Władza wykonawcza

Organami władzy wykonawczej w Polsce są:
- prezydent
- rząd;

Ustawodawczej
- sejm
- senat;

FUNKCJE PREZYDENTA reprezentuje państwo na zewnątrz, przyjmuje akredytacje przedstawicieli innych państw w Polsce, mianuje ambasadorów, jest zwierzchnikiem sił zbrojnych, zarządza wybory do parlamentu (sejmu i senatu), powołuje premiera, zatwierdza i współpracuje z Radę Ministrów, powołuje niektórych urzędników, ma prawo inicjatywy ustawodawczej, może zawetować ustawę, może wystąpić z wnioskiem o odwołanie lub nominacji prezesa NBP nadaje obywatelstwo cudzoziemcom, stosuje prawo łaski, może skrócić kadencje sejmu Powołuje prezesa i wiceprezesa Trybunału Konst. I Sądu Naj., nadaje pierwszy stopień oficerski powołuje generałów i admirałów, nadaje i przyznaje ordery i odznaczenia państwowe, PP nie ponosi odpowiedzialności politycznej Odwołanie PP gdy: umrze zrzeczenie urzędu zostanie uznany przez Zgromadzenie Narodowe za niezdolnego do sprawowania urzędu, 23 członków Z.N., może zastąpić go Marszałek Sejmu -> Marsz. Senatu, Za akty podejmowane przez PP samodzielnie odpowiada on jedynie konstytucyjnie może być pociągnięty do odpowiedzialności przez Trybunał Stanu za naruszenie konst. Lub ustaw oraz za popełnienie przestępstwa

Prezydenci (wybranych w wyborach) G.Narutowicz, S.Wojciechowski, I.Mościcki, L. Wałęsa, A.Kwaśniewski, L. Kaczyński, B. Komorowski, A.Duda

RZĄD główną rolą tworzenia rządu przypada na przemian PP i Sejmowi;inicjatywa wychodzi od PP który powołuje rząd w ciągu 14 dni od 1 go posiedzenia sejmu PP desygnuje Prezesa Rady Ministrów na jego wniosek pow. Rade Minis. W składzie zaproponowanym przez PRM od w 14dni powinien przedstawić sejmowi program i zwrócić się o votum zaufania; Rząd tworzy premier i ministrowie, ma inicjatywę ustawodawczą, opracowuje projekt ustawy o budżecie państwa. Rząd jest odpowiedzialny przed parlamentem; formą pociągnięci do odpowiedział. przez sejm który udziela wotum nieufności (110 sejmu ) jeśli zostanie obalone to po 3 miesiącach można ponownie lub gdy o wot. niuf. wystąpi 150 posłów (konstruktywne wot nieuf ) ;poszczególni minisistrowie ponoszą odpowiedzialność indywidualna (wot nieuf dla ministra to 69 posłów)

FUNKCJE: Prowadzenie bieżącej polityki wewn. i zewn.; wykonywanie ustaw przyjętych przez parlament.

ORGANY WŁADZY SĄDOWNICZEJ
Sądy oraz Trybunały;
Zgodnie z artykułem 173 konstytucji RP „sądy i trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz”.

Wymiar sprawiedliwości w Polsce jest sprawowany przez:
- trybunały (jak sądy mają niezawisłych sędziów i ich członków i są niezależne od innuch organów a także tryb postępowania ; odróżniają je od sądownictwa funkcje i charakter orzeczeń poza tym oba trybunały są w swoim orzecznictwie niezależne od Sądu Naj.)
a) Trybunał Konstytucyjny (wydaje orzeczenia w sprawie zgodności ustaw umów międzynarodowych; aktów normatywnych centralnych organów państwowych z konstytucją; orzeczenia TK są ostateczne ze skargą może wystąpić każdy )
b) Trybunał Stanu (sadzi wyższych urzędników sądowych jego zadaniem jest orzekanie o odpowiedzialności osób zajmujących najwyższe stanowiska państwowe za naruszenie konst. Lub ustaw )

Sąd Najwyższy nadzoruje wyroki innych sądów w zakresie orzekania, SN wykonuje przede wszystkim przez rozpoznawanie kasacji wnoszonych od prawomocnych orzeczeń sadów odwoławczych kończących postępowanie sądowe lub zawierających rozstrzygnięcia zagadnień budzących poważne watpliwości
- Sądy Administracyjne (naczelny sąd administracyjny - można zaskarżyć decyzję organu państwowego lub samorządowego) -Sądy Wojskowe (sądy garnizonowe; s. okręgowe )
- Sądy Powszechne -sprawy należące do SP:
a) rejonowe – tworzy się dla 1 lub kilku gmin
b) okręgowe – dla obszaru działania co najmniej 2 sądów rejonowych
c) apelacyjne – dla obszaru działania co najmniej 2 sądów okręgowych

PRAWO - ustala relacje między obywatelami, różnymi instytucjami, określa jakie rodzaje zachowań i działań są dozwolone i zakazane.

DZIEDZINY PRAWA
Prawo karne;
Prawo cywilne (handlowe, rodzinne, pracy);
Prawo administracyjne

Na straży prawa stoi policja. Najwyższa Izba Kontroli (NIK)
Jest najwyższym organem władzy odpowiadającym sejmowi.

Akty prawne
Konstytucja - 17 paź 92 mała konst ; konst została uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 97 a weszła w życie 17 paź 97; składa się z 13 rozdziałów podzielonych na 243 artykuły ; Konstytucja określa podstawy prawne ustroju politycznego; podstawowe znaczeni mają jej postanowienia które wskazują na zasady ustrojowe oraz wartości; ukazuje sposób zorganizowania i działania głównych organu państwa; reguluje status prawny obywateli i sposób ich wpływania na politykę państwa

ZASADY USTROJOWE KONSTYTUCJI
- zasada zwierzchnictwa narodu (władza w rękach narodu; są równi wobec prawa prawo do czynnego udziału w wyborach)
- zasada przedstawicielstwa (przeniesienia przez naród w drodze aktu wyborczego na posłów i senatorów prawa do działania w jego imieniu)
- zasada podziału władzy (powinna być równowaga władzy, konst określa funkcje prawa i przypisu je odrębnym organom państwowym ; także w amach władzistnieje podział; )
- zasada pluralizmu politycznego (Wiele partii a nie tylko PZPR)
- zasada samorządności (samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy; sa sam zawod )
- zasada samorządności (zakłada istnienie sfer życia społecznego autonomicznych w stosunku do władczych działań państwa czyli poszczeg. grupy społ. Organizuja zaspokajnie potrzeb )
b) Ustawy
c) Rozporządzenia i zarządzenia ministrów

Związki zawodowe są dobrowolnymi samożądnymi organizacjami ludzi pracy, powołanymi do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. W swej działalności statusowej są niezależne od pracodawców, administracji państwowej samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji

Stowarzyszenia są dobrowolnymi, samożądnymi i trwałymi zrzeszeniami o celach niezarobkowych. Samodzielnie określają swe cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwalają swe statuty . Mają prawo wypowiadania się w sprawach publicznych

Ruch Społeczne to grupy społeczne mniej lub bardziej zorganizowane, dążące do spowodowania zmian w życiu społecznym lub zachowaniach i postawach czy systemach wartości poszczególnych ludzi albo też przeciwdziałające takim zmianom