zwycięstwo człowieka leży w jego rozumie, potędze ludzkiej myśli, doskonałość to ciągłe dążenie do powiększania możliwości intelektualnych => "Daremne żale"
- nie rozpamiętywać przeszłości, ale też nie odcinać się od niej, nie wyrzucać jej całkiem z pamięci => "Do młodych", "Daremne żale"
- przyszłość leży w rękach młodego pokolenia => "Do młodych"
- optymizm w patrzeniu przyszłość pozytywistyczną
- niestety nie ma u niego pracy organicznej ani u podstaw, ani emancypacji kobiet
- warto wskazać, aczkolwiek nie jest to konieczne, że Asnyk w wielu kwestiach odbiega od pozytywizmu na rzecz romantyzmu ("Na obchód Słowackiego...")