Stosunek Polaków do mniejszości narodowych i etnicznych w naszym kraju.

?Możemy szanować człowieka dlatego, że jest od nas odmienny, i możemy go rozumieć, ponieważ jest nam równy? - Karel apek

II Rzeczypospolita była domem wielu mniejszości, które stanowiły 35% (11,3mln ? dane z 1931r.). Do najliczniejszych grup narodowościowych należeli Ukraińcy, Żydzi, Białorusini, Niemcy, ponadto Cyganie, Czesi, Karaimi, Litwini, Ormianie, Rosjanie, Słowacy, Tatarzy. Po II wojnie światowej w wyniku zmiany granic (masowe przesiedlenia ludności) oraz strat wojennych (zagłada Żydów i Cyganów) zasadniczo zmieniła się struktura narodowościowa Polski. Wraz z upływem lat zmieniał się stosunek Polaków do mniejszości narodowych i etnicznych, których aktualny odsetek w naszym kraju wynosi zaledwie ok. 4% (pomiędzy 1,5-1,8mln obywatel) ? Polska jest krajem jednolitym narodowo. Najliczniej reprezentowani są Niemcy (ok. 700 tys.), Ukraińcy (ok. 250-300 tys.) oraz Białorusini (ok. 250 tys.). Mniej liczni są Słowacy (25-30 tys.), Litwini (15-20 tys.), Romowie (ok. 10 tys.) i Żydzi (ok.
5 tys.). Rosjanie, Grecy i Czesi występują w znikomych ilościach.
Osoby te najczęściej wyruszyły do Polski w poszukiwaniu lepszego bytu, być może także spraw czysto prozaicznych jak np. atrakcyjność krajobrazu, lub też w ?poszukiwaniu wiedzy? ? na studia, np. Uniwersytet Jagielloński czy Warszawski. Wyróżniają się oni od Polaków inną kulturą, kolorem skóry, językiem, religią....
Polskie ustawodawstwo szczegółowo określa prawa mniejszości narodowych. Najważniejszym aktem jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Polska przyjęła również szereg aktów prawa międzynarodowego odnoszących się również do praw mniejszości takich jak: Konwencja ramowa Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej, Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencja Praw Dziecka.
Do podstawowych praw mniejszości narodowych, gwarantowanych prawem polskim należą:
-zakaz dyskryminacji oraz istnienia organizacji, których program lub działalność zakłada albo dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową;
-wolność zachowania i rozwoju własnego języka;
-wolność zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury;
-prawo do nauki języka i w języku mniejszości;
-prawo do nieskrępowanej możliwości praktyk religijnych;
-prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych oraz takich, których celem jest ochrona tożsamości religijnej;
-prawo do uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących własnej tożsamości narodowej;
-przywileje wyborcze dla komitetów wyborczych organizacji mniejszości.
W Polsce istnieją także instytucje państwowe zajmujące się sprawami mniejszości w Polsce: Sejmowa Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych, Zespół do Spraw Mniejszości Narodowych, Wydział Mniejszości Narodowych Departamentu Wyznań MSWiA czy też Departament Kultury Mniejszości Narodowych Ministerstwa Kultury.
Centrum Badania Opinii Społecznej w 1999r. przeprowadziło ankiety na temat mniejszości w Polsce i ich postrzegania przez obywateli polskiej narodowości - ludzie z wykształceniem podstawowym, w podeszłym wieku, mieszkający na wsi nie mieli zdania na poruszane tematy (np. dotyczące szacunków ilości ludności o innej narodowości niż polska w naszym kraju), natomiast osoby z wyższym wykształceniem częściej podawały poprawne, a raczej mieszczące się w granicach prawidłowości, wyniki. Zauważyć też można, iż ludzie, którzy niechętnie odnosili się do danej mniejszości narodowej bądź etnicznej znacznie zawyżały jej odsetek mieszkający w Polsce (głównie dotyczy Romów i Żydów). Sympatia do obywateli
polskich innej narodowości rośnie wraz z wykształceniem badanych. Ankietowani
mieszkający w miastach, zwłaszcza największych, częściej niż mieszkańcy mniejszych miast
i wsi są pozytywnie nastawieni do mniejszości narodowych.
Jednak tak naprawdę tolerancja zależy od danego człowieka ? istnieją zarówno tacy, którzy szanują ludzi różniacych się od nich np. kolorem skóry jak też i tacy, którzy odnoszą się do nich z pogardą, niechęcią a nawet nienawiścią czy agresją. Przykładowo, kiedy piłkarz pochodzący z Nigerii, Emanuel Olisadebe, grał jeden ze swoich pierwszych meczów w polskim klubie piłkarskim kibice rzucali do niego bananami i krzyczeli ?Makumba?. Po niedługim czasie ci sami ludzie kibicowali Olisadebe, kiedy strzelał bramki dla polskiej reprezentacji ? czysta hipokryzja. W wywiadzie dla TVN piłkarz powiedział:
?TVN: Kiedy najbardziej żle poczuł pan się w Polsce?
-W Lublinie na jednym z ligowych meczy, na którym obrzucono mnie bananami.
TVN: Czy odczuł pan wtedy pewien jakby stopień rasizmu?
-Oczywiście, pierwszy raz się spotkałem aż z takim przypadkiem, dlatego miasto Lubin, a raczej tamtejsi kibice, będą kojarzyć mi się ze złymi początkami przebywania w Polsce?. Dodam, że na forum, na którym został ów wywiad zamieszczony ludzie wypowiadali się w sposób negatywny nie o kibicach, a o Nigeryjczyku. Podobna sytuacja wydarzyła się we wrześniu 2006r., kiedy kibice Lechi Gdańsk rzucali bananami, udawali małpy oraz skandowali: "Wzorem naszym jest Rudolf Hess" w stronę ciemnoskórych zawodników Pogoni Szczecin. Grający w Barcelonie Kameruńczyk Samuel Eto'o chciał zejść z boiska, kiedy hiszpańscy kibice obrzucili go rasistowskimi obelgami ? nie tylko w Polsce zauważamy przejawy nietolerancji i dyskryminacji ze względu na odmienność, jednak takie zachowania budzą wśród cywilizowanych ludzi oburzenie i wstyd wśród porządnych obywateli danego kraju. Dlatego też nie należy uogólniać i według postawy jednego człowieka wnioskować o całym narodzie.
Również za poglady religijne ludzi mniejszości spotykają niemiłe komentarze, sytuacje. Np. muzułmanin nieodzownie kojarzony jest z terrorystą. Ludzie kierują się stereotypami, co oczywiście jest błednym działaniem.
Za bezmyślność jednostek pokutują miliony ? owi pseudo-kibice psują opinie Polaków jako ludzi tolerancyjnych, być może dlatego odsetek mniejszości w naszym kraju jest tak niewielki. Jednak istnieją ludzie (i jest ich na szczęście dużo), którzy mają świadomość obecnej sytuacji:
Jak wypowiedział się jeden z internautów: ?Nie ważne, jaki piłkarz ma kolor skóry, ważne jak gra, w cywilizowanych krajach tak jest, niestety u nas cały czas pokutuje stereotyp, że w polskich klubach winni grać sami Polacy. Nic tylko pogratulować obłudnego przekonania o wyższości naszych piłkarzy nad graczami z zagranicy?. Niektórzy nawet starają się zapobiegać nietolerancji, a może raczej uświadamiać, że to, co przez lata wydawało nam się prawdą nie zawsze nią jest (pogląd, że Żydzi są chciwymi osobami czy też Romowie są brudni czy bezdomni). Aby temu przeciwdziałać w 2004r. powstała książka ?Nie bój się Cygana?.

?W Polsce nietolerancja wobec mniejszości narodowych wiąże się z brakiem akceptacji "wspólnoty ojczyzny" tam, gdzie ta sama ziemia jest zarazem ojczyzną Polaków i Ukraińców, Litwinów i Polaków, Słowaków i Polaków... Zawsze trzeba mieć w pamięci, to co się dzieje w dawnej Jugosławii. A to jest właśnie ziemia wspólna wielu narodów, które nie potrafią zaakceptować wspólnoty swej ojczyzny.? - Jacek Kuroń